W połowie lipca marsjański łazik Opportunity dostrzegł półmetrową skałę. Po bliższych oględzinach okazała się ona meteorytem, a dalsze jej badania mogą rzucić nowe światło na historię Marsa.

18 lipca kamery Opportunity dostrzegły w kierunku przeciwnym do ruchu łazika pokaźną skałę, znacznie przewyższającą rozmiarami drobne kamienie rozrzucone po powierzchni Meridiani Planum. Nadłożywszy 250 metrów, pojazd zbliżył się do głazu – ochrzczonego Block Island – i przeprowadził podstawową analizę składu chemicznego. Okazało się, że skała o długości niemal 60 cm i wysokości ponad 30 cm składa się głównie z żelaza i niklu, a więc jest meteorytem.

Nie jest to pierwszy pozamarsjański kamień odkryty przez Opportunity. Również pierwszy w historii meteoryt odkryty poza układem Ziemia–Księżyc to znalezisko tego łazika. Odkrycie miało miejsce w 2005 roku w wyniku niesamowitego zbiegu okoliczności: koło kamienia spadła odrzucona podczas lądowania Opportunity osłona cieplna łazika. Stąd też meteoryt ów nazwano Heat Shield Rock.

Astronomy Now

Sztucznie pokolorowana kompozycja trzech fotografii meteorytu Block Island wykonanych przez szerokokątną kamerę łazika Opportunity w długościach fali 750, 530, 430 nm. Obraz: NASA/JPL-Caltech/Cornell University.

Block Island i Heat Shield Rock są podobne pod względem składu, lecz różnią się w szczegółach. Na powierzchni najnowszego znaleziska są połyskliwe punkty – dobrze odbijające światło gładkie powierzchnie metalu. Oznacza to, że od momentu upadku Block Island atmosfera Marsa jest na tyle sucha, że meteoryt nie zdołał podrdzewieć. Inną zagadką jest kwestia, jak skała takich rozmiarów uniknęła – po przejściu przez rzadką, niemal nie wyhamowywującą ruchu atmosferę planety – rozbicia w drobny mak w momencie uderzenia o powierzchnię.

To ostatnie spostrzeżenie skłania do namysłu. Albo atmosfera Marsa zmieniała się w bardzo szybkim tempie (na przykład w związku z hipotetycznymi pokładami dwutlenku węgla pod powierzchnią planety), albo upadek Block Island miał miejsce miliardy lat temu.

Czas na badania Block Island jest ograniczony – Opportunity wciąż jest w drodze do swego celu, rozległego na 22 km krateru Endeavour. W trakcie aktualnego postoju musi zebrać odpowiednio dużo danych, by później można było stwierdzić, czy istnieje związek między kraterem a znajdowanymi przez łazik meteorytami.