„Coraz dłuższe noce i możliwość obserwowania planet olbrzymów” – tak w skrócie można by sformułować wygląd wrześniowego nieba.

Gdy w połowie miesiąca o północy spojrzymy ponad południowy horyzont, ujrzymy świecącego tam Wodnika, a ponad nim – Pegaza. Pod Wodnikiem, nisko nad horyzontem dojrzeć możemy konstelację Ryby Południowej z jasną gwiazdą – Fomalhautem. Zwracając wzrok na południowy-zachód ujrzymy typowo letnie gwiazdozbiory – Koziorożca, Lutnię, Łabędzia i Orła. Nisko nad zachodnim horyzontem świeci Herkules.

Spójrzmy teraz na południowy-wschód. Królują tu Wieloryb, Ryby i Andromeda. Nad wschodnim horyzontem ujrzymy Barana, Byka, a ponad nimi – Perseusza i Kasjopeję. Nad północno-wschodnim widnokręgiem coraz wyżej wznosi się Woźnica ze swoją najjaśniejszą gwiazdą – Capellą, zwaną również Kozą.

A Wielki Wóz? Znajduje się on nisko ponad północnym horyzontem. Ponad nim – Mały Wóz z prawie nieruchomą Gwiazdą Polarną. A prawie w zenicie świeci Cefeusz.

Niebo wyglądać będzie podobnie na początku miesiąca około godziny 1:00 i pod koniec września około 23:00.

Trzy godziny później ponad zachodnim horyzontem znajdzie się Wieloryb, a na wschodzie pojawiać się zaczną typowo zimowe gwiazdozbiory: Orion i Bliźnięta. Najjaśniejsza gwiazda nieba, Syriusz, wschodzi 15 września o 3:18.

W całej informacji czas podano według obowiązującego w Polsce czasu wschodnioeuropejskiego. Momenty wschodów i zachodów ciał niebieskich obliczono dla Łodzi.

Dni we wrześniu staja się coraz krótsze. 1 września Słońce wzejdzie o 5:54, a zajdzie o 19:30 (dzień potrwa 13 godzin i 36 minut). 15 września Słońce świecić będzie przez 12 godzin i 41 minut (od 6:17 do 18:58). Ostatni dzień miesiąca potrwa już tylko 11 godzin i 42 minuty (od 6:41 do 18:23). We wrześniu Słońce świecić będzie w gwiazdozbiorze Lwa, a od 17 września – w Pannie. 23 września o 6:55 wejdzie ono w znak Wagi i rozpocznie się astronomiczna jesień.

Układ faz Księżyca: Nów 7 września o 5:10. Pierwsza kwadra 13 września o 20:08. Pełnia 21 września o 15:59. Ostatnia kwadra 29 września o 19:03. W perygeum Księżyc znajdzie się 8 września o 5:15, a w apogeum – 23 września o 5:27.

We wrześniu nie zdarzą się żadne zaćmienia Słońca ani Księżyca.

Merkury przez cały miesiąc przebywa w Pannie. 1 września znajdzie się w maksymalnej elongacji wschodniej. Jednak mimo znacznej odległości kątowej od Słońca (27 stopni) nie da się go dostrzec na wieczornym niebie. 27 września planeta znajdzie się w złączeniu dolnym ze Słońcem i przeniesie się na poranne niebo.

Wenus również przebywa w Pannie i powoli zbliża się do Słońca (od 46 do 37 stopni w ciągu nadchodzącego miesiąca). Jednak ze względu na niekorzystne położenie ekliptyki pozostaje niewidoczna. 1 września zachodzi 56, a 30 września – zaledwie 21 minut po Słońcu. I lekarstwem na złe warunki obserwacyjne nie będzie nawet maksymalny blask, którym Wenus świecić będzie 26 września.

Mars znajduje się w Lwie. Wschodzi coraz wcześniej. Jednak nadal zbyt późno, by stać się dogodnym obiektem do obserwacji. 30 września o 5:41 (na godzinę przed wschodem Słońca) znajdować się będzie zaledwie 5 stopni nad wschodnim horyzontem. Dodatkowym utrudnieniem będzie mała jasność planety (2 magnitudo).

Coraz łatwiej obserwować znajdującego się w Raku Jowisza. W ciągu miesiąca jego wysokość nad horyzontem (mierzona na dwie godziny przed wschodem Słońca) wzrośnie z 8 do 28 stopni. Jasność planety to minus 2 magnitudo.

Saturn we wrześniu świeci w… Orionie! Orbita planety jest nachylona do orbity Ziemi i może się ona odsuwać nieco od nie przechodzącej przez Oriona ekliptyki. Jasność planety to około 0 magnitudo. 1 i 30 września wschodzi ona odpowiednio o 23:40 i 21:52. W te dwa dni na dwie godziny przed wschodem Słońca Saturn znajduje się 36 i 56 stopni ponad horyzontem. To najlepiej widoczna we wrześniu planeta.

UranNeptun świecą w Koziorożcu i są widoczne w pierwszej części nocy. Urana (5,7 magnitudo) obserwować można przez lornetkę, a Neptuna (7,9 magnitudo) przez niewielki teleskop.

Znajdujący się w Wężowniku Pluton jest widoczny krótko po zachodzie Słońca ponad południowo-zachodnim horyzontem. Jego jasność to 13,9 magnitudo.

W dniach 5 września – 10 października obserwować można meteory z roju delta-Aurygid. Radiant znajduje się w Woźnicy. Maksimum aktywności tego słabo zbadanego i mało aktywnego roju wypada 8 września. Księżyc znajdować się wtedy będzie w okolicy nowiu.

Zapraszamy do wrześniowych obserwacji!

Autor

Michał Matraszek