Kolejny tydzień sierpnia będzie odznaczał się nocami rozświetlonymi przez Księżyc w pobliżu pełni. Srebrny Glob bardzo utrudni w ten sposób obserwacje meteorów z roju Perseidów, których maksimum aktywności przypada co roku około 12 sierpnia. Saturn praktycznie przestał być widoczny z naszego kraju, za to nad ranem można obserwować Jowisza i Marsa.

Księżycowa pełnia przypada w sobotę 13 sierpnia o godzinie 20:58 naszego czasu, dlatego naturalny satelita Ziemi w tym tygodniu będzie widoczny przez większą część nocy, a pod koniec tygodnia przez całą noc. Księżyc wciąż jednak będzie przebywał nisko nad horyzontem, ponieważ przejdzie przez najbardziej na południe wysuniętą część swojej orbity.

W poniedziałkowy wieczór Księżyc znajdzie się na tle gwiazdozbioru Wężownika, około 7° na północny wschód od Antaresa – najjaśniejszej gwiazdy Skorpiona, która niestety nie zmieściła się na mapce. Faza Księżyca w tym momencie będzie wynosiła 75%.

Następnej nocy Księżyc wkroczy do gwiazdozbioru Strzelca i około godziny 22:50 zakryje dość jasną gwiazdę tej konstelacji 4 Sagitarii, która świeci z jasnością obserwowaną +4,7 wielkości gwiazdowej. Faza Księżyca będzie jeszcze większa (84%), dlatego obserwacje zakrycia nie będą łatwe. Srebrny Glob będzie jeszcze przed pełnią, stąd zakrycie nastąpi przy ciemnym brzegu, zaś odkrycie – przy jasnym. Oczywiste jest, że łatwiej zaobserwować będzie zakrycie, ale w poniższej tabeli wpisane są dokładniejsze godziny zjawiska dla niektórych polskich miast:

Zakrycie gwiazdy 4 Sgr przez Księżyc 9 sierpnia 2011
MiastoZakrycieOdkrycie
Gdańsk22:4823:36
Kraków22:5623:35
Krosno22:5823:36
Łódź22:5223:36
Poznań22:4723:35
Suwałki22:5523:38
Szczecin22:4123:33
Warszawa22:5423:37
Wrocław22:4823:35
Żywiec22:5523:35

Dwa dni później, w środę 10 sierpnia, Księżyc przesunie się w centralne obszary konstelacji Strzelca. Tej nocy jego faza urośnie do 91% i będzie świecił około 4,5 stopnia na północ od najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji Nunki.

Koniec tygodnia Księżyc spędzi w gwiazdozbiorach Koziorożca i Wodnika. W piątek 12 sierpnia Srebrny Glob będzie dobę przed pełnią i jego faza urośnie do 99%. Wieczorem Księżyc będzie świecił prawie 5° na wschód od najjaśniejszych gwiazd Koziorożca Algedi oraz Dabih.

Jak już była mowa wcześniej w sobotę 13 sierpnia Księżyc przejdzie przez pełnię. Tej nocy będzie świecił przez całą noc, górując około północy prawdziwej, czyli 14 sierpnia około godziny 1:00 według obowiązującego o tej porze roku czasu letniego. Na niebie Srebrny Glob znajdzie się prawie w połowie drogi między gwiazdami Sadal Suud a Denebem Algedi i Nashirą: 5° na południe od pierwszej z wymienionych gwiazd i mniej więcej 6° od pozostałych.

Od dłuższego czasu na naszym niebie świeci kometa Garradda (C/2009 P1). Akurat tydzień, w którym jest pełnia Księżyca nie jest najlepszy do jej obserwacji, ponieważ silny księżycowy blask poważnie utrudni jej odnalezienie, ale kometa świeci coraz jaśniej (obecnie jest jaśniejsza niż 9 magnitudo) i pnie się coraz wyżej, dlatego warto o niej napisać.

Ze względu na jasność nie jest ona widoczna gołym okiem, ale można ją dostrzec przez większą lornetkę, albo mały teleskop. Warto przy tym pamiętać, że w przypadku obiektów rozciągłych, takich jak komety, podawana jasność jest sumaryczną jasnością całej komety i ważnym parametrem jest tzw. jasność powierzchniowa. Tym razem mamy szczęście, ponieważ ta kometa ma wyraźne jądro, którego jasność powierzchniowa jest spora, przez co jest nieco łatwiejsza do zaobserwowania. W tym tygodniu kometa będzie przechodzić przez gwiazdozbiór Delfina, a pod koniec tygodnia przejdzie tuż na północ od charakterystycznej figury gwiazdozbioru.

Mapka pokazuje położenie radiantu Perseidów i Jowisza w drugim tygodniu sierpnia 2011 roku.     Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Przez cały najbliższy tydzień będą promieniować meteory ze słynnego roju Perseidów. Maksimum ich aktywności przypada w nocy z 12 na 13 sierpnia, czyli wtedy, gdy Księżyc będzie blisko pełni. Nie jest to niestety dobra wiadomość, gdyż silny blask Srebrnego Globu bardzo utrudnia obserwowanie tych zjawisk. Na początku tygodnia można jeszcze poczekać do zachodu Księżyca, ale podczas maksimum będzie to niemożliwe, gdyż razem z zachodem Księżyca skończy się noc.

Obecnie aktywność roju jest szacowana na 20 meteorów na godzinę i każdej kolejnej nocy powinna być większa. Więcej o Perseidach można przeczytać m.in. na specjalnej stronie Pracowni Komet i Meteorów.

W drugiej połowie nocy można obserwować Jowisza, który wschodzi już przed godziną 23:00 i przebywa nad horyzontem przez coraz większą część nocy. Do wschodu Słońca największa planeta Układu Słonecznego zdąży dotrzeć do południka lokalnego. W tym sezonie obserwacyjnym Jowisz będzie górował całkiem wysoko, bo na wysokości ponad 50°. Dzięki temu jego warunki widoczności będą dobre i falowanie atmosfery nie powinno bardzo przeszkadzać w obserwacjach tej planety.

Obecnie Jowisz świeci z jasnością -2,5 wielkości gwiazdowej, a jego średnica kątowa wynosi 42″. W układzie księżyców galileuszowych planety w tym tygodniu można będzie zaobserwować następujące zjawiska:

  • 10 sierpnia, godz. 1:13 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 13 sierpnia, godz. 2:57 – wejście cienia Io na tarczę planety,
  • 13 sierpnia, godz. 4:16 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 13 sierpnia, godz. 23:40 – wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
  • 14 sierpnia, godz. 0:12 – wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia),
  • 14 sierpnia, godz. 0:52 – zejście cienia Ganimedesa z tarczy planety,
  • 14 sierpnia, godz. 3:44 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 14 sierpnia – od wschodu Jowisza (około 22:30) Io i jej cień na tarczy planety,
  • 14 sierpnia, godz. 23:32 – zejście cienia Io z tarczy planety,
  • 15 sierpnia, godz. 0:50 – zejście Io z tarczy planety,
  • 15 sierpnia, godz. 4:28 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza.

Mapka pokazuje położenie Marsa w drugim tygodniu sierpnia 2011 roku.     Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Mars wschodzi ponad 3 godziny po Jowiszu, a jego warunki widoczności poprawiają się znacznie wolniej. Jasność i średnica kątowa Czerwonej Planety pozostaną na poziomie z zeszłego tygodnia i będą wynosić odpowiednio +1,4 wielkości gwiazdowej oraz 4,5 sekundy kątowej. Mars minął już gromadę otwartą gwiazd M35 i w tym tygodniu przejdzie kilka stopni na północ od gwiazd Tejat Prior i Tejat Posterior, czyli η i μ Geminorum. We wtorek 9 sierpnia Czerwona Planeta minie pierwszą z gwiazd w odległości niewiele ponad stopień (a więc 2 średnice tarczy Słońca lub Księżyca), zaś 3 dni później w podobnej odległości od drugiej z nich.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher