Dostępny już jest trzeci tegoroczny numer dwumiesięcznika wydawanego wspólnie przez Polskie Towarzystwo Astronomiczna i Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii.

We wstępniaku Redaktor Naczelny pisze:

Szanowni i Drodzy Czytelnicy

Szalone jest tempo rozwoju astronomii. Niemal codziennie jesteśmy informowani o kolejnych odkryciach, nowych obiektach, rekordowo dalekich galaktykach, nieoczekiwanych zjawiskach. Od ukazania się poprzedniego zeszytu „Uranii–Postępów Astronomii” media doniosły o rewelacyjnych odkryciach na powierzchni Marsa, o nowej planetce na krańcach Układu Planetarnego, o najodleglejszych galaktykach, które powstały tylko kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu i o wielu innych. Jak pojąć to wszystko? Jak zrozumieć? I właśnie my jesteśmy po to, aby przybliżać i wyjaśniać Państwu te najnowsze zdobycze nauki o otaczającym nas świecie. Robimy to m.in. na stronach naszego czasopisma, które macie Państwo w rękach, jak i wirtualnie, na stronach internetowych naszego serwisu edukacyjnego www.pta.edu.pl/orion. Do obu tych źródeł możecie Państwo przysyłać pytania i komentarze, a odpowiedzą na nie zawodowi astronomowie.

Bieżący zeszyt otwieramy artykułem Krzysztofa Rochowicza na temat najodleglejszych galaktyk we Wszechświecie. Autor odsłania nam metody i sposoby, jakimi posługują się astronomowie w tych badaniach i jakie jest znaczenie dokonanych odkryć.

Następnie Agnieszka Janiuk przedstawia pierwsze wyniki badań Wszechświata przy pomocy satelity INEGRAL. Pisaliśmy o budowie tego aparatu badawczego, również przy udziale Polaków, w „Postępach Astronomii” w 1997 r. (PA 1997, 45, nr 1 s. 10–18). Teraz mamy już niezwykle ciekawe rezultaty badań.

Za niespełna 7 lat Neptun zamknie swój pierwszy obieg dookoła Słońca od chwili odkrycia w 1846 r. Mimo upływu blisko 160 lat ciągle nie wszystko wiemy o rodzinie księżyców i pierścieni tej planety. Ostatnie księżyce Neptuna odkryto w latach 2002 i 2003. Tadeusz Z. Dworak opisuje ciekawy świat księżyców tej, najprawdopodobniej, najodleglejszej planety naszego Systemu Planetarnego. A Krzysztof Czart przybliża nam stan odkryć tzw. obiektów transneptunowych, w tym planetoidy Sedna, której orbita leży prawdopodobnie dwa razy dalej od Słońca niż orbita Plutona.

Najciekawszym zjawiskiem astronomicznym, nawet dla nieuzbrojonego oka obserwatora, będzie tego lata (we wtorek 8 czerwca) przejście Wenus na tle tarczy Słońca. O szczegółach tego zjawiska pisaliśmy w poprzednim zeszycie. Obecnie, oprócz przypominania adresu specjalnego serwisu internetowego prowadzonego przez astronomów wrocławskich, gdzie można znaleźć szczegółowy opis zjawiska, piórem Magdy Pilskiej-Piotrowskiej opowiadamy o tym, jak to drzewiej obserwowano owo zjawisko w Polsce.

A jak dawni mieszkańcy Ziemi wyobrażali sobie Wszechświat? W różnych kulturach było to zapewne różne wyobrażenie. W tym zeszycie o wyobrażeniach Rzymian o Wszechświecie pisze Maria Rumszewicz.

Niestety, niektórzy astronomowie odchodzą na zawsze. W styczniu zmarła Pani Aniela Dziewulska-Łosiowa, ostatni magister astronomii Uniwersytetu Stefana Batorego. Jej sylwetkę kreślą na naszych stronach Anna i Józef Smakowie.

Wiele się dzieje w polskim środowisku astronomicznym: powstało nowe akademickie obserwatorium astronomiczne w Kielcach, powstało nowe stowarzyszenie obserwatorów, planowane są obozy obserwacyjne i inne spotkania.

W Astronomii w szkole piórem Juliusza Domańskiego piszemy o tym, jak wykorzystać diagram H-R w nauczaniu „nowego” przedmiotu „Fizyka i astronomia”. Jak zwykle zamieszczamy kalendarz astronomiczny opracowany przez Tomasza Ściężora, poradnik obserwatora prowadzony przez Wiesława Skórzyńskiego, felieton muzyczny Jacka Drążkowskiego i krzyżówkę opracowaną przez Joannę Drążkowską.

Życzę Państwu przyjemnej lektury

Andrzej Woszczyk

Toruń, w marcu 2004 r.

Wszystkich naszych Czytelników serdecznie zapraszamy do lektury pisma i do jego zakupu. W dobie bankowości elektronicznej prenumeraty można dokonać nie wychodząc z domu i nie stojąc w kolejce na poczcie. Naprawdę warto!

Autor

Michał Matraszek