W nadchodzących dniach Księżyc będzie zwiększał swoją fazę, przechodząc w połowie tygodnia przez I kwadrę. Dlatego z każdym dniem coraz bardziej będzie on przeszkadzał w obserwacjach, ale jeszcze spora część nocy nad ranem będzie wolna od blasku Srebrnego Globu. Właśnie po zachodzie Księżyca warto zapolować na kometę C/2011 L4 (PanSTARRS). Będzie to o tyle łatwe, że w tym tygodniu kometa przejdzie niedaleko jasnych gwiazd z charakterystycznego „W” Kasjopei. Przez całą noc można obserwować będącego w opozycji Saturna, a także meteory z roju Lirydów, które w przyszłym tygodniu osiągną maksimum swojej aktywności.

W niedzielę 14 kwietnia można było zaobserwować bliskie spotkanie Księżyca z Jowiszem. 15 kwietnia Księżyc odsunie się już od Jowisza, ale wciąż będzie dość blisko niego, na tle gwiazdozbioru Byka. O godzinie podanej na mapce faza Srebrnego Globu będzie wynosiła 25%, a od Jowisza będzie dzielił go dystans ponad 12° i będzie się zwiększał. Również coraz większa będzie odległość między Księżycem, a gwiazdą ζ Tauri, czyli południowym rogiem Byka. W tym samym momencie będzie ona wynosiła niewiele ponad 2°.

Warunki widoczności Jowisza ulegną dalszemu pogorszeniu. Ratuje go tylko korzystne nachylenie ekliptyki do widnokręgu, dzięki czemu jest on wciąż widoczny dość dobrze. Obecnie planeta zachodzi około północy, świecąc z jasnością -2 magnitudo. 2,5 godziny po zmierzchu Jowisz znajduje się na wysokości około 15° nad horyzontem. Przez teleskopy można obserwować tarczę planety o średnicy 35″.

W układzie księżyców galileuszowych będzie można zaobserwować następujące zjawiska:

  • 15 kwietnia, godz. 20:36 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 17 kwietnia, godz. 21:16 – wyjście Ganimedesa z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 18 kwietnia, godz. 21:00 – Kalisto 1 sekundę kątową na północ od brzegu tarczy Jowisza,
  • 20 kwietnia, godz. 21:40 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 20 kwietnia, godz. 23:52 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
  • 21 kwietnia, godz. 18:56 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 21 kwietnia, godz. 19:52 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 21 kwietnia, godz. 21:10 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 21 kwietnia, godz. 22:08 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza.

We wtorek 16 kwietnia Księżyc przesunie się już do gwiazdozbioru Bliźniąt. Wieczorem jego tarczę w fazie 34% będzie można zobaczyć w sąsiedztwie trzeciej co do jasności gwiazdy tej konstelacji, czyli Alheny. Jest ona oznaczana na mapach nieba grecką literą γ, a o godzinie podanej na mapce odległość między tymi ciałami niebiańskimi będzie wynosić około 2°.

Piątek 19 kwietnia zastanie Księżyc w konstelacji Raka, blisko granicy z położoną na południe od niej Hydrą. Naturalny satelita Ziemi będzie już po pierwszej kwadrze i jego tarcza będzie miała fazę 62%. Księżyc przejdzie na południe od gwiazd 60 Cnc i Acubens (oznaczanej na mapach grecką literą α), a wcześniej zakryje gromadę otwartą gwiazd M67. Niestety do zjawiska dojdzie w ciągu dnia i nie będzie można go obserwować z naszego kraju. Około godziny 22:00 odległość Księżyca od gwiazdy Acubens będzie wynosiła 1°, zaś od 60 Cnc – półtora stopnia.

Kolejnej doby Księżyc odwiedzi słaby gwiazdozbiór Sekstantu, który znajduje się na południe od Regulusa – najjaśniejszej gwiazdy Lwa. Właśnie zbliżenie z Regulusem będzie atrakcją tego wieczoru, ponieważ od tej gwiazdy można zacząć szukanie pozostałych gwiazd tej konstelacji, która ma kształt podobny do żelazka. O godzinie podanej na mapce Księżyc będzie miał fazę 72%, a Regulus będzie świecił 7° na północny wschód od niego.

Mapka pokazuje położenie Saturna w trzecim tygodniu kwietnia 2013 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Praktycznie przez całą noc można obserwować Saturna, który za 2 tygodnie znajdzie się w opozycji do Słońca, czyli po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce. Planeta jest teraz najbliżej naszej planety w całym sezonie obserwacyjnym, a co za tym idzie ma największe rozmiary kątowe i jasność: odpowiednio 19″ i +0,2 magnitudo. W okresie opozycji i koniunkcji ze Słońcem również maksimum osiągają prędkości poruszania się planet po niebie. W przypadku Saturna wynosi ona obecnie 290″/dobę, a więc w ciągu tygodnia planeta przesuwa się o więcej niż wynosi średnica kątową Słońca czy Księżyca. Obecnie Saturn przebywa jeszcze w gwiazdozbiorze Wagi (prawie 7° od gwiazdy Zuben Elgenubi), ale w maju planeta ponownie zawita na jakiś czas do gwiazdozbioru Panny. Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) przypada w tym tygodniu w środę 17 kwietnia.

Animacja pokazuje położenie komety C/2011 L4 (PanSTARRS) w trzecim tygodniu kwietnia 2013 roku.

Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Nad ranem, a więc już po zachodzie Księżyca, występują dobre warunki widoczności komety C/2011 (PanSTARRS). Obecnie kometa przechodzi przez konstelację Kasjopei, przez zachodnie ramię charakterystycznej litery „W”. Dzięki temu będzie dość łatwa do znalezienia, bo wystarczy – zwłaszcza pod koniec tygodnia – przeczesywać lornetką obszar między gwiazdami Schedar i Caph (czyli odpowiedni α i β Cas), aby natrafić na kometę.

Kometa dołuje (czyli przyjmuje najmniejszą wysokość nad horyzontem) około godziny 23:30, na wysokości ponad 20° nad północnym widnokręgiem, natomiast 2,5 godziny przed świtem (na tę porę wykonana jest animacja) kometa świeci jakieś 10° wyżej, a niebo wciąż jest ciemne. Jednak z każdym dniem kometa jest coraz dalej zarówno od Ziemi, jak i od Słońca, zatem jej jasność będzie słabnąć i na pewno na jej obserwacje warto zabrać co najmniej lornetkę.

Mapka pokazuje położenie radiantu Lirydów na początku trzeciej dekady kwietnia 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Ostatnim, ale wcale nie najmniej widowiskowym akcentem tego tygodnia są meteory z roju Lirydów. Są to meteory, które promieniują co roku w połowie kwietnia, a swoje maksimum mają w okolicach 22 kwietnia, kiedy można się spodziewać około 15-20 meteorów na godzinę. Tak będzie i w tym roku, dlatego na obserwacje tego roju najlepiej zarezerwować sobie nadchodzący weekend. Radiant roju jest nad horyzontem już od zmierzchu, a o świcie osiąga wysokość ponad 70°, zatem Lirydy można obserwować w Polsce przez całą noc. Niestety tym razem w pierwszej (i każdej kolejnej nocy coraz większej) części nocy będzie przeszkadzał Księżyc, dlatego na obserwacje Lirydów warto zaczekać, aż schowa się on za horyzont.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher