3 listopada 2013 roku cień Księżyca przetnie środkowy Atlantyk i środkową Afrykę. Będzie to dość nietypowe zjawisko, początkowo obrączkowe a później całkowite. W Polsce niestety niewidoczne.

Oś zaćmienia (prosta przechodząca przez środki Słońca i Księżyca) dotknie powierzchni Ziemi o 12:05 naszego czasu). Obserwatorzy znajdujący się na Oceanie Atlantyckim, około 1000 kilometrów na wschód od wybrzeży Stanów Zjednoczonych zobaczą tam o wschodzie Słońca zaćmienie obrączkowe trwające zaledwie 4 sekundy. Szerokość pasa zaćmienia wyniesie około 4 kilometrów.

Cień Księżyca będzie nieco za krótki, by sięgnąć powierzchni Ziemi. Jednak oś zaćmienia, wędrując na wschód, docierać będzie do obszarów naszej planety, które na skutek jej krzywizny położone są nieco bliżej Srebrnego Globu. Już po 15 sekundach od rozpoczęcia zaćmienia obrączkowego stożek cienia będzie wystarczająco długi, żeby rozpoczęło się zaćmienie całkowite.

Cień podróżować będzie przez ocean, a długość fazy całkowitej będzie rosła od zera aż do maksymalnej wartości, równej 1 minutę i 39 sekund. Osiągnie ją o godzinie 13:47:36, około 330 kilometrów na południowy zachód od wybrzeży Liberii. Szerokość pasa zaćmienia całkowitego wyniesie 57 kilometrów.

O 14:51 cień Księżyca wejdzie wreszcie na ląd. Przemierzając Afrykę umożliwi obserwację czarnej tarczy księżycowej otoczonej koroną słoneczną kolejno w: Gabonie, Kongo, Demokratycznej Republice Konga, Ugandzie, Kenii, Etiopii i Somalii.

Długość fazy całkowitej będzie się szybko skracać. Wyniesie ona 1 minutę i 7 sekund na wybrzeżu Gabonu, 48 sekund przy zachodniej granicy Demokratycznej Republiki Konga, około pół minuty w Etiopii i zaledwie 1 sekundę na granicy Somalii i Etiopii, gdzie o 15:27 cień Księżyca opuści Ziemię.

Długość pasa zaćmienia obrączkowego i całkowitego to około 13600 kilometrów. Pokrywa on zaledwie 0,09% powierzchni planety.

Na znacznie większym obszarze widoczne będzie zaćmienie częściowe. Obserwacje zjawiska prowadzić mogą obserwatorzy w prawie całej Afryce, południowych Włoszech i Grecji, w całej Hiszpanii i Portugalii, na Bliskim Wschodzie, w północno-wschodniej części Ameryki Południowej i na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej. Półcień Księżyca omiata naszą planetę od 11:04 do 16:28.

Chociaż zjawisko nie jest widoczne w Polsce, będzie je można śledzić w internecie.

Przebieg i obszar widoczności hybrydowego (obrączkowo-całkowitego) zaćmienia Słońca z 3 listopada 2013.

Opisane zaćmienie nosi nazwę hybrydowego ze względu na bycie połączeniem dwóch zjawisk: zaćmienia obrączkowego i zaćmienia całkowitego. To dość rzadka sytuacja. Większość zjawisk centralnych to zjawiska jednego typu. W XXI wieku będzie mieć miejsce zaledwie 7 zaćmień hybrydowych. Kolejne (trzecie z nich) zdarzy się 20 kwietnia 2023 roku.

Autor

Michał Matraszek