26 kwietnia około 12:00 odbędzie się w Centrum Badan Kosmicznych PAN w Warszawie uroczystość podpisania porozumienia o włączeniu polskiego przyrządu SphinX w skład aparatury naukowej satelity KORONAS-Foton.

Satelita KORONAS-Foton jest trzecim z serii zaawansowanych orbitalnych obserwatoriów Słońca realizowanych przez Rosje we współpracy międzynarodowej. Polska aparatura badawcza znajdowała się już na pokładzie poprzednich satelitów (KORONAS-I – 1994, KORONAS-F – 2001) przynosząc unikatowe obserwacje widm rentgenowskich Słońca, a w szczególności rozbłysków słonecznych – najbardziej energetycznych zjawisk w układzie słonecznym, wywierających silny wpływ na tzw. pogodę kosmiczną i zdrowie astronautów w misjach międzyplanetarnych.

Podpisanie obecnego porozumienia z Rosją, umożliwi kontynuacje tych wspólnych badan za pomocą spektrofotometru rentgenowskiego SphinX (Solar photometer in X-rays) konstruowanego we wrocławskim Zakładzie Fizyki Słońca Centrum Badań Kosmicznych PAN. Przyrząd SphinX jest unikatowy w swojej klasie i umożliwi pomiary widm w zakresie miękkim rentgenowskim z czułością 100 krotnie przewyższająca najlepsze dotychczasowe pomiary w tym zakresie, Również około 100-krotnie lepsza będzie częstość pomiarów w stosunku do uzyskiwanych obecnie, np. w detektorach amerykańskich satelitów GOES.

Umieszczenie polskiego przyrządu na pokładzie rosyjskiego satelity umożliwi kontynuacje badan, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia procesów fizycznych -ciągle do końca nie wyjaśnionych- a dotyczących przekształcania energii pól magnetycznych w energię przyspieszanych cząstek. SphinX zapewni też przyrządom badawczym na pokładzie rosyjskiego satelity, informacje o stanie aktywności Słońca, w szczególności o obecności rozbłysków. Dzięki temu można będzie na bieżąco dostosowywać program pracy całego satelity do zmieniających się warunków na Słońcu. Wyniesienie polskiego przyrządu na orbitę odbędzie się, jak poprzednio bez opłat startowych. Start satelity KORONAS-Foton będzie miał miejsce zimą 2007/2008, w okresie, kiedy będą już pracowały na orbicie obserwatoria Słońca nowej generacji: Japońskie SOLAR-B i amerykańskie STEREO. Widma uzyskane za pomocą polskiego przyrządu SphinX uzupełnią dane uzyskiwane z tych obserwatoriów pomiarami w zakresie miękkim.

Autor

Wojciech Lizakowski