Thomas Stafford brał udział w czterech lotach kosmicznych. Łącznie spędził 21 dni w Kosmosie. Był 13. kosmonautą w historii amerykańskich lotów załogowych.

Thomas Patten Stafford urodził się 17 września 1930 roku w Weatherford w Oklahomie. W 1952 roku uzyskał licencjat z nauk ścisłych z wyróżnieniem w Akademii Marynarki Stanów Zjednoczonych. Po zakończeniu studiów rozpoczął kariere w Siłach Powietrznych USA. W 1959 roku ukończył szkołę Pilotów Doświadczalnych Amerykańskich Sił Powietrznych w Edwards, w stanie Kalifornia. W 1962 roku został wybrany do drugiej grupy astronautów NASA.

Zdjęcie przedstawia załoge lotu Gemini – 6A na konferencji prasowej. Po prawej stronie stoi dowódca misji – Wally Schirra, był to wtedy jego drugi lot. Zaś po lewej stronie stoi Thomas Stafford. Był to jego pierwszy lot. Stafford brał później udział w lotach Gemini 9A, Apollo 10 i Apollo-Soyuz Test Project (ASTP). Zaś Schirra poleciał jeszcze raz dowodząc misją Apollo 7.

Pierwszy raz Stafford poleciał w Kosmos podczas lotu Gemini 6A. Był on pilotem a dowódcą był Wally Schirra. Dublerami byli Virgil Grissom i John Young. Pierwotnym planem lotu było spotkanie się na orbicie z rakietą Agena. Jednakże ta uległa awarii na orbicie. Plany więc zmieniono: Gemini 6 miał się spotkać na orbicie ze statkiem Gemini 7 – z Frankiem Bormanem i Jamesem Lovellem na pokładzie.

12 grudnia 1965 roku miał się odbyć start Gemini 6A. Jednak nie odbył się on z powodów technicznych. Tylko zimna krew Schirry zapobiegła katapultowaniu się, które zniszczyłoby kapsułę Gemini. Problemem okazał się plastikowy ochraniacz wewnątrz jednego z silników, który zablokował dopływ paliwa. Problem usunięto i start odbył się trzy dni później – 15 grudnia 1965 z wyrzutni numer 19 na przylądku Cape Canaveral.

Po kilku korektach orbity Gemini 6A zbliżył się do Gemini 7, który wystartował już 4 grudnia 1965. Łączny lot obu statków trwał 5 godzin i 18 minut. Oba zbliżyły się do siebie na odległość 30 centymetrów. 16 grudnia Gemini 6A wodował na Oceanie Atlantyckim po locie trwającym 1 dzień, 1 godzinę i 51 minut.

Dowódcą lotu Gemini IX był Thomas Stafford (po lewej), pilotem był Eugene Cernan.

Drugim lotem Stafforda był Gemini 9A. Pierwotnie do lotu byli wyznaczeni Elliot See oraz Charles Bassett, ale oboje zgineli w wypadku samolotu. Pilotem Gemini-9A został Eugene Cernan. Stafford dowodził. Start odbył się 3 czerwca 1966 roku z wyrzutni LC-19 na Przylądku Canaveral. Lot trwał 3 dni i 20 minut. Głównym celem misji miało być przycumowanie do Adaptera ATDA (Augmented Target Docking Adapter ). Jednak gdy statek Gemini zbliżył się do ATDA okazało się, że nie oddzieliła się od niego osłona aerodynamiczna. Z cumowania więc zrezygnowano.

Drugim celem misji był spacer kosmiczny astronauty Cernana. Podczas spaceru miał on wypróbować nowy osobisty system manewrujący AMU (Autonomy Maneuvering Unit). Spacer trwał 130 minut. Spacer ten bardzo wyczerpał Cernana, przez co zrezygnowano także z przetestowania AMU. Dodatkowo astronauta stracił też przypadkiem kamere z zarejstrowanym filmem dokumentującym spacer. 6 czerwca Gemini 9A wodował na Atlantyku.

Zdjęcie przedstawia załogę Apolla X. Po lewej Eugene Cernan – pilot LM, w środku dowódca Thomas Stafford, zaś po prawej John Young – pilot CMP.

Trzeci lot, Apollo X zaprowadził Thomasa Stafforda na orbitę Księżyca. Był on dowódcą misji, zaś John Young pilotem modułu dowódczego (CMP) a Eugene Cernan był pilotem modułu księżycowego. Stafford i Cernan wypróbowali podejście do lądowania na Księżycu statkiem LM. Z orbity szukano także miejsc do lądowania dla kolejnych misji Apollo. Lot trwał równo 8 dni (18-26 maja 1969 roku). Dublerami byli Gordon Cooper, Donn Eisele i Edgar Mitchell.

Po prawej dowódca Thomas Stafford, w środku Vance Brand a po lewej Donald Slayton.

Ostatni lot Stafforda był chyba najbardziej historycznym w jego karierze astronauty. Był to wspólny lot statków Apollo i Sojuza. (ASTP: Apollo-Soyuz Test Project). W skład amerykańskiej załogi prócz dowódcy Stafforda weszli jeszcze Vance Brand oraz Donald Slayton. Dowódcą Sojuza-19 był Aleksiej Leonow a wraz z nim poleciał Walery Kubasow. Oba statki wystartowały 15 lipca 1975 roku. 17 lipca statki przycumowały do siebie i astronauci oraz kosmonauci przeprowadzili wspólne prace oraz eksperymenty. Podczas lądowania statku Apollo doszło do awarii. Kabina wypełniła się toksynami. Jednak astronautom udało się wywietrzyć statek. Dublerami Amerykanów byli Alan Bean, Ronald Evans oraz Jack Lousma.

Thomas Stafford był dubleremi misji Gemini 3 oraz Apolla 7. W 1975 roku wrócił do Amerykańskich Sił Powietrznych i objął dowództwo nad Centrum Lotów Doświadczalnych Air Force. Wojsko opuścił w 1979 roku. W latach 1990-1991 zajmował się planowaniem przyszłych celów dla NASA.

Autor

Michał Moroz