Teleskop Hubble’a uchwycił na zdjęciu, zrobionym przez Advanced Camera for Surveys, mgławicę Bumerang. Ta świecąca chmurka gazu i pyłu jest zbudowana z dwóch prawie symetrycznych stożków materii, które są wytwarzane przez centralną gwiazdę. Przez ostatnie 1500 lat, centralna gwiazda straciła w procesie zwanym dwubiegunowym wyciekiem masę prawie 1,5 razy większą niż masa Słońca.

Tłumaczenie: Małgorzata Socha

Nazwa tej mgławicy pochodzi od jej symetrycznej budowy obserwowanej przez naziemne teleskopy. Ostry obraz z teleskopu Hubble’a pozwala rozpoznać struktury i zmarszczii znajdujące się w bardzo niewielkiej odległości od centralnej gwiazdy.

Astronomowie nie są pewni co do przyczyny bipolarnego wycieku w tej, jak i w wielu innych młodych mgławicach podobnych do Bumerangu. Może być to spowodowane wolno poruszającym się dyskiem materii, usytuowanym wokół równika gwiazdy, blokującym szybszą wyrzucaną w tym kierunku materię i pozwalającym na uwolnienie jedynie materii znajdującą się bliżej biegunów. Według innych rozważań pola magnetyczne są odpowiedzialne za uwięzienie materii i tym samym za kształt tej mgławicy.

Bipolarne wycieki występują zarówno w bardzo młodych gwiazdach („protogwiazdach”), które nadal podlegają procesowi formowania, jak i w starych gwiazdach, które, zbliżając się do końca swojego życia, zamieniają się w opasłe czerwone olbrzymy. Uważa się, że Bumerang tworzą zewnętrzne warstwy starego czerwonego olbrzyma. Każdy ze stożków tej mgławicy ma prawie rok świetlny długości, co oznacza, że całkowita długość mgławicy wynosi tyle co połowa odległości między Słońcem a Alpha Centauri.

Te zdjęcia mgławicy Bumerang zostały zrobione na początku roku 2005 przy pomocy Advanced Camera for Surveys umieszczonej na pokładzie Hubble’a. Filtr światła widzialnego został użyty w połączeniu z seriami filtrów polaryzacyjnych. Podobnie jak okulary słoneczne redukują ilość światła, docierającego do naszych oczu, filtry polaryzacyjne pozwalają jedynie światłu o specyficznym kącie polaryzacyjnym dotrzeć do detektora. Przez połączenie zdjęć zrobionych pod innymi kątami polaryzacyjnymi, astronomowie mogą badać światło rozproszone w mgławicy oraz właściwości małych cząsteczek pyłu, odpowiedzialnych za rozpraszanie światła. Kolory przedstawiają różne wartości polaryzacji, a wielobarwny obraz podkreśla właściwości mgławicy.

Mgławica Bumerang jest usytuowana koło 5 tysięcy lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Centaurus neleżącym do nieba południowego. Pomiary radiowe wykonane w 1995 roku pokazują, że temperatura głębokiego wnętrza mgławicy wynosi jedynie jeden kelwin. To czyni środkowe regiony mgławicy Bumerang jednymi z Wizyta w najzimniejszym zakątku Wszechświata„>najzimniejszych miejsc we Wszechświecie.

Autor

Avatar photo
Redakcja AstroNETu

Komentarze

  1. rafal_m17    

    Rzecz o temperaturze — Witam

    Mam pytanie do szanownych Forumowiczow: jak wynika z newsa, temperatura we wnetrzu mglawicy wynosi ok. 1 kelwina (przy okazji: sa stopnie Celsjusza ale nie ma „stopni kelwina” – wedlug ukladu SI od dawna sa to KELWINY). Wiadomo jednak skadinad, ze istnieje tzw. mikrofalowe promieniowanie tla odpowiadajace promieniowaniu cieplnemu ciala doskonale czarnego w temp. ok. 2.7 K. Czy zatem jakikolwiek gaz czy pyl, w tym ten w opisanej mglawicy, nie powinien miec CO NAJMNIEJ owych 2.7 K? To jest bowiem dolna granica temperatury – jezeli zostawimy nagrzane cialo w prozni z dala od gwiazd to bedzie wyrownywalo temp. z otoczeniem dazac do rownowagi termicznej a wszechobecnym otoczeniem jest wlasnie ow gaz fotonow o temp. 2.7 K.. Co innego na Ziemi – tu odpowiednio chlodzac (metody rozmagnesowania itp) mozna zejsc duzo ponizej 1 kelwina.
    Wiec – drodzy Forumowicze – czekam na odzew i pozdrawiam
    Rafi

    1. aniau    

      Tak, temperatura jest nizsza — Kelwiny – fakt, moja nieuwaga, dziekuje za spostrzezenie.

      Co do postawionego pytania, moge jedynie potwierdzic, że we wczesniejszym newsie (https://news.astronet.pl/news.cgi?2959) wspomniany fakt (ze Bumerang ma temperature ponizej promieniowania tla) jest podkreslany. Jest to jedyny znany obiekt o temperaturze nizszej od promieniowania tla. Dane te opieraja sie na obserwacjach submilimetrowych z 1995 roku. Byc moze zawarte tam w bibliografii informacje pozwola znalezc wyjasnienie.

Komentarze są zablokowane.