Fizycy zajmujący się Słońcem w Laboratorium Nauk Kosmicznych imienia Mullarda w University College w Londynie znaleźli klucz do rozwiązania liczącej trzydzieści lat zagadki: Dlaczego Słońce wyrzuca ogromne bąble zjonizowanego gazu oplecione polem magnetycznym i nazywane koronalnymi wyrzuceniami masy. W pracy opublikowanej w Journal of Solar Physics wyjaśniają, że przyczyny powstawania tych zjawisk (mogących zakłócać łączność radiową na Ziemi) należy szukać w poplątanym polu magnetycznym powstającym głęboko w sercu Słońca.
Koronalne wyrzucenia masy są gwałtownymi erupcjami poruszającymi się 1000 razy szybciej niż najszybsze samoloty pasażerskie i ważącymi więcej niż Mount Everest. Są niebezpieczne dla współczesnych technologii, czego najlepszym dowodem było to, co stało się w 1989 roku w Kanadzie, kiedy materia słoneczna dotarła do Ziemi. Poważnemu uszkodzeniu uległa wtedy sieć energetyczna tego kraju powodując wielomilionowe straty.
Te potężne zjawiska odpowiedzialne są również za powstawanie pięknych zórz polarnych.
Dr Lucie Green z MSSL powiedział: „Musimy dowiedzieć sie, dlaczego wyrzucenia koronalne się zdarzają, aby kiedyś w przyszłości móc je przewidywać tak, jak obecnie przewidujemy ziemską pogodę. To nowa nauka – pogoda kosmiczna„.
Wyrzucenia można zobaczyć, gdy jasna tarcza słoneczna zostanie sztucznie przesłonięta. Mają one piękne i poskręcane struktury. Badanie ich powstawania prowadzi do obrazu równie poskręcanej powierzchni Słońca. Pętle zawarte są w polu magnetycznym rozciągniętym niczym elastyczna guma i niosą energię, która uwalniana jest w przestrzeń kosmiczną.
Zdjęcie koronalnego wyrzucenia masy wykonane z pomocą koronografu LASCO zainstalowanego na badającym Słońce satelicie SOHO.
Aż do niedawna źródło tych pętli nie było znane. Istniały dwie hipotezy. Pierwsza z nich mówiła, że powstają one na powierzchni gwiazdy. Teraz jednak grupa z MSSL wraz ze współpracownikami z Francji i Argentyny zbadała regiony powstawania wyrzuceń za pomocą międzynarodowych satelitów SOHO i Yohkoh. Znaleziono inne, wyglądające na bardziej prawdopodobne, wyjaśnienie. Według niego, materia niesiona w polu magnetycznym zostaje zjonizowana, a ono samo poskręcane, głęboko pod powierzchnią Słońca. Gaz w tym rejonie regularnie podnosi się i opada na skutek ciepła produkowanego przez zachodzącą w jądrze fuzję termojądrową. Może się z nim wiązać działanie dynama słonecznego, mechanizmu odpowiedzialnego za powstawanie pola magnetycznego.
Dr Green stwierdził: „O istnieniu wyrzuceń dowiedzieliśmy się zaledwie 30 lat temu. Wielka Brytania gra rolę lidera w uprawianiu fizyki słonecznej, a nowo otrzymane wyniki pomagają w zrozumieniu tego pięknego lecz potencjalnie niebezpiecznego zjawiska„.
Zdjęcie koronalnego wyrzucenia masy wykonane z pomocą koronografu LASCO zainstalowanego na badającym Słońce satelicie SOHO.
Particle Physics and Astronomy Research Council (PPARC) jest ważną brytyjską agencją inwestującą w naukę. Funduje ona badania, kształcenie i popularyzację czterech dziedzin wiedzy: fizyki cząstek elementarnych, astronomii, kosmologii i nauk kosmicznych.
