Koniec kwietnia i początek maja to czas, kiedy wiele osób może poświęcić więcej czasu na obserwacje nieba ze względu na sporo dni wolnych od pracy. Tym razem będą one mogły rano zobaczyć Księżyc zbliżający się do nowiu, Saturna, kometę C/2011 L4 (PanSTARRS) oraz meteory z roju η-Akwarydów. Natomiast wieczorem występują coraz słabsze warunki widoczności Jowisza.
I właśnie od Jowisza zacznę opis tego, co obecnie widać na niebie. Największa planeta Układu Słonecznego świeci już niezbyt długo po zmierzchu, gdyż zachodzi już przed północą, natomiast półtora godziny po zachodzie Słońca świeci na wysokości mniejszej niż 15° nad zachodnim widnokręgiem. Jasność Jowisza spadła już do -2 magnitudo, a więc jest on o prawie 1 magnitudo słabszy, niż podczas opozycji, ale wciąż pozostaje najjaśniejszym po Księżycu obiektem wieczornego nieba. Jowisz przesuwa się na wschód w tempie około 12 minut kątowych (nieco mniej niż pół średnicy Księżyca) na dobę i obecnie zajmuje pozycję 7,5 stopnia na południowy zachód od El Nath – drugiej co do jasności gwiazdy Byka.
Przez teleskopy można obserwować tarczę planety o średnicy 33″ oraz jej cztery najjaśniejsze księżyce, wśród których z Polski będzie można dostrzec:
- 29 kwietnia, godz. 21:12 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 29 kwietnia, godz. 21:34 – Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 1 maja, godz. 23:28 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 5 maja, godz. 23:00 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 5 maja, godz. 23:44 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza.
Mapka pokazuje położenie Saturna w pierwszym tygodniu maja 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Tuż przed zachodem Słońca nad wschodnim horyzontem pojawia się Saturn, który jest już blisko granicy między Wagą a Panną. Półtora godziny po schowaniu się Słońca pod horyzont planeta świeci już na wysokości prawie 20°, ale do momentu górowania ta wysokość zmieni się już niestety niewiele, zaledwie o jakieś 5-6 stopni. Od opozycji Saturna minął zaledwie tydzień, dlatego planeta wciąż świeci jasno: blaskiem +0,1 magnitudo, a jej tarcza ma średnicę 19″. Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) wypada w tym tygodniu w piątek 3 maja.
Mapka pokazuje położenie Księżyca i radiantu η-Akwarydów w pierwszym tygodniu maja 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Księżyc powoli zbliża się do nowiu i jest widoczny w drugiej części nocy. Pod koniec kwietnia Księżyc odwiedził gwiazdozbiory Wężownika oraz Strzelca, natomiast na początku maja przejdzie przez gwiazdozbiory Koziorożca i Wodnika. W czwartek 2 maja po południu Srebrny Glob przejdzie przez III kwadrę.
Ostatniego dnia kwietnia można było dostrzec Księżyc w fazie 76% świecący 8° na północny zachód od Nunki, najjaśniejszej gwiazdy Strzelca oraz 4° na północ od jasnej gromady kulistej gwiazd M22. Niestety, ze względu na niskie położenie na naszym niebie gromada ta jest widoczna słabo.
Dwa dni później, rano 2 maja, tarcza Księżyca zmniejszy fazę do 54% i przesunie się do gwiazdozbioru Koziorożca. Przed godziną 4 rano dostrzec go będzie można mniej więcej 3-4 stopnie od jasnych gwiazd tej konstelacji Dabih oraz Deneb Algedi. Natomiast mieszkańcy
W weekend faza Srebrnego Globu będzie już bardzo mała. W sobotę będzie wynosiła 33%, zaś w niedzielę – 23. W tych dniach Księżyc będzie przechodził na tle gwiazdozbioru Wodnika, niedaleko radiantu promieniującego praktycznie przez cały maj roju η-Akwarydów. Obecność Księżyca będzie oczywiście przeszkadzała w tym tygodniu w obserwacji meteorów z tego roju, ale na szczęście niezbyt mocno. η-Akwarydy są aktywne od drugiej dekady kwietnia do końca maja, z maksimum w okolicach 6 maja. Są to meteory bardzo szybkie, ich prędkość zderzenia z atmosferą Ziemi wynosi 66 km/s, dlatego są one bardzo jasne i często zostawiają za sobą smugi, które mogą być rozwiewane przez wiatr. W maksimum aktywności można spodziewać się nawet ponad 70 meteorów na godzinę, ale w naszym kraju radiant jest położony niekorzystnie, bowiem wschodzi niewiele przez Słońcem i widoczny jest na jasnym niebie. Dlatego z naszego kraju widać ich dużo mniej.
Więcej o aktywności η-Akwarydów można poczytać na stronach
Animacja pokazuje położenie komety C/2011 L4 (PanSTARRS) w pierwszym tygodniu maja 2013 roku.
Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Przez całą noc można obserwować kometę C/2011 L4 (PanSTARRS), która przechodzi obecnie z gwiazdozbioru Kasjopei do gwiazdozbioru Cefeusza i w niedzielę 5 maja znajdowała się będzie ona około 9° od gwiazdy γ Cefeusza, zwanej Er Rai, która świeci z jasnością obserwowaną +3,2 magnitudo. Podczas najciemniejszej części nocy kometa znajduje się około 40° nad północnym horyzontem, jest zatem widoczna bardzo dobrze.
