Dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble’a i innym wielkim obserwatoriom astronomom udaje się spoglądać coraz dalej w otaczający nas Wszechświat. Pasjonującym jednak może być również dokonywanie odkryć w najbliższym naszym sąsiedztwie. Niemieccy uczeni przypomnieli nam o tym odkrywając najbliższego znanego nam brązowego karła, obiekt oznaczony Epsilon Indi B. 

Astronomowie z Instytutu Astrofizycznego w Poczdamie znaleźli Epsilon Indi B prowadząc komputerowe poszukiwania bliskich brązowych karłów na płytach fotograficznych uzyskanych dzięki eksperymentowi SuperCOSMOS Sky Survey. Ich metoda polega na poszukiwaniu obiektów, które szybko poruszają się na tle gwiazd (sugeruje to, że znajdują się one blisko) i świecą czerwonym światłem (to znak, że obiekt ma niską temperaturę). Jeden z takich obiektów odkryto w południowym gwiazdozbiorze Indianina (Indus). Szybko porusza się on wśród gwiazd i jest znacznie jaśniejszy w promieniowaniu podczerwonym niż widzialnym (to typowe zachowanie dla brązowych karłów).

ESO

Na prawej krawędzi zdjęć znajduje się jasna gwiazda Epsilon Indi A. Z lewej strony zaznaczono kółkami towarzyszącego jej brązowego karła. Górne zdjęcie wykonano w promieniowaniu widzialnym w ramach SuperCOSMOS Sky Survey, a dolne w podczerwieni w ramach Two Micron All Sky Survey. Należy zwrócić uwagę, że leżący 11,8 lat świetlnych od nas Epsilon Indi B świeci jaśniej w podczerwieni niż w świetlne widzialnym.

Obserwacje spektroskopowe wykonane przez 3,5-metrowy teleskop New Technology Telescope wskazują, że temperatura odkrytego ciała niebieskiego wynosi około 1000 stopni Celsjusza. To zbyt mało jak na „zwykłą” gwiazdę.

Zespół prowadzący obserwacje zauważył, że nowo odkryty obiekt znajduje się 7 minut kątowych od widocznej gołym okiem gwiazdy Epsilon Indi. Bliskie położenie na niebie mogło być przypadkowe. Jednak gdy astronomowie zauważyli, że oba obiekty mają identyczny ruch własny, stało się jasne że muszą być połączone siłami grawitacji. Ich położenie zmienia się o 4,7 sekundy kątowej na rok (dla porównania – ruch własny Proximy Centauri, najbliższej Słońcu gwiazdy, to 3,8 sekundy kątowej na rok). Tworzą one układ podwójny. Gwiazdy odległe są o około 1500 jednostek astronomicznych i przesuwają się na niebie o tarczę Księżyca w ciągu 400 lat.

Epsilon Indi znajduje się 11,8 lat świetlnych od Ziemi i ma około 1,3 miliarda lat. Zakładając, że towarzyszący jej brązowy karzeł powstał w tym samym okresie, astronomowie mogą wyznaczyć jego masę (potrzebne do tego są również odległość układu, jasność i temperatura Epsilon Indi B). Obliczenia pokazują, że brązowy karzeł ma masę 4 do 6 procent masy Słońca (około 45 razy więcej niż masa Jowisza), a to zbyt mało aby w jego jądrze rozpoczęła się przemiana wodoru w hel.