Nadchodzące kilkanaście nocy (zwłaszcza od połowy tygodnia) będzie ciemnych, ponieważ w niedzielę 16 września Księżyc przejdzie przez nów, a potem będzie zachodził tuż po Słońcu. Do niedzieli Srebrny Glob oddali się od Jowisza i minie Wenus, dwie planety widoczne bardzo dobrze przed świtem. Tuż po zmierzchu wciąż można próbować dostrzec Marsa, który godzinę po zmierzchu świeci bardzo nisko nad południowo-zachodnim widnokręgiem.

W najbliższych dniach Księżyc przejdzie od gwiazdozbioru Bliźniąt do gwiazdozbioru Lwa, każdej kolejnej nocy wschodząc wyraźnie później, cały czas przy tym zmniejszając fazę. Dzięki korzystnemu nachyleniu ekliptyki do wschodniego horyzontu ta wędrówka będzie bardzo dobrze widoczna z naszego kraju.

Pierwszej nocy tego tygodnia z niedzieli 9 września na poniedziałek 10 września Księżyc dotarł do północno-zachodnich krańców konstelacji Bliźniąt, a o godzinie podanej na animacji (90 minut przed wschodem Słońca) jego tarcza miała fazę 35% i znajdowała się ponad 40° nad horyzontem. Około 2,5 stopnia nad Księżycem znajdowała się para gwiazd η oraz μ Geminorum, które nazywają się odpowiednio Tejat Prior i Tejat Posterior, natomiast 5° od Księżyca znajdowała się znana gromada otwarta M35.

Kolejnej nocy Księżyc przesunie się kilkanaście stopni na południowy wschód, do wnętrza gwiazdozbioru Bliźniąt. Jego faza spadnie do 26%, a 2,5 stopnia pod nim znajdowała się będzie gwiazda λ Gemiorum (na mapce najjaśniejsza z całego sznureczka niepodpisanych gwiazd), która świeci z jasnością obserwowaną 3,6 magnitudo.

Środę 12 września i czwartek 13 września Księżyc zarezerwował sobie na odwiedziny gwiazdozbioru Raka, a wraz z nim znajdująca się tam Wenus oraz kolejną znaną gromadę otwartą gwiazd M44. W środę Srebrny Glob będzie miał fazę 18% i przekroczy zachodnią granicę gwiazdozbioru Raka. O godzinie podanej na animacji Księżyc będzie świecił na wysokości około 25° nad wschodnim horyzontem. Mniej więcej 7° na lewo od niego świecić będzie bardzo jasna Wenus, natomiast kolejne 3° od Wenus znajdowała się będzie M44. W czwartek Księżyc przesunie się do południowych rejonów Raka, zmniejszając fazę do 11%. Półtora godziny przed wschodem Słońca Księżyc będzie znajdował się na wysokości 15°, nieco ponad 7° od Wenus i 8° od M44.

Sama Wenus przejdzie tuż na południe od charakterystycznego trapezu w Raku, wewnątrz którego znajduje się gromada otwarta gwiazd M44. Przez cały czas planeta oddala się od Ziemi, ale wciąż jest bardzo jasna: w niedzielę 16 września Wenus będzie miała jasność obserwowaną -4,1 wielkości gwiazdowej, a przez teleskopy można obserwować jej tarczę o średnicy 18″ i fazie 65%. We wtorek 11 września planeta przejdzie w odległości mniej niż 1° na południe od gwiazd θ Cancri, czyli południowo-zachodniego rogu trapezu. W czwartek 13 września Wenus przejdzie mniej niż 2,5 stopnia na południe od M44, natomiast w sobotę 15 września – 1° na południe od gwiazdy Asellus Australis, czyli południowo-wschodniego rogu trapezu.

W piątek 14 września Księżyc zmniejszy swoją fazę już do 5% i dotrze do gwiazdozbioru Lwa. O godzinie podanej na animacji Srebrny Glob świecić będzie około 6,5 stopnia na prawo od Regulusa, a oba ciała niebiańskie będą znajdowały się około 5° nad widnokręgiem.

Położenie Księżyca w sobotę 15 września i niedzielę 16 września nie jest już pokazane na animacji, ale w sobotę jeszcze powinien być ładnie widoczny tuż przed świtem. Tego dnia Księżyc wzejdzie około godziny 5:30, 50 minut przed Słońcem, a 20 minut później świecił będzie 3° nad wschodnim widnokręgiem, prezentując tarczę w fazie 1%. Nie będzie więc to łatwa obserwacja, ale bardzo ładnie powinno być widoczne światło popielate. Nów Księżyca wypada w niedzielę 16 września o godzinie 4:11, czyli w sobotę rano Księżyc będzie mniej niż dobę przed nowiem!

Położenie Jowisza w drugim tygodniu września 2012 roku

Mapka pokazuje położenie Jowisza w drugim tygodniu września 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Przed obserwacjami Księżyca i związanych z nim koniunkcji z gwiazdami i gromadami gwiazd można skierować swój wzrok na Jowisza. Największa planeta Układu Słonecznego wschodzi dużo wcześniej od Księżyca i Wenus: pojawia się nad horyzontem już około godz. 22:00. I dopóki Księżyc wraz z Wenus nie wzejdą pozostaje najjaśniejszym obiektem na niebie, ponieważ obecnie Jowisz świeci z jasnością obserwowaną -2,4 magnitudo.

Za miesiąc Jowisz zmieni kierunek ruchu z prostego na wsteczny i zacznie się wtedy okres najlepszej widoczności planety w całym sezonie. Dlatego obecnie Jowisz wyhamowuje swój ruch na niebie i pozostaje blisko linii łączącej dwie najjaśniejsze gwiazdy konstelacji Byka: Aldebarana i El Nath (po drodze znajdują się dwie gromady otwarte gwiazd NGC 1647 i NGC 1746; Jowisz świeci trochę bliżej drugiej z wymienionych gromad). Od Aldebarana Jowisza dzieli dystans 7,5 stopnia, od El Nath – 9,5. Przez lornetki i teleskopy można oglądać tarczę planety, której średnica wynosi obecnie 41″, ponad 2 razy więcej, niż średnica Wenus.

W układzie księżyców galileuszowych będzie można dostrzec następujące zjawiska:

  • 10 września, godz. 22:12 – wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
  • 10 września, godz. 23:04 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 11 września, godz. 0:44 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 11 września, godz. 0:58 – Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 11 września, godz. 3:24 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 11 września, godz. 4:32 – wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
  • 12 września, godz. 22:22 – zejście Europy z tarczy Jowisza (tuż po wschodzie planety),
  • 13 września, godz. 22:30 – przejście Kalisto ok. 25″ na północ od tarczy Jowisza,
  • 15 września, godz. 0:04 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 15 września, godz. 1:56 – wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 15 września, godz. 5:44 – wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia),
  • 16 września, godz. 2:56 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 16 września, godz. 4:18 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 16 września, godz. 5:08 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza.

Mapka pokazuje położenie Marsa i Saturna w drugim tygodniu września 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Wieczorem tuż po zmierzchu nisko nad południowo-zachodnim horyzontem świeci Mars z Saturnem. Saturn z naszego kraju jest w zasadzie niewidoczny, Mars jest nieco wyżej, ale i tu gołym okiem mogą być kłopoty z odszukaniem go na niebie. W polowaniu na Czerwoną Planetę warto wspomóc się lornetką, gdyż Mars świeci z jasnością obserwowaną +1,2 magnitudo i łatwo zgubić go na tle zorzy wieczornej.

W tym tygodniu Mars minie jedną z jaśniejszych gwiazd konstelacji Wagi: Zuben Elgenubi, która na mapach jest oznaczana grecką literą α, choć obecnie nie jest najjaśniejszą gwiazdą w tej konstelacji, o ponad 0,1 magnitudo wyprzedza ją Zuben Eschamali, oznaczana na mapach literą β. W niedzielę 16 września Mars minie gwiazdę α Lib w odległości trochę większej niż 1°. Jasność Zuben Elgenubi wynosi 2,8 wielkości gwiazdowej, jest więc na naszym niebie wyraźnie słabsza od czwartej planety Układu Słonecznego.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher