Animacje, zaprezentowane w zeszłym tygodniu przez NASA, ukazują trójwymiarową powierzchnię Marsa w okolicy miejsca przebywania łazików Spirit i Opportunity. Są to pierwsze filmy wykonane przy użyciu danych z Mars Reconnaissance Orbiter.

Pierwszy film to symulacja przelotu po okolicy krateru Victoria. Początkowo krater jest widziany od południa, następnie kamera wykonuje obrót przeciwnie do kierunku wskazówek zegara dookoła fragmentu brzegu krateru. Na animacji zaznaczony jest też łazik Opportunity w miejscu, gdzie był widziany przez sondę.

Na drugiej animacji widać okolice Wzgórz Columbii wewnątrz krateru Gusewa. Jest to obszar eksplorowany przez łazik Spirit od 2004 roku.

Animacje o mniejszej kompresji można ściągnąć ze strony NASA. Do ich odtworzenia potrzebny jest kodek zgodny z QuickTime 7.

Do stworzenia animacji zostały wykorzystane dane z aparatu High Resolution Imaging Science Experiment – HiRISE, umieszczonego na sondzie NASA Mars Reconnaissance Orbiter. Mierzy on wysokość poszczególnych punktów powierzchni planety z niezwykle dużą dokładnością – będąc odległym o 300 km, aparat może rozróżnić zmiany wysokości terenu mniejsze niż 25 cm. Obrazy trójwymiarowe dostarczają o wiele więcej informacji niż zwykłe zdjęcia – wyraźnie widoczne stają się wszystkie większe nierówności, o dostrzeżeniu których naukowcy mogli dotychczas jedynie pomarzyć.

Uzyskane dane pozwolą na stworzenie trójwymiarowych map powierzchni Marsa. Pomogą one m.in. wybrać najlepsze miejsca dla lądowania kolejnych sond, na przykład dla Mars Science Laboratory, która ma zostać wystrzelona w 2009 roku. Zostaną też wykorzystane bezpośrednio w misji łazików Spirit i Opportunity: dzięki nim naukowcy wybiorą takie miejsca na brzegu krateru Victoria, aby Opportunity, pracujący tam od września 2006 roku, mógł bez szwanku wjechać i wyjechać z krateru. Dane mogą pomóc również w wyjaśnieniu pochodzenia kanałów, o których sądzi się obecnie, że zostały wyżłobione przez wodę.

HiRISE to najdokładniejszy aparat, jaki wysłano w celu obserwacji innej planety – jeden piksel na zdjęciu odpowiada obszarowi 30 x 30 cm. Poprzedni najlepszy wynik należał do Mars Orbiter Camera, pracującej w ramach misji NASA Mars Global Surveyor. Natomiast sonda ESA Mars Express, dla porównania, została wyposażona w aparat, pozwalający uzyskać obrazy stereo o rozdzielczości 12 x 12 metrów na piksel. Ponieważ HiRISE nie dysponuje aparatem stereo, każdy obszar został sfotografowany z dwóch niezbyt odległych od siebie miejsc na orbicie. Na podstronie poświęconej aparatowi HiRISE można obejrzeć m.in. interaktywną mapę Marsa z zaznaczonymi ostatnimi obejrzanymi przez sondę obszarami.

Animacje zostały stworzone na podstawie oryginalnych danych z HiRISE przez naukowców z NASA, University of Arizona i United States Geological Survey. Aby uwypuklić trójwymiarowy obraz, wszystkie wysokości zostały powiększone 1,5 raza. Zaprezentowane dwie animacje to zaledwie przedsmak tego, co zaprezentuje nam w przyszłości Mars Reconnaissance Orbiter.

Krater Victoria oczami aparatu HiRISE, umieszczonego na pokładzie Mars Reconnaissance Orbiter. W lewej górnej ćwiartce zdjęcia (na godzinie 10 od centrum krateru), tuż przy brzegu krateru, widać mały ciemny punkt, do którego prowadzi nieco ciemniejsza niż otoczenie prosta. Punkt ten to łazik Opportunity, a znajdująca się obok niego prosta to ślad, jaki zostawił łazik podczas ruchu. Zdjęcie zostało wykonane 3 października 2006 roku.

Autor

Teresa Kubacka