Ostatnie dni lutego i początek marca br. upłyną pod znakiem bardzo jasnego Księżyca, ponieważ na początku tygodnia Księżyc przejdzie przez pełnię, a do końca tygodnia jego faza zmniejszy się tylko do 70%. W weekend Srebrny Glob odwiedzi coraz lepiej widocznego Saturna. Jowisz zachodzi już przed 1:30, więc na jego obserwacje należy przeznaczyć pierwszą połowę nocy. Do końca lutego z wieczornego nieba zniknie Merkury.

W najbliższych dniach Księżyc przejdzie od gwiazdozbioru Lwa, przez Sekstanta, znowu Lwa, następnie Pannę do Wagi. Noc z niedzieli 24 lutego na poniedziałek 25 lutego Księżyc spędzi w Lwie, w pobliżu najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji – Regulusa (jasność obserwowana: +1,3 magnitudo). O godzinie podanej na mapce odległość między naturalnym satelitą Ziemi a Regulusem będzie wynosić ponad 7° i do rana zmniejszy się tylko o jakieś 0,5 stopnia.

Ta i dwie następne noce będą najjaśniejsze w tym tygodniu i w całym miesiącu ze względu na to, że w poniedziałek 25, ale wieczorem o godzinie 21:26 Księżyc przejdzie przez pełnię i już w nocy opisywanej w poprzednim akapicie jego tarcza będzie miała fazę 99%. Następnej nocy będzie pełnia, a więc faza będzie wynosić 100%, zaś w nocy z wtorku na środę tarcza Księżyca będzie oświetlona w 98%.

Jednak dopiero następnej nocy ze środy 27 lutego na czwartek 28 lutego Srebrny Glob dotrze na małą odległość do w miarę jasnej gwiazdy, która nie będzie niknąć w jego blasku. Będzie to Porrima, czyli jedna z jaśniejszych gwiazd Panny. Około godziny 1:00 Księżyc w fazie 94% świecić będzie 8° od Porrimy.

Kolejnej doby Księżyc zmniejszy fazę do 88% i przejdzie kolejne kilkanaście stopni na południowy-wschód, zbliżając się na jeszcze mniejszą odległość do Spiki, czyli najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Panny. W chwili pokazanej na mapce naturalny satelita Ziemi będzie odległy od Spiki o nieco ponad 3,5 stopnia. Natomiast do rana odległość ta zmniejszy się do mniej niż 2°. Po zachodzie Księżyca i Spiki odległość ta dalej będzie się zmniejszać i mieszkańcy centralnej Ameryki Południowej, wysp Galapagos oraz południowego skrawka Ameryki Środkowej będą mogli obserwować zakrycie tej gwiazdy przez Księżyc.

Sobotę 2 marca Księżyc spędzi przy granicy gwiazdozbiorów Panny i Wagi, blisko drugiej łatwo widocznej obecnie planety Układu Słonecznego – Saturna. Niestety największe zbliżenie Księżyca z Saturnem będzie miało miejsce, gdy oba ciała będą w naszym kraju pod horyzontem i w sobotę 2 marca odległość Księżyca od Saturna będzie wynosić ponad 8°, przy fazie Srebrnego Globu równej 80%. Dobę później faza Księżyca zmniejszy się do 71%. Zmniejszy się również odległość do Saturna, ale bardzo niewiele, do nieco mniej niż 8°. Obecnie jasność planety wzrosła już do +0,4 magnitudo, a jej tarcza ma średnicę 18″. Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) przypada w piątek 1 marca.

Mapka pokazuje położenie Jowisza na przełomie lutego i marca 2013 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

W pierwszej połowie nocy można obserwować Jowisza. Porusza się on ruchem prostym i wyraźnie już zboczył z linii łączącej Aldebarana z Plejadami, na której przebywał na początku miesiąca. Obecnie planeta ma jasność -2,3 magnitudo, a jej średnica kątowa spadła już do 39″. Przez lornetki można obserwować cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza, warto zwrócić uwagę na następujące zjawiska:

  • 25 lutego, godz. 1:06 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 25 lutego, godz. 20:36 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 25 lutego, godz. 21:56 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 25 lutego, godz. 22:48 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 26 lutego, godz. 0:12 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
  • 26 lutego, godz. 17:16 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
  • 26 lutego, godz. 17:54 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 26 lutego, godz. 19:52 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
  • 26 lutego, godz. 21:26 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 27 lutego, godz. 18:40 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
  • 1 marca, godz. 22:20 – wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
  • 2 marca, godz. 0:40 – zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
  • 3 marca, godz. 22:24 – Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 4 marca, godz. 0:58 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 4 marca, godz. 1:06 – wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
  • 4 marca, godz. 1:20 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia).

Animacja pokazuje położenie Merkurego na przełomie lutego i marca 2013 roku.

Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Na początku tygodnia jest jeszcze szansa na odnalezienie Merkurego nisko nad zachodnim horyzontem, ale nie będzie to łatwe zadanie (tak, jak by to było w zeszłym tygodniu, gdyby nie było chmur), ponieważ jasność planety będzie już mała, a dodatkowo Merkury będzie świecił bardzo nisko nad horyzontem. Próby odszukania Merkurego można podejmować w zasadzie tylko w poniedziałek i wtorek, co jest pokazane na animacji, która przedstawia widok zachodniego widnokręgu na 45 minut po zachodzie Słońca.

Szczegóły widoczności zamieszczone są w poniższej tabeli:

Merkury na przełomie lutego i marca 2013 r.
DataJasność

[mag]

Średnica

kątowa

[„]

Faza

[%]

Wysokość

[°]

25 II1,89,4124,5
26 II2,39,693,3
27 II2,79,971,9
28 II3,210,140,5

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher