Za trzy dni, 27 sierpnia 2003 roku o godzinie 11:51, Mars zbliży się do Ziemi na 55’758’006 kilometrów. 28 sierpnia około 20:00 znajdzie się w opozycji, a 30 sierpnia osiągnie peryhelium swojej orbity. Obie planety nie były tak blisko siebie od prawie 60 tysięcy lat!

Do zbliżenia Marsa i Ziemi dochodzi średnio raz na około 780 dni. Natomiast gdy znajduje się on po przeciwnej stronie nieba niż Słońce, mówimy ze jest w Planety górne na ziemskim niebie„>opozycji. Przypada ona prawie tego samego dnia co minimum odległości. Ostania opozycja zdarzyła się 13 czerwca 2001 roku (planeta znalazła się 68 milionów kilometrów od Ziemi i świeciła blaskiem -2,4 magnitudo), a następna nastąpi 7 listopada 2005 roku (odległość do Marsa wyniesie 70 milionów kilometrów, a jego jasność -2,3 magnitudo).

Schemat przedstawia wzajemne konfiguracje Ziemi i planet górnych (Marsa, Jowisza, Saturna, itd). Jest to spojrzenie „sponad” płaszczyzny Systemu Słonecznego i z układu w którym Ziemia nie porusza się, a planeta górna krąży zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Punkt Z oznacza Ziemię, S – Słońce. G to górne złączenie planety ze Słońcem (znajduje się wtedy ona za Słońcem, w maksymalnej odległości od Ziemi), O – opozycja (planeta odległa kątowo od Słońca o 180 stopni, odległość od Ziemi przyjmuje wartość minimalną), E i W to kwadratury, wschodnia i zachodnia (planeta jest wtedy na niebie odległa od Słońca o kąt 90 stopni, czyli kąty SZE i SZW są proste). Odpowiednie odcinki mają długości (przy założeniu kolistości orbit): SZ = 1 AU (jednostka astronomiczna), SG = SO = SE = SW = 1,524 AU dla Marsa, 5,203 AU dla Jowisza i 9,539 AU dla Saturna.

Raz na kilkanaście lat dochodzi do tak zwanej wielkiej opozycji, kiedy Mars znajduje się szczególnie blisko Ziemi i świeci szczególnie jasno. Źródłem różnic pomiędzy opozycjami jest spłaszczenie orbit planet, szczególnie Marsa. Za trzy dni dojdzie właśnie do takiej, wielkiej opozycji. Poprzednia miała miejsce 28 września 1988 roku, a następna zdarzy się 27 lipca 2018 roku.

Jednak nawet wśród wielkich opozycji istnieją bardziej i mniej sprzyjające obserwacjom. Nadchodzące zjawisko jest wśród nich najlepsze. 27 lipca 2003 roku Mars będzie tak blisko Ziemi jak… w 57617 roku przed naszą erą! Następne takie bliskie spotkanie będzie mieć miejsce w 2287 roku! Kilka tygodni temu Rekordowy Mars„>pisaliśmy już o tym rekordzie Czerwonej Planety.

Jasność Marsa osiągnie za kilka dni -2,9 magnitudo. Będzie on najjaśniejszym obiektem na nocnym niebie. Świecić będzie przez całą noc, krwistoczerwonym i spokojnym blaskiem w gwiazdozbiorze Wodnika. Około godziny pierwszej w nocy planeta góruje na wysokości nieco ponad dwudziestu stopni.

Do obserwacji szczegółów powierzchni Marsa potrzebny jest jednak teleskop. Im większy tym lepszy. Jednak niewielka odległość planety od Ziemi pociąga za sobą fakt, że ma ona duże rozmiary kątowe (ponad 25 sekund). Dlatego już nawet niewielka luneta pozwoli na dostrzeżenie tarczy planety.

30 sierpnia planeta osiągnie peryhelium swojej orbity, zbliży się do Słońca na 207 milionów kilometrów. To właśnie dzięki opozycji wypadającej prawie w peryhelium (punkcie eliptycznej orbity najbliższym Słońcu) mamy do czynienia z tak niewielką odległością do Czerwonej Planety.

Obserwujmy więc Marsa. A nawet nie mając teleskopu… miejmy przynajmniej świadomość, że 27 sierpnia planeta bije rekord!