Zaczęło się niewinnie, 10 marca Spirit zaobserwował pierwsze dwa diabły pyłowe. Teraz przez krater Gusev przelatują całe chmary takich małych tornad.

Klatka z animacji przedstawiającej diabła pyłowego. Zdjęcie zostało wykonane 14 kwietnia przez kamerę nawigacyjną łazika Spirit.

Zaobserwowane dotychczas diabły pyłowe są podobnych rozmiarów jak te, które poruszają piasek na pustynnych obszarach południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych (kilka metrów wysokości), ale na podstawie zdjęć orbitalnych wiemy, że takie pyłowe tornada na Marsie nie muszą być wcale maleńkie. Zidentyfikowano olbrzymy, które miały nawet kilka kilometrów wysokości.

Animacja przedstawia diabła płowego, który 14 kwitnia 2005 roku przebiegł bardzo blisko łazika Spirit. Dzięki temu można zaobserwować strukturę tornada. Kontrast został zwiększony dla wszystkich ruchomych obiektów na zdjęciu.

Klatka z animacji przedstawiającej diabła pyłowego. Zdjęcie zostało wykonane 15 kwietnia przez kamerę nawigacyjną łazika Spirit.

Naukowcy z Planetarnej Grupy Geologicznej już od kilku lat badają diabły pyłowe zarówno na Marsie, jak i na Ziemi. Uważają, że są to zjawiska sezonowe, prawdopodobnie związane z wietrzmnymi sztormami, które pojawiają się na Marsie wiosną.

Animacja przedstawia kilka diabłów piaskowych przemieszczajacych się w dół wzgórza w pobliżu łazika Spirit. Zdjęcia wykonano 20 kwietnia 2005 roku około 2 po południu czasu słonecznego, gdy temperatura powierzchni była tak duża, że powstały turbulencje wzbudzające tornada.

Klatka z animacji przedstawiającej diabła pyłowego. Zdjęcie zostało wykonane 15 kwietnia przez kamerę nawigacyjną łazika Spirit.

Staramy się określić, czy diabły pyłowe spełniają dużą, czy też niewielką rolę w krótkoterminowym kształtowaniu powierzchni planty” – powiedział Shane Thompson z PGG.

Po nagrzanej powierzchni Marsa, na oczach Spirita, przemieszcza się kilka diabłów pyłowych. Animacja powstała za zdjęć wykonanych przez łazika Spirit 22 kwietnia 2005 roku.

Klatka z animacji przedstawiającej diabła pyłowego. Zdjęcie zostało wykonane 22 kwietnia przez kamerę nawigacyjną łazika Spirit.

Naukowcy spodziewali się zaobserwować diabły pyłowe na długo zanim Spirit wylądował. Zdjęcia satelitarne Diabły pyłowe ujęte przez Mars Odyssey„>wskazywały, że krater Gusev jest wręcz poorany śladami po przejściach tornad. Znajdują się tu też liczne jasne depresje – zapełnione piaskiem małe kratery. W kraterze ciągle wieje.

Animacja przedstawia diabła pyłowego, widzianego ze znacznej odległości, jako ciemny kształt na horyzoncie. Tornado znajdowało się w odległości około 5 kilometrów i mogło miec nawet 200 metrów średnicy. Mniejsze i bliższe diabły zdają się być jaśniejsze od podloża. Zdjęcie zostało wykonane przez kamerę nawigacyjną łazika, 27 kwietnia 2005 roku.

Klatka z animacji przedstawiającej diabła pyłowego. Zdjęcie zostało wykonane 27 kwietnia przez kamerę nawigacyjną łazika Spirit.

Słońce nagrzewa powierzchię kratera, chociaż już 2 metry ponad nią jest chłodno. Ta róznica temperatur jest źródłem konwekcji, która z pyłu wytwarza diabły.

Autor

Anna Marszałek

Komentarze

  1. Redakcja AstroNETu    

    Wiadomość usunięto — Wypowiedź naruszała zasady AstroFORUM i została usunięta przez Redakcję.

  2. PaSKud    

    Temperatura — Czy ktos wie jakie sa te temperatury przed i po nagrzaniu?

  3. mir    

    diabel vs lazik:) — a jakie maga byc skutki zdezenia takiego 2metrowego tornada z lazikiem …

    1. Scorus    

      Odpowiedź — Taki diabełek przeleciał nad Spiritem jakieś 2 miesiące temu. Efektem było prawie idealne oczyszczenie paneli słonecznych z pyłu. Przed przejściem diabła łazik uzyskiwał około 40% mocy z początku misji. Po przejściu produkcja energii prawie powróciła do pierwotnego poziomu.

      1. PaSKud    

        zalezy jaki diabel — maly diabelek pomogl ale wiekszy moglby uderzyc w lazik jakims kamieniem lub co gorsza podrzucic go do gory…

  4. Piter    

    gdzie jest ten Gusev? — na Marsie????

    1. Scorus    

      A konkretnie… — Współrzędne areograficzne środka 14.6S, 184.6W. Krater ma średnicę 166 kilometrów. Nazwa pochodzi od nazwiska Matwieja S. Gusiewa (1826 – 1768), astronoma rosyjskiego.

      1. Piter    

        jaki jest najwiękrzy krater na Marsie?

    1. Scorus    

      Hyugens — Ma średnicę 456 km (a na drugim miejscu jest Cassini :)). Jest to klasyczny krater z wałem. A największą strukturą uderzeniową jest plaska równina Hellas Planitia (średnica 2517 km). Jest to też największa struktura uderzeniowa w Układzie Słonecznym. Gorąco polecam „Atlas Układu Słonecznego NASA” wyd. Pruszyński i-ska. Jest to bardzo wygodna pomoc w takich sprawach.

  5. macbeeth    

    krater !! Guseł !! — Cudowna nazwa dla krateru, w którym szaleją moce nadprzyrodzone. Zastanawiam się tylko, czy Amerykanie nadając nazwę temu kraterowi, byli świadomi swojego geniuszu:)?

Komentarze są zablokowane.