Choć za oknem tego nie widać, to już w środę 20 marca o godzinie 12:01 naszego czasu Słońce przejdzie na północną półkulę nieba i zacznie się kalendarzowa wiosna. W tygodniu, który w połowie należy do zimy, a w połowie do wiosny bardzo dobrze będzie widoczny Księżyc, który we wtorek 19 marca przejdzie przez I kwadrę. Oprócz niego wieczorem coraz lepiej widoczna jest kometa C/2011 L4 (PanSTARRS), natomiast coraz słabiej – Jowisz. Do opozycji Saturna zostało 6 tygodni i planetę można obserwować już przez większą część nocy.
Za sprawą komety C/2011 L4 najciekawiej będzie się działo nisko nad zachodnim widnokręgiem, zaraz po zmierzchu. Kometa oddala się od Słońca (zarówno fizycznie, jak i kątowo) i wciąż będzie przesuwać się prawie dokładnie na północ, wzdłuż wschodniego boku Kwadratu Pegaza, ale na tle sąsiedniego gwiazdozbioru Ryb. Pod koniec tygodnia kometa PanSTARRS-u zacznie skręcać na północny zachód.
Warunki do obserwacji komety będą się z jednej strony poprawiać, a z drugiej – pogarszać. Przewagę niestety będzie mieć ta druga strona, ponieważ kometa oddala się od Słońca i od Ziemi, a co za tym idzie zmniejszać się będą jej rozmiary kątowe i jasność. Dodatkowo z każdym dniem coraz bardziej będzie przeszkadzać zbliżający się do pełni Księżyc. Spowoduje on, że pod koniec tygodnia kometa będzie trudna do zaobserwowania, mimo tego, że Srebrny Glob będzie świecił daleko od niej.
Na plus będzie działać fakt, że kometa każdego dnia zachodzić będzie wyraźnie później (pod koniec tygodnia ponad 2,5 godziny po Słońcu), a ponadto powoli będzie wznosić się ponad horyzont. W poniedziałek 18 marca godzinę po zmierzchu (na tę porę wykonana jest animacja) kometa będzie świecić ponad 9° nad zachodnim widnokręgiem, zaś w niedzielę 24 marca – około 4° wyżej. Na razie kometa C/2001 L4 jest jeszcze do zobaczenia gołym okiem na ciemnym niebie poza miastem, a dość łatwo widoczna jest w nawet małej lornetce.
Mapka pokazuje położenie Księżyca i Jowisza w trzecim tygodniu marca 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Wspominany pod poprzednią mapką Księżyc w nadchodzącym tygodniu przewędruje od gwiazdozbioru Byka do Lwa, każdej kolejnej nocy zwiększając fazę (I kwadra we wtorek 19 marca) i w związku z tym świecąc coraz jaśniej. Na początku tygodnia bardzo ładnie widoczne będzie światło popielate.
W minioną niedzielę Księżyc wraz z Jowiszem i Aldebaranem tworzył trójkąt prawie równoboczny, natomiast w poniedziałkowy wieczór Księżyc przesunie się kilkanaście stopni na wschód i o godzinie podanej na mapce będzie świecił 10° na wschód od Jowisza oraz Aldebarana. Sam Jowisz w tym tygodniu osłabnie już do -2,2 magnitudo, a jego tarcza zmniejszy się do 37″ i znajduje się obecnie około 5° na północ od najjaśniejszej gwiazdy Byka.
W układzie księżyców galileuszowych będzie można dostrzec następujące zjawiska:
- 19 marca, godz. 20:32 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 19 marca, godz. 22:36 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
- 19 marca, godz. 22:58 – wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 19 marca, godz. 23:44 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 20 marca, godz. 20:56 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 20 marca, godz. 22:12 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
- 20 marca, godz. 23:10 – zejście Io z tarczy Jowisza,
- 21 marca, godz. 0:28 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 21 marca, godz. 21:42 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 21 marca, godz. 22:22 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 22 marca, godz. 18:56 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 23 marca, godz. 18:14 – zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
- 24 marca, godz. 16:30 – Kalisto 2,5 sekundy kątowej na południe od brzegu tarczy Jowisza.
19 marca (jak już pisałem) Księżyc przejdzie przez I kwadrę, natomiast dwie następne doby Księżyc spędzi w Bliźniętach. W środę 20 marca faza Srebrnego Globu urośnie do 61% i będzie on świecił 4° od Alheny – trzeciej co do jasności gwiazdy tej konstelacji, natomiast w czwartek zobaczymy go prawie w połowie drogi między Polluksem z Bliźniąt a Procjonem z Małego Psa. Od Polluksa Księżyc będzie odległy o 12°, zaś od Procjona – o prawie 11°.
W piątek 22 marca Księżyc dotrze do gwiazdozbioru Raka i będzie prezentować tarczę oświetloną w 79%. Wieczorem znajdzie się około 7° na południowy wschód od znanej gromady otwartej gwiazd M44. Natomiast ostatniego dnia tygodnia faza Księżyca zwiększy się już do 93%, a świecił on będzie na tle słabego gwiazdozbioru Sekstantu, 7° na południe od Regulusa – najjaśniejszej gwiazdy w Lwie.
Mapka pokazuje położenie Saturna w trzecim tygodniu marca 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Saturn znajdzie się w opozycji do Słońca pod koniec kwietnia i wschodzi już około godziny 21:30. Planeta świeci coraz jaśniej i jest coraz łatwiejszym celem dla osób chcących zobaczyć jego pierścienie i księżyce. W tym tygodniu tarcza Saturna będzie miała średnicę 19″, a sumaryczna jasność Saturna i jego pierścieni będzie miała wartość +0,3 magnitudo. Maksymalna elongacja największego księżyca Saturna Tytana (tym razem zachodnia) przypada w niedzielę 24 marca. Tytan świeci już jaśniej niż 8,5 magnitudo i jest widoczny już w lornetkach. Najłatwiej go dostrzec właśnie w okolicach maksymalnych elongacji, gdy oddala się od swojej planety macierzystej na ponad 3 minuty kątowe, a więc około 10 średnic saturnowej tarczy.
