Start przygotowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną misji Gravity field and steady-state Ocean Circulation Explorer (GOCE) został przełożony na luty 2009 roku. Przyczyną opóźnienia są problemy techniczne z rakietą.

GOCE został stworzony aby umożliwić lepsze zrozumienie działania jednej z podstawowych sił we Wszechświecie, grawitacji. Otworzyć ma nowe możliwości dla oceanografii, fizyki skorupy ziemskiej i badań zmian klimatu.

Zwykle przyjmuje się, że grawitacja na Ziemi jest wszędzie taka sama, a jej przyspieszenie równe, w przybliżeniu, 9,81 metra na sekundę kwadrat. Jednak wielkość ta jest różna w różnych miejscach planety, w zależności od tego czy znajdują się one wysoko w górach czy na dnie morza. Wpływ na nią mają również gęstość wnętrza Ziemi i jej rotacja. W czasie zaplanowanej na 20 miesięcy misji, GOCE będzie mierzył te różnice i wyznaczał powierzchnie geoid, na których potencjał pola grawitacyjnego jest stały. Osiągnie dokładność około 1-2 centymetrów. Oprócz zysków dla nauki, satelita będzie miał też praktyczne zadanie: dostarczy uniwersalnego poziomu odniesienia do wyznaczania wysokości w dowolnym miejscu powierzchni Ziemi.

Obserwatorium na 5 metrów długości i będzie okrążać naszą planetę na wysokości 250 kilometrów. Po raz pierwszy wykorzystana zostanie technika gradiometrii – pomiar różnic przyspieszenia dwóch mas umieszczonych w różnych miejscach satelity. Na pokładzie GOCE znajdują się trzy pary bardzo czułych przyspieszeniomierzy, mierzących przyspieszenie w trzech prostopadłych kierunkach. Przyspieszenia te odpowiadają niewielkim zmianom grawitacji jakie na wokółziemskiej orbicie napotka satelita. Obie masy znajdować się będę w nieco innym punkcie pola grawitacyjnego i dlatego mierzone wartości powinny się różnić. Zainstalowany gradiometr będzie w stanie zmierzyć przyspieszenia 10 bilionów razy mniejsze od przyspieszenia ziemskiego.

Instrumenty naukowe GOCE będą wyznaczać sześć uzupełniających się wartości przyspieszenia grawitacyjnego ponad miejscami, nad którymi przelatywać będzie obserwatorium.

Start misji zaplanowany był na 27 października. Przesunięcie lotu na luty przyszłego roku było konieczne po tym, gdy we wrześniu rosyjscy inżynierowie odpowiedzialni za misję odkryli techniczną usterkę w rakiecie, która wynieść ma GOCE na orbitę.

Autor

Michał Matraszek