Przyjrzyjmy się majowemu niebu i zjawiskom na nim zachodzącym. Nie zdarzy się nic, co powszechnie uważane jest za spektakularne… no chyba, że wybuchnie gwiazda supernowa 🙂

Najpierw dwa spojrzenia na nocne niebo w połowie miesiąca. Pierwsze, gdy zapadnie zmrok astronomiczny, drugie – gdy będzie się on kończył.

Około 23:15 nad południowym horyzontem świecą Panna (ze Spiką) i Wolarz (z Arkturem). Na południowym-zachodzie widzimy Lwa (z Regulusem). Za zachodnim widnokręgiem chowają się Bliźnięta i Rak, na wschodzie zaś wynurzają się już konstelacje letnie – Lutnia (z Wegą), Łabędź (Deneb), Orzeł (Altair), Wężownik i Herkules. Wielki Wóz odnajdziemy wysoko nad głową, a Mały Wóz – na północy z dyszlem skierowanym w dół.

Noc majowa jest już krótka. Drugie wyjście na dwór (na pole) zaplanowaliśmy na 2:00. Lew i Panna są już nisko nad widnokręgiem, na południu świeci Skorpion, a nad nim – Wężownik. Trójkąt Letni (Wega-Deneb-Altair) wzniósł się nieco wyżej, ale wciąż jest nad wschodnim horyzontem.

Dni wydłużają się w maju o około półtorej godziny. 1 maja Słońce świeci od 5:14 do 20:07, a 31 maja – od 4:30 do 20:51. Słońce przemierza Barana, a od 14 maja – Byka. 21 maja o 0:49 wstępuje w zodiakalne Bliźnięta.

Układ faz Księżyca. Ostatnia kwadra 1 maja o 8:24, nów 8 maja o 10:45, pierwsza kwadra 16 maja o 10:56, pełnia 23 maja o 22:18 i znów ostatnia kwadra 30 maja o 13:47. W apogeum Srebrny Glob znajdzie się 14 maja o 15:40, a w perygeum – 26 maja o 12:42. 2 maja Księżyc mija na niebie Marsa w odległości 3 stopni, 13 maja – Saturna w odległości 5 stopni, 20 maja – Jowisza w odległości 1 stopnia i 31 maja ponownie Marsa w odległości 1 stopnia.

Merkury nie jest w maju widoczny. Planeta przemierza kolejno Ryby, Wieloryba, Barana i Byka.

Niewielka jest szansa na dostrzeżenie Wenus. Przebywając w Baranie i Byku, wciąż jest na niebie zbyt blisko Gwiazdy Dziennej. 31 maja zmrok cywilny zapada około 21:40. Planeta świeci wtedy znacznym blaskiem (-3,9 magnitudo), ale zaledwie 4 stopnie nad północno-zachodnim widnokręgiem.

Poprawiają się nieco warunki widoczności Marsa. 1 maja świt cywilny (4:35) zastanie planetę 10 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem (w Wodniku). 31 maja w podobnych warunkach obserwacyjnych (o 3:40) planeta świecić już będzie 14 stopni nad horyzontem (nadal w Wodniku). Znaczna odległość między Ziemią i Marsem uniemożliwi dostrzeżenie na powierzchni Czerwonej Planety szczegółów.

Jowisz widoczny jest w Pannie prawie przez całą noc (zachodzi około godziny 3:00). Jasność planety to około -2,3 magnitudo. Warto obserwować zjawiska w jego atmosferze i księżyce galileuszowe.

Pogarszają się warunki do obserwacji Saturna. Planeta wciąż bawi w Bliźniętach, świecąc blaskiem około 0 magnitudo, ale zachodzi coraz wcześniej. 1 maja o zmroku cywilnym znajdziemy ją 41, a 31 maja – już tylko 18 stopni ponad widnokręgiem.

Uran (w Wodniku) i Neptun (w Koziorożcu) wschodzą przed świtem i ich obserwacja na porannym niebie jest praktycznie niemożliwa. 31 maja 1,5 godziny przed wschodem Słońca Uran znajduje się 11, a Neptun 15 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem.

Pluton jest w Wężu, ale „polowanie” na niego pozostawić należy bardzo wprawnym obserwatorom, dysponującym sporymi teleskopami.

Za pomocą lornetki dojrzeć natomiast można planetoidę Ceres. 9 maja znajdzie się w opozycji w stosunku do Słońca. Świecić będzie blaskiem 7 magnitudo. „Drogowskazem” ułatwiającym jej znalezienie stanie się Zubeneschamali, beta Wagi. Planetoidy poszukamy zaledwie 1,5 stopnia od niej.

Majowe meteory do eta-Akwarydy z radiantem w Wodniku. Promieniują od 19 kwietnia do 28 maja, osiągając w tym roku maksimum aktywności 6 maja około godziny 2:00. W tegorocznych obserwacjach nie przeszkadza Księżyc.

24 maja minie 45 lat od wystrzelenia pierwszego satelity obserwującego w promieniowaniu podczerwonym,, Midasa 2, a 31 maja 30 lat skończy Europejska Agencja Kosmiczna.

Zachęcamy do obserwacji.

Autor

Michał Matraszek