Naukowcy odkryli dowody potwierdzające, że na Marsie w przeszłości istniały oceany. Badali oni ich topografię od ponad 30 lat. Według najnowszej teorii duże różnice kształtów wybrzeży mogły być spowodowane zmianami nachylenia osi obrotu Marsa.

Tłumaczenie: Michał Stawski

W latach 90. Mars Global Surveyor zebrał dane, z których wynikało, że różnice wysokości domniemanych wybrzeży są bardzo duże – nawet do 2,5 km. Naukowcy wysunęli więc przypuszczenie, że obserwowana rzeźba terenu nie jest skutkiem istnienia oceanu.

Geofizycy odkryli jednak, że nieregularność kształtu wybrzeży można wytłumaczyć deformacją powierzchni planety podczas przemieszczania się biegunów geograficznych. Bieguny geograficzne to punkty na powierzchni ciała niebieskiego, przez które przechodzi jego oś obrotu. W czasie ostatnich 2-3 miliardów lat bieguny na Marsie przesunęły się o prawie 3000 km. Planeta wirując wybrzuszała się na równiku, co spowodowało deformację wybrzeży.

To samo zjawisko wykorzystano wcześniej, aby wytłumaczyć różnice wysokości wybrzeży na Ziemi, jednak nie są one tak duże.

Zmiana położenia osi obrotu mogła być spowodowana znacznym przemieszczeniem masy na powierzchni planety – na przykład wody. Jeśli zapełniła ona ocean Arabia do głębokości ok. 700 metrów, masa na biegunie mogła być wystarczająca, aby przesunął się on o 50 stopni na południe, a gdy woda zniknęła, by cofnął się o 20 stopni.

Poparciem teorii ruchu biegunów może być położenie płaskowyżu Tharsis. Ma on tak dużą masę, że na skutek ruchu obrotowego planety zawsze będzie znajdował się w okolicy równika. Obszar ten również znajdowałby się na równiku, gdyby położenia biegunów zmieniały się tak, jak proponują naukowcy.

Według badaczy ocean pokrywał jedną trzecią powierzchni Marsa, zanim zniknął około 2 miliardów lat temu.