Wysłana przez NASA sonda Genesis, której celem jest zbieranie cząstek tworzących wiatr słoneczny, przeprowadziła w środę manewr kończący jej pierwszy obieg wokół punktu L1 położonego pomiędzy Ziemią i Słońcem.

Punkt ten położony jest w odległości 1,5 miliona kilometrów od Ziemi w kierunku Słońca. Znajdujące się w tym miejscu ciało, pod wpływem ziemskiej i słonecznej grawitacji, obiega Słońce z okresem równym jednemu rokowi. To doskonałe miejsce do prowadzenia obserwacji Słońca. Po pierwsze mogą one trwać nieprzerwanie (w przeciwieństwie do misji, w ramach których satelity obiegają Ziemię). Po drugie punkt Lagrange’a L1 znajduje się poza ziemską magnetosferą i pole magnetyczne produkowane przez planetę nie zaburza strumienia cząstek biegnących od Słońca.

Położenie punktów Lagrange

Matematyk Joseph-Louis Lagrange znalazł pięć konfiguracji, w których trzy ciała niebieskie mogą krążyć wokół siebie i jednocześnie pozostawać cały czas w takim samym względnym położeniu. Rozwiązania nazywamy pięcioma punktami Lagrange’a. Rysunek przedstawia ich położenie w przypadku orbity Ziemi. L1 leży pomiędzy Ziemią i Słońcem w odległości 1,500,000 kilometrów od planety, L2 – 1,500,000 kilometrów „za Ziemią” (patrząc od strony Słońca), L3 znajduje się na orbicie Ziemi ale „za Słońcem”, L4 i L5 znajdują się także na ziemskiej orbicie ale 60 stopni od niej (jeden z punktów podąża za Ziemią w czasie ruchu obiegowego wokół Słońca, drugi ucieka przed nią). Równowaga trwała osiągana jest jedynie w przypadku dwóch ostatnich punktów, odległych od Ziemi o jedną jednostkę astronomiczną. Pozostałe punkty charakteryzują się równowagą nietrwałą.

W zeszłym miesiącu silna burza magnetyczna minęła sondę Genesis. Wysokoenergetyczne protony bombardowały ją wiele razy silniej niż zwykle. Tego typu burze mogą powodować zakłócenia w delikatnej elektronice statku kosmicznego. Jednak oprogramowanie, w które zaopatrzono Genesis pomogło sondzie przetrwać złą kosmiczną pogodę.

Sonda będzie zbierać swoją próbkę jeszcze przez około dwa lata, by w 2004 roku powrócić z nią na Ziemię. Przeprowadzone zostaną badania, które umożliwią znalezienie odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące składu chemicznego i ewolucji Układu Słonecznego.

Autor

Michał Matraszek