Astronomowie z 17 instytutów naukowych ogłosili, że przygotowywują ambitny projekt, aby udostępnić kosmos internautom z całego świata . Najnowsze dane o Wszechświecie będzie można oglądać online.

Projekt Wirtualnego Obserwatorium Narodowego (National Virtual Observatory – NVO) prowadzą astronom Alex Szalay z Uniwersytetu Hopkinsa i informatyk Paul Messina z Californian Instytute of Technology. Chcą zebrać wszystkie dostępne bazy danych z obserwatoriów orbitalnych i ziemskich. Opracowane w jednolitej formie dane, będą dostępne łatwo zarówno dla naukowców, jak i astronomów amatorów czy studentów.

Dla Szalay’a projekt ten jest krokiem w stronę nowego podejścia do badań naukowych. „Najpierw powstają modele teoretyczne, potem sprawdza się je za pomocą eksperymentów naukowych. A z powodu wielkiego zasobu danych kolejnym krokiem musi być użycie do badań metod komputerowych.” – mówi Szalay. – „ Rozwój technologii pozwala z kolei rocznie podwoić zasób dostępnych informacji.„

Dlatego też coraz ważniejsza staje się umiejętność wyodrębnienia potrzebnych danych z takiego natłoku informacji. Kluczem do powodzenia NVO będzie umiejętność jednoczesnej analizy danych astronomicznych napływających z kilkudziesięciu baz danych. Każda z nich jest inaczej zorganizowana, co dodatkowo komplikuje proces analizy.

System NVO chce wykorzystywać rozwijaną od lat dziewięćdziesiątych technikę „siatkowej” analizy danych (tzw. grid computing). Dzięki niej naukowcy z różnych instytucji mogą natychmiastowo dzielić się danymi i programami. Użytkownik nie musi przy tym być świadomy skąd dokładnie pochodzą dane, interesuje go tylko rezultat.

Już od dwóch dziesiątek lat astronomowie przygotowywują się do takiej akcji dzielenia się informacjami. Pierwsze standardy wymiany danych przyjęli w latach siedemdziesiątych, od tamtej pory nieustannie starali się poprawić systemy analizy i rozbudować archiwa użyteczne dla całej społeczności naukowej. W ogromie zgromadzonych do tej pory danych kryje się jeszcze tyle informacji, że przy pomocy NVO naukowcy chcą dokonywać nowych odkryć wiele lat od momentu zebrania danych.

Celem NVO nie będzie po prostu katalogowanie danych. Projekt ma pobudzić do rozwoju różne standardy baz danych i na zasadzie współzawodnictwa wyłonić najlepszy. Do tej pory swój udział w projekcie głosiły wszystkie główne archiwa w Stanach Zjednoczonych oraz wiele w Europie i Azji. Projekt ma połączyć całą społeczność astronomiczną.

W założeniach, NVO ma byc również dostępne poprzez internet dla nieprofesjonalistów – nauczycieli i studentów. To wirtualne obserwatorium ma umożliwić każdemu człowiekowi wgląd w całe bogactwo informacji astronomicznych.