Krystyna Macioszek z V LO im. Krzysztofa Kieślowskiego w Zielonej Górze została zwyciężczynią 49. Olimpiady Astronomicznej, która dzisiaj zakończyła się w Planetarium Śląskim w Chorzowie. W finale tegorocznej olimpiady zatriumfowały panie – laureatką drugiego miejsca została Karolina Sołtys z I LO im. Stanisława Staszica w Lublinie.
Gratulujemy!
Kolejne miejsca zajęli, uhonorowani również tytułami laureatów: III ex aequo – Piotr Czarnik z Rzeszowa i Krzysztof Zieleniewski z Kielc oraz IV ex aequo – Paweł Kołacz z Myszkowa i Tomasz Smoleński z Radomia.
Dziewięciu dalszych uczestników finałowej rozgrywki – Marcin Abram z Gliwic, Krzysztof Niemkiewicz z Radomia, Paweł Sierszeń z Piotrkowa Trybunalskiego, Juliusz Stasiewicz z Białegostoku, Paweł Swaczyna z Świętochłowic, Tomasz Szalast z Radzynia Podlaskiego, Rafał Szepietowski z Gdyni i Karol Wędołowski z Włocławka – uzyskało tytuł finalisty.
martusia
Gratulacje! — Wszystkim, a w szczególności Szachiście 🙂
Radek
Gratulacje !!!! — Brawo, brawo dla Pań za tak wysoki poziom. Trzecie miejsce to też podium wiec Gratulacje również dla Panów. Pozdrawiam szczególnie Krzysia i życzę dalszych sukcesów.
cienias
Gratulacje dla wszystkich finalistow!!! — Mam tez taka mała prosbe do tych osob ktore byly na finale: czy ktos z Was moglby mi wyslac zadania z fianlu na adres zielapio@op.pl.
DZieki i pozdrawiam!!!
Gosia K.
gratki 😀 — Gratulacje dla wszystkich uczetstnikow finalu, chwala zwyciezcom 😀
Swoja droga pierwszy raz w polwiecznej historii tej olimpiady OA wygrala przedstawicielka plci pieknej 🙂
Co do zadan: jesliby ktos dysponowal zadaniami z OA to moglby wrzucic DW do redakcji albo umiescic na forum, pewnie wiecej osob chcialoby na nie rzucic okiem [np. ja:P]
Pozdrawiam,
Rybka
damazy miszczyszyn
zadania
> Co do zadan: jesliby ktos dysponowal zadaniami z OA to moglby wrzucic
> DW do redakcji albo umiescic na forum, pewnie wiecej osob chcialoby
> na nie rzucic okiem [np. ja:P]
ja również z chęcia bym zobaczył jeżeli istnieje taka możliwość.
cienias
zadania z finalu 49 OA — ZADANIA ZAWODÓW III STOPNIA
1. Ciężkie pierwiastki są produkowane w ostatnich stadiach ewolucyjnych masywnych gwiazd. Stąd kluczową informacją pozwalającą ocenić liczbę gwiazd w tych stadiach jest określenie ilości nowo powstających ciężkich pierwiastków. Można to zrobić np. mierząc strumień kwantów gamma powstających w wyniku rozpadu krótko żyjących izotopów (krótko żyjące izotopy „świecą” niedługo i praktycznie emitowane promieniowanie określa tempo ich powstawania). Z początkiem 2006 roku doniesiono o pomiarze natężenia strumienia fotonów pochodzącego z rozpadu 26Al o okresie połowicznego zaniku 7,2·105 lat. Natężenie to wyniosło Φ = 3.3·10-4 fotonów na centymetr kwadratowy i sekundę. Fotony przychodzą z niewielkich, prawie punktowych źródeł nieregularnie rozłożonych w pasie o szerokości około 20 stopni i rozciągającym na długości około 60 stopni wzdłuż płaszczyzny Galaktyki. Jak należało się spodziewać środek pasa leży w kierunku na centrum Galaktyki. Okazało się dodatkowo, że fotony pochodzące ze skrajnych części pasa wykazują przesunięcie ku czerwieni i fioletowi wskazujące na udział źródeł promieniowania w ruchu wokół Galaktyki.
Korzystając z tych danych oszacuj ilość 26Al w Galaktyce.
Wskazówki: W celu oszacowania odległości w jakiej znajdują się źródła promieniowania skorzystaj z danych o przesunięciu dopplerowskom – z podanych własności można sądzić, że źródła promieniowania należą do pewnego pierścienia otaczającego jej centrum. Ponieważ chodzi jedynie o oszacowanie, do rachunków przyjmij, że wszystkie fotony pochodzą z jednego źródła leżącego w jakiejś wybranej przez Ciebie odległości z przedziału tych, które dopuszcza położenie tego pierścienia. Wyraźnie zapisz jaka odległość została wybrana i dlaczego. Przyjmij, że odległość od centrum Galaktyki wynosi 28 tyś. lat świetlnych.
2. Podaj, w jaki sposób zmieniają się w ciągu roku obserwowane współrzędne równikowe gwiazdy α Leonis (α Lwa). Przyjmij, że średnie współrzędne α Lwa wynoszą: α2000 = 10h08m00s, δ2000 = +11o58’00”, paralaksa π = 0,”039.
3*). Wiedząc, że odtwarzana sfera odpowiada wyglądowi nieba podczas jednej z tegorocznych nocy na Ziemi, korzystając z dostępnych materiałów, określ z możliwie największą dokładnością:
a) datę odtwarzanej nocy,
b) szerokość geograficzną miejsca obserwacji,
c) porę nocy,
d) widoczne na niebie obiekty z katalogu Messiera,
e) współrzędne horyzontalne wskazanego obiektu.
4. 10 listopada 2005 roku w obserwatorium SAAO znajdującym się na płaskowyżu Karoo w RPA nastąpiła oficjalna inauguracja SALT (Southern African Large Telescope) – teleskopu o największej obecnie powierzchni zbierającej światło, odpowiadającej powierzchni monolitycznego lustra o średnicy 10,5 metra. Polska uczestniczyła w jego budowie ponosząc ok. 11% kosztów. W takim samym wymiarze polscy astronomowie mogą korzystać z czasu obserwacyjnego na tym teleskopie. W odróżnieniu od klasycznych teleskopów SALT, może poruszać się tylko wokół jednej osi: możliwy jest dowolny ruch w azymucie, natomiast stałe jest nachylenie osi teleskopu – wynosi ono 37 stopni względem pionu. W trakcie obserwacji zwierciadło teleskopu pozostaje nieruchome, a wybrane obiekty przesuwające się przed lustrem wraz z ruchem sfery niebieskiej mogą być obserwowane dzięki ruchowi urządzenia śledzącego, tzw. trackera, znajdującego się na powierzchni ogniskowej. Ponieważ lustro główne ma kształt sferyczny, tracker jest wyposażony w korektor aberracji sferycznej. Ruch trackera umożliwia obserwacje w pasie nieba o szerokości 12 stopni (6 stopni od osi zwierciadła).
Biorąc pod uwagę specyfikę budowy teleskopu SALT i jego ograniczenia określ jego możliwości obserwacyjne, w szczególności:
– określ jaki obszar nieba jest dostępny do obserwacji w zadanym momencie we współrzędnych horyzontalnych;
– określ zakres deklinacji obiektów, które SALT może obserwować;
– oszacuj jaki procent sfery niebieskiej, dostępnej z obserwatorium SAAO, jest możliwy do obserwacji za pomocą teleskopu SALT.
Informacje dodatkowe:
– szerokość geograficzna obserwatorium SAAO: φ = -32o;
– pole boczne odcinka kuli (czaszy) wylicza się ze wzoru: Pb =2πRh, gdzie R jest promieniem kuli, h jest wysokością czaszy;
– przyjmij promień sfery niebieskiej równy 1.
5. Planetoida typu NEO obiega Słońce po elipsie w tej samej płaszczyźnie, w tym samym kierunku i z tym samym okresem co Ziemia. Drugie ognisko orbity planetoidy znajduje się na orbicie Ziemi.
Wiedząc, że wczoraj planetoida była w opozycji i aphelium oblicz kiedy przetnie ona orbitę Ziemi i jaka będzie wówczas jej odległość od nas.
W rozwiązaniu pomiń oddziaływania perturbacyjne i przyjmij, że orbita Ziemi jest okręgiem.
6. Określ, kiedy sporządzono załączoną mapę aktualnego wówczas nieba. Należy podać pełne uzasadnienie odpowiedzi.
Wskazówka: Wskutek zjawiska precesji Punkt Barana przesuwa się po ekliptyce w kierunku przeciwnym niż ruch Słońca o kąt 50,3 sekundy rocznie.
*) Na niebie planetarium odtworzono wygląd sfery niebieskiej z pozycji obserwatora na równiku w dniu 10 grudnia 2006 roku, dwie godziny po zachodzie Słońca.
Gosia K.
zadania 🙂 — dzieki dobry czlowieku, Bog Ci w dzieciach wynagrodzi 😉
damazy miszczyszyn
hmmm… 😉
> dzieki dobry czlowieku, Bog Ci w dzieciach wynagrodzi 😉
ja bym sie bał takich podziękowań 😉
damazy miszczyszyn
🙂 — dzięki!
jak dla mnie to trudne, ale ja tylko astro amatorem jestem 😉
pozdrawiam!