Jak wyświetlić zdjęcie z Marsa zrobione za pomocą elektronicznych oczu, zdolnych do rejestrowania długości fal nie widocznych dla ludzi? Witacie w cudownym świecie fałszywych kolorów…

Pierwsze trzy zdjęcia z przyrządu OMEGA na Mars Express opublikowane 23 stycznia 2004 roku, pokazywały kolorowe widoki marsjańskiej południowej czapy polarnej. Było to spowodowane głównie tym, że zdjęcia zostały zrobione w długościach fali promieniowania podczerwonego, które łatwo się przedstawia w kolorach, a więc pokazano je w fałszywych kolorach.

Brytyjski „ojciec” geologii, William Smith, wprowadził fałszywe kolory do nauki w 1800 roku. Chciał, aby mapa Wielkiej Brytanii pokazywała różnice pomiędzy typami skał, które leżały na powierzchni. Zadecydował więc, aby pokolorować skały.

Kolory te nie reprezentowały prawdziwych kolorów skał, ale były kluczem do zidentyfikowania ich. Mapy polityczne świata także używają fałszywych kolorów, przejrzyście uwypuklając granice pomiędzy krajami.

ESA

OMEGA obserwowała południową czapę polarną Marsa 18 stycznia 2004 roku w trzech częstotliwościach. Prawy obraz prezentuje czapę w świetle widzialnym. Środkowy prezentuje ilość zamrożonego dwutlenku węgla. Zdjęcie po lewej przedstawia ilość wodnego lodu. Kolor niebieski przedstawia dużą ilość danej substancji chemicznej, żółty średnią jej ilość, a czerwony niedobór.

Obrazy z OMEGi pokazują w świetle widzialnym marsjański biegun południowy (najbardziej na prawo). To jest tradycyjna kombinacja czerwonej, niebieskiej i zielonej długości fal, którą wykorzystują wszystkie komputery i telewizja do stworzenia kolorowych obrazów. Środkowy obraz pokazuje rozmieszczenie lodu złożonego z dwutlenku węgla. Lewy obraz pokazuje rozmieszczenie lodu wodnego. Oba są przedstawione w fałszywych kolorach.

Oba obrazy lodu zostały uzyskane dzięki odbijaniu promieniowania podczerwonego przez powierzchnię Marsa. Ponieważ dwutlenek węgla i woda pochłaniają i odbijają inne charakterystyczne długości fali promieniowania podczerwonego, OMEGA mógł zidentyfikować każdy związek chemiczny analizując spektrum promieniowania powracającego z powierzchni planety.

Astronomowie używają fałszywych kolorów, aby pokazać, jak dużo lodu zostało zaobserwowane na czapie polarnej. Skala kolorów przebiega od niebieskiego do czerwonego. Bardziej niebieskie miejsca na zdjęciu po środku zawierają więcej zamrożonego dwutlenku węgla i, odpowiednio, więcej lodu wodnego na zdjęciu po lewej. Czerwone obszary oznaczają miejsca z małą ilością tych substancji, a żółte ze średnią ich ilością.

Porównując zdjęcia, rozległy żółty obszar na lewym zdjęciu wskazuje, że lód wodny jest bardziej rozpowszechniony niż zamrożonym CO₂. Dwutlenek węgla gromadzi się głównie w dużej ilość w prawym dolnym roku (środkowego) zdjęcia.

Zachecony tym sukcesem, główny naukowiec zajmujący się OMEGĄ, dr Jean-Pierre Bibring z Institut d’Astrophysique Spatiale w Francji patrzy z nadzieją w przyszłość misji. „Nasz obecny cel to stworzenie mapy całej planety” – powiedział.

Tak jak mapa Wielkiej Brytanii Williamia Smitha z 1815 roku pomogła pokazać zasoby minerałów w całej Anglii, Walii i Szkocji, tak teraz OMEGA ewentualnie pokaże rozmieszczenie minerałow i skał na powierzchni Marsa. Podobnie jak poprzednik, także wykorzysta fałszywe kolory.