O 8:15 naszego czasu z Przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Boeing 2 Heavy wynosząc w przestrzeń kosmiczną sondę MESSENGER. Zapraszamy do lektury tekstu na jej temat.

Dotarcie do celu podróży zajmie MESSENGEROWI 6,5 roku. Pokona w tym czasie prawie 8 miliardów kilometrów i 15 razy obiegnie Słońce.

Trasa siedmioletniej podróży MESSENGERA z Ziemi do Merkurego. Skomplikowana trajektoria pozwala na wykorzystanie zbliżeń do planet Układu Słonecznego.

Droga będzie długa. W tym czasie wielokrotnie wykorzystywane będzie zbliżenie do planet Układu Słonecznego: Wenus, Ziemi i… samego Merkurego. Pierwszy przelot w pobliżu tej planety zaplanowany jest na 15 stycznia 2008 roku, drugi na 6 października tego samego roku, a trzeci na 30 września 2009. W końcu, 18 marca 2011 roku MESSENGER wejdzie na orbitę wokół planety. Podstawowa misja ma potrwać rok.

Badania będą prowadzone w fazie orbitalnej ale także już wcześniej, w czasie zbliżeń. W ich trakcie minimalna odległość sondy i jej urządzeń od powierzchni planety wyniesie około 200 kilometrów.

Warto wspomnień, że oprócz trzech zbliżeń do Merkurego zaplanowano także dwa przeloty w pobliżu Wenus i jeden w pobliżu naszej planety.

MESSENGER pomoże w zrozumieniu procesów, które kształtowały najbardziej wewnętrzną planetę naszego systemu planetarnego. Jego ewolucja pozwoli uzupełnić obrazek zawierający już pewną wiedzę o przeszłości Ziemi, Wenus i Marsa.

Jak dotąd Merkury badany był tylko raz. W 1974 i 1975 przeleciała koło niego amerykańska misja Mariner 10. Sfotografowano tylko jedną półkulę planety i zebrano na jej temat bardzo ograniczone dane.

Obiegając planetę raz na 12 godzin MESSENGER przesyłał będzie dane o jej powierzchni, cienkiej atmosferze, żelaznym jądrze i polu magnetycznym.

Merkury ma średnicę około 4850 kilometrów (dla porównania – rozmiary ziemskiego Księżyca to około 3500 kilometrów). Obiega Słońce po mocno spłaszczonej orbicie, zmieniając swoją odległość od gwiazdy pomiędzy 46 i 69 milionami kilometrów. Obiegnięcie Słońca zajmuje mu 88 dni, a obrót wokół osi – 59 dni. Na skutek wolnego obrotu i szybkiego ruchu obiegowego słoneczna doba trwa na Merkurym aż 176 dni. Spłaszczenie orbity powoduje zmiany prędkości obiegowej i bardzo skomplikowany ruch Słońca na niebie planety. Wschodzi ono, zatrzymuje się, przez pewien czas cofa się ku widnokręgowi, a następnie kontynuuje „normalny” ruchu. Może też zdarzyć się, że Słońce po swoim zachodzie jeszcze na chwilę wyjrzy zza horyzontu. Temperatura na powierzchni zmienia się pomiędzy -200 stopni Celsjusza w nocy do +400 w dzień.

MESSENGER ma znaleźć się na niskiej orbicie wokół Merkurego (najmniejsza odległość od powierzchni to 200 kilometrów). Jej nachylenie do równika planety wyniesie 80 stopni. Umożliwi to obserwacje znacznej części powierzchni, w szczególności 1300-kilometrowego obszaru Caloris, największej znanej struktury na Merkurym.

Raz na 88 dni silniki rakietowe korygować będą wpływ silnego promieniowania słonecznego na orbitę MESSENGERA. Paliwo będzie jednak użytkowane bardzo oszczędnie, gdyż sonda ma go stosunkowo niewiele. Jeśli będzie to jeszcze możliwe, po zakończeniu misji podstawowej kontrolerzy z NASA spróbują przeprowadzić ryzykowny manewr obniżenia orbity tak, aby jej najniższy punkt znajdował się 30 kilometrów nad powierzchnią. Pozwoli to na uzyskanie zdjęć o dużo większej rozdzielczości. MESSENGER zakończy swój żywot rozbijając się o powierzchnię planety.

MESSENGER zasilany jest dwoma panelami słonecznymi mającymi rozpiętość 6 metrów i wytwarzającymi na orbicie wokół Merkurego moc około 640 watów. Sam statek ma rozmiary 1,4 na 1,9 na 1,3 metra. Na jego pokładzie znajduje się 7 małych instrumentów badawczych, komputer, silniczki manewrowe, sprzęt do komunikacji z Ziemią i osłonę przeciwsłoneczną. W okolicach Merkurego Słońce świeci 11 razy mocniej niż na Ziemi i obudowa sondy rozgrzewać się będzie do 350 stopni Celsjusza. Właśnie do tego potrzebny będzie parasol słoneczny o rozmiarach około 2 metrów w każdą stronę.

Na pokładzie MESSENGERA znajdują się następujące instrumenty:

  • Dwa aparaty fotograficzne CCD (wąsko- i szerokokątny). Rejestrować będą kolorowe i czarno-białe obrazy powierzchni, tworząc trójwymiarowe mapy. Zdolność rozdzielcza to około 20 metrów.
  • Spektrometry promieniowania gamma i neutronów. Pierwszy z nich rejestrować będzie promieniowanie powstające pod wpływem uderzeń promieniowania kosmicznego w skorupę planety. Drugi poszuka wodoru będącego wskazówką za istnieniem lodu wodnego w wiecznie zacienionych częściach Merkurego.
  • Spektrometr promieniowania rentgenowskiego. Zbada jakie pierwiastki znajdują się w kilkumilimetrowej warstwie powierzchni.
  • Magnetometr na prawie 4-metrowym wysięgniku. Dokona pomiaru pola magnetycznego w przestrzeni wokół planety.
  • Laserowy dalmierz. Wysyłając w kierunku powierzchni wiązkę światła i rejestrując jej odbicie pozwoli na zbadanie ukształtowania powierzchni. Dokładność rzędu 30 centymetrów uzyskuje z odległości 1000 kilometrów.
  • Spektrometr powierzchni i atmosfery. Zbada jakie pierwiastki się w nich znajdują.
  • Spektrometr plazmy i cząstek wysokoenergetycznych. Zbada pole magnetyczne rejestrując jony w nim uwięzione.
Dzięki temu sprzętowi uda się być może odpowiedzieć na najbardziej fundamentalne pytania jakie na temat Merkurego dotąd postawiono. Między innymi jak się stało, że w pobliżu Słońca utworzyła się planeta o bardzo dużej gęstości mająca wielkie żelazne jądro otoczone 600-kilometrową warstwą skał.

Przygotowany przez firmę Boeing plakat poświęcony misji MESSENGER do Merkurego.

Autor

Michał Matraszek

Komentarze

  1. Domino    

    Mam pytanie — W nocy 13. 05. 2005r. o koło godziny 2 zaopserwowałem duży rozbłysk w gwiazdozbiorze duży wóz dokładnie między dyszlem a wozem Moje pytanie co to było ?

    1. Michał M.    

      Może rozbłysk Iridium?

      > W nocy 13. 05. 2005r. o koło godziny 2 zaopserwowałem duży rozbłysk
      > w gwiazdozbiorze duży wóz dokładnie między dyszlem a wozem Moje
      > pytanie co to było ?

      http://www.heavens-above.com/

      – Ustaw tam swoje współrzędne geograficzne jak najdokładniej, wybierając z wielkiej bazy danych, którą znajdziesz na stronie. Dobrze by było, żebyś znał swoje położenie z dokładnością do kilometra.
      – Sprawdź czy dla tej daty nie było „Iridium flares”. To sieć satelitów, które czasem puszczają „zajączki” na Ziemię, zajączki o jasności do -8 magnitudo.

Komentarze są zablokowane.