W wrześniu do porannych obserwacji zachęcać będą MarsSaturn. 23 września zacznie się jesień, dni staną się krótsze od nocy.

Spójrzmy na nocne niebo w połowie miesiąca około północy lokalnej. Nad zachodnim horyzontem zobaczymy gwiazdy tworzące Trójkąt Letni – Wegę, Altaira i Deneba. Na południu – typowe jesienne gwiazdozbiory: Wodnika, Wieloryba, Ryby i Pegaza. Na wschodzie podziwiać będzie można Byka, Woźnicę, Perseusza, Andromedę, Kasjopeję. Wielki Wóz znajdzie się nisko nad północnym horyzontem, pod Gwiazdą Polarną.

Dni szybko będą się skracać. 1 września Słońce świeci od 5:54 do 19:29, 15 września – od 6:17 do 18:57, a 30 września – od 6:42 do 18:22. 23 września o 0:23 Słońce wkroczy w znak Wagi i rozpocznie się astronomiczna jesień. 16 września tarcza słoneczna przeniesie się z konstelacji Lwa do Panny.

Układ faz Księżyca: nów 3 września o 20:45, pierwsza kwadra 11 września o 13:37, pełnia 18 września o 4:01 i ostatnia kwadra 25 września o 8:41. W apogeum Księżyc znajdzie się 1 września o 4:35, w perygeum 16 września o 15:54 i ponownie w apogeum 28 września o 17:22. 2 września nastąpi koniunkcja Księżyca i Merkurego, 7 września Srebrny Glob minie na niebie JowiszaWenus, 22 września – Marsa, 25 września zakryje brzegowo gwiazdę 136 Tau, 28 września przemknie koło Saturna.

Zaćmień we wrześniu nie ma.

Na początku miesiąca można na porannym niebie szukać Merkurego. 1 września o świcie cywilnym (5:15) planeta świeci 7 stopni nad wschodnim horyzontem. We wrześniu przemierza Lwa, od 17 września – Pannę. 18 września znajdzie się w górnym złączeniu ze Słońcem.

Warunki do obserwacji Wenus są na wieczornym niebie złe. 1 września o cywilnym zmierzchu (20:10) jest tylko 3 stopnie nad zachodnim horyzontem. 30 września w podobnych warunkach (około 19:00) wysokość wynosi 4 stopnie. Położenie ekliptyki jest wyjątkowo niesprzyjające, o czym świadczy fakt, że elongacja planety wynosi ostatniego dnia września już 44 stopnie! Obserwacje ułatwia nieco znaczna jasność Wenus (-4 magnitudo). Planeta zaczyna miesiąc w Pannie, 2 września jest w koniunkcji w Jowiszem, 18 września przenosi się do Wagi.

Doskonale widoczny jest Mars. 1 września wschodzi około 21:40, a 30 września o 20:00. Odległość planety od Ziemi maleje od 98 do 79 milionów kilometrów, jasność wzrasta z -1 do -1,7 magnitudo, a średnica kątowa od 14 do 18 sekund. Mars przemierza w nadchodzącym miesiącu konstelacje Barana i Byka (od 22 września). Warto wiedzieć, że kreśląc na niebie pętlę, 8 października wróci do Barana.

Kończy się okres widoczności przebywającego w Pannie Jowisza. Na początku miesiąca można obserwować jego złączenie z Wenus, potem niknie w wieczornym blasku Słońca.

Coraz lepiej na porannym niebie prezentuje się Saturn. 1 września wschodzi o 2:45 i do świtu cywilnego wznosi się na wysokość 20 stopni. 30 września ukazuje się o 1:10, a o cywilnym świecie jest ponad 40 stopni nad widnokręgiem. Jasność planety to około 0 magnitudo.

Urana odnajdziemy za pomocą lornetki (jasność około 5,7 magnitudo) w Wodniku. Jest widoczny przez całą noc, gdyż 1 września wypada jego opozycja.

Trudniejsze będzie poszukiwanie Neptuna (Koziorożec, 7,9 magnitudo). Czynić to należy w pierwszej połowie nocy, później planeta chyli się ku horyzontowi.

Na wieczornym niebie posiadacze dużych teleskopów mogą (w Wężu) poszukiwać Plutona. To jednak zadanie dla obserwatorów bardzo zaawansowanych.

Wrześniowe meteory to alfa-Aurigidy (maksimum 1 września) i delta-Aurigidy(maksimum 9 września).

Kartka z kalendarza. 8 września minie 30 lat od startu Vikinga 2 i 45 lat od utworzenia Centrum Kosmicznego im. Marschalla. 12 września to 35 rocznica wystrzelenia Łuny 6, a 30 września – 30 rocznica odkrycia krążącego wokół Jowisza księżyca Themisto.

Życzymy pogodnych nocy i udanych obserwacji!

Autor

Michał Matraszek