Dobre poznanie planety jest równoznaczne z dokładnym poznaniem jej powierzchni. Poprzez mierzenie kraterów naukowcy są w stanie odkryć szczegóły dotyczące powstania i ewolucji powierzchni Merkurego – a na tej postawie wyciągać także wnioski dotyczące innych planet. Jak się to robi?

Rozmiar, kształt i struktura kraterów jest zbliżona dla większości ciał Układu Słonecznego. Ale dopiero dzięki zrozumieniu fizyki ich powstania naukowcy mogą dokładnie ją przesymulować, a następnie porównać wyniki z obserwacjami kraterów – tych nowo powstałych, jak i tych, które są stare i, z upływem czasu, podlegały erozji. Symulacje poddane takiej weryfikacji pozwalają nam lepiej zrozumieć właściwości powierzchni planet, takie jak złoża minerałów, struktura gleby, rozmieszczenie lodu itp. Analiza kształtów i rozmiarów kraterów w oparciu o dane z sondy MESSENGER, to dopiero początek.

Dlaczego badanie kraterów na Merkurym jest tak istotne? Przede wszystkim dlatego, że przyspieszenie grawitacyjne na jego powierzchni (3.7m/s2) jest prawie identyczne, jak na Marsie. Tam grawitacja odgrywa istotną rolę, wpływając na tzw. średnicę przemieszczenia. Według badań, „zwykłe kratery mają często kształt miski, tymczasem te bardziej złożone mają terasowane ścianki i mogę zawierać wybrzuszenie w centralnym miejscu. Jeśli grawitacja jest kluczowym czynnikiem wpływającym na średnicę przemieszczenia, rozsądne wydaje się przypuszczenie, że powinna ona być identyczna na Marsie i na Merkurym.” Skoro tak, analiza kraterów z Merkurego da nam wskazówki odnośnie skorupy Marsa. Różnice między nimi będą mogły świadczyć np. o nagromadzeniu się lodu płytko pod powierzchnią Czerwonej Planety.

Przykład złożonego krateru na Merkurym. Ma około 55 km średnicy. Jego zdjęcie zostało wykonane przez MDIS (lewy panel), a profil powstał dzięki MLA (prawy panel).

Zdjęcia, które analizują naukowcy, pochodzą z Mercury Laser Altimeter (MLA) oraz Mercury Dual Imaging System (MDIS). Dzięki nim możemy przyjrzeć się bliżej centralnym wybrzuszeniom, ściankom, podłogom i zboczom kraterów, a także zmierzyć ich średnice – podobnie jak na Księżycu, gdzie przybliżoną głębokość określa się mierząc cienie. Chociaż MLA nie zawsze może zostać użyte do tego typu pomiarów, dzięki niemu możemy zrozumieć właściwości kraterów, tak na Merkurym, jak i na innych ciałach Układu Słonecznego.

Autor

Małgorzata Karaś