Ostatnie badania młodych gwiazd podobnych do Słońca przy pomocy kosmicznego teleskopu Spitzera wskazują na to, że niektóre gazowe giganty mogą kształtować się nie dłużej niż milion lat.

Planety powstają z płaskiego dysku pyłowo-gazowego, który wiruje wokół młodej gwiazdy. Powszechnie uważa się, że rozrastająca się planeta, okrążając gwiazdę, przedziera się przez dysk, pozostawiając za sobą pustą przestrzeń.

Dane ze Spitzera pokazują, że to zjawisko występuje w wielu dyskach, które otaczają bardzo młode gwiazdy. Chociaż te puste luki były już obserwowane wcześniej, Spitzer może dostarczyć dokładniejsze dane w podczerwieni. Te młode gwiazdy mają tylko milion lat, więc planety, które krążą wokół nich, musiały ukształtować się bardzo szybko. Dane pokazują, że przerwy musiały być utworzone przez gazowe giganty, ponieważ skaliste planety są zbyt małe, aby mogły zebrać tak ogromne ilości materiału w tak krótkim czasie.

Badane gwiazdy to między innymi: GM Aurigae, DM Tauri i CoKu Tau 4. Obiekty te są ze sobą spokrewnione. Przebywają razem we wspólnym sąsiedztwie w konstelacji Byka, 420 lat świetlnych od Ziemi. GM Aurigae ma podobne rozmiary do Słońca, a reszta gwiazd jest od niej trochę mniejsza. Jeżeli pusta przestrzeń dyskowa gwiazdy DM Tauri istniałaby w Układzie Słonecznym to rozciągałaby się od orbity Merkurego do Marsa. Dziura dysku wokół CoKuTau 4 mogłaby sięgnąć do Saturna. Zaś wokół GM Aurigae krąży dysk z przerwą rozciągającą się tam, gdzie analogicznie w Układzie Słonecznym jest przestrzeń od orbity Jowisza do Urana.

Autor

Andrzej Żukowski