Kosmiczny Teleskop Hubblea zrobił zdjęcie miejsca narodzin gwiazd w sąsiedniej galaktyce. Panoramiczny widok przedstawia jaskrawy gaz, ciemne chmury pyłu i młode gorące gwiazdy. Region ten, skatalogowany jako N11B, leży w Wielkim Obłoku Magellana (WOM), odległym od Ziemi o 160 tysięcy lat świetlnych. Ze swoją doskonałą rozdzielczością, Hubble może zobaczyć detale formowania się gwiazd w WOM z tą samą łatwością co ziemskie teleskopy widzą gwiezdne formacje wewnatrz Drogi Mlecznej.

Nasza sąsiedzka galaktyka Wielki Obłok Magellana należy do konstelacji Złotej Ryby. Jest nafaszerowanz wieloma regionami przeszłego i obecnego formowania się gwiazd. Jeden z tych regionów, N11B, jest pokazany na powyższym zdjęciu, wykonanym przez Hubble'a. Miejsce to jest częścią o wiele większego regionu gwiezdnej formacji, zwanego N11. N11 jest drugim co do wielkości regionem formowania się gwiazd w WOM-ie. Prześciga go aktywnością jedynie „król gwiezdnych niań”, czyli mgławica Tarantula (albo 30 Dorado), znajdująca się po drugiej stronie WOM-u.

Zdjęcie pokazuje doskonały przypadek ciągłego formowania się gwiazd w pobliskiej galaktyce – nowe narodzenia powodowane przez stare masywne gwiazdy. Sekwencja zaczęła się od gromady gwiazd znajdujących się w zewnętrznej części obrazka, świecących w kolorze niebieskim i białych po lewej stronie. Są to jedne z najbardziej masywnych gwiazd spotkanych do tej pory we wszechświecie. Region wokół gwiazd jest pozbawiony gazu, ponieważ wiatry gwiazdowe i promieniowanie pochodzące z gwiazd wydmuchuje gaz. Gdy gwiazd zderza się z otaczającymi gęstymi chmurami, zapadają się one pod wpływem własnej grawitacji i formują się nowe gwiazdy. Ten łańcuch nieprzerwanych narodzin gwiazd został już zaobserwowany w innych bardziej odległych galaktykach, jednak teraz jest widoczny bardzo wyraźnie na tym zdjęciu hubblea.

Dalej po prawej stronie obrazka, wzdłuż ostrza znajduje się kilka mniejszych ciemnych chmur albo globul międzygwiezdnego pyły o intrygujących kształtach. Widoczna jest sylwetka wznoszącego się międzygwiezdnego gazu. Kilka z tych ciemnych globul jest otoczona jasną obręczą ponieważ jest oświetlana i zmuszona do świecenia przez promieniowania sąsiednich gwiazd. Generacja nowych gwiazd właśnie się rodzi w środku tych globul.

W N11 współegzystują trzy generacje gwiazd. Gwiazdy „babcie” (w zewnętrznej częsci obrazka) została wyrzeźbiona w olbrzymim super bąblu, w pobliżu masywnych niebiesko białych gwiazd „matek” widocznych u góry obrazka. Te pozwoliły narodzić się nowym gwiazdą „dzieciom” w środku ciemnych globul.

Zdjęcie zostało zrobione przez Wide Field Planetary Camera 2 na Hubblu za pomocą filtrów nieprzepószczających światła emitowanego przez tlen (ekspozycja 1200 sekund) i wodór (ekspozycja 1000 sekund). Grupa naukowców pod przewodnictwem You-Hua Chu (University of Illinois) i Y?el Naz? (Universite de Li?ge w Belgi) porównała te dwa zdjęcia N11b zrobione w 1999 roku z innymi regionami w LMC.

Autor

Wojciech Lizakowski