W nocy z 1 na 2 marca dojdzie do zakrycia Saturna przez Księżyc – Będzie to dwie noce przed całkowitym zaćmieniem Księżyca i będzie to pierwsze zakrycie planety przez Księżyc w tym roku.

Opracowanie: Grzegorz Czechowski i Janusz Wiland
Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział w Warszawie

Obserwacje zakryć wykonuje się tak, by jak najdokładniej zarejestrować moment zakrycia lub odkrycia względem wzorca czasu. Obserwator musi dysponować tzw. służbą czasu – w najgorszym razie jest to stoper, a dobrze jak jest to któryś z elektronicznych rejestratorów czasu. Wymagana jest dokładność pomiaru czasu minimum 0,1 sekundy. Ponadto należy znać dokładne współrzędne miejsca obserwacji. Bardziej zaawansowaną metodą jest rejestracja video wraz z inserterem z użyciem kamery CCD – to daje dokładność pomiaru czasu 0,04 sekundy i jest ona pozbawiona tzw. „błędu osobowego” obserwatora.

Obserwacje zakryć planet pozwalają astronomom badać parametry orbit Księżyca oraz zakrywanej planety. Pomiary dokładnego położenia zakrywanego obiektu służą do między innymi do określania niejednorodności ruchu obrotowego Ziemi. Dzięki obserwacjom zakryć gwiazd udało się także poprawić błędne współrzędne niektóre dane katalogowe gwiazd i wykryć podwójność wielu z nich. Obserwacje momentów zakryć gwiazd, które są prawie punktowym źródłem światła, dają dużo dokładniejsze dane niż w przypadku zakryć planet. Przy obserwacjach zakryć planet należy zarejestrować czas, gdy planeta zaczyna chować się za brzegiem tarczy Księżyca (moment pierwszego kontaktu) i kiedy zniknie za nim całkowicie. Następnie, kiedy zacznie zza niego wychodzić i sam koniec jak już widać z powrotem całą tarczę planety. Podczas obserwacji zakrycia Saturna możemy także zwrócić uwagę prócz tarczy planety także moment zakrywania samych pierścieni przez tarczę Księżyca i to samo zarejestrować podczas odkrycia.

Najbliższe zakrycie Saturna nastąpi w nocy 2 marca ok. 2:30 UT – dokładne czasy podaję poniżej. Będzie to tuż przed pełnią, więc zakrycie będzie przy bardzo wąziutkim paseczku ciemnej, nieoświetlonej części tarczy Księżyca, a odkrycie już za jasnym brzegiem.

Momenty zakrycia dla wybranych lokalizacji w Polsce:

  • Brzeg Dolny (16° 42′ E, 51° 16′ N), początek zakrycia: 02:32:11UT, koniec zakrycia: 03:13:47UT
  • Gdańsk (18° 38′ E, 54° 22′ N), początek zakrycia: 02:24:46UT, koniec zakrycia: 03:09:38UT
  • Piotrków Trybunalski (19° 40′ E, 51° 25′ N), początek zakrycia: 02:31:04UT, koniec zakrycia: 03:14:27UT
  • Warszawa (21° 3′ E, 52° 12′ N), początek zakrycia: 02:36:59UT, koniec zakrycia: 03:18:44UT
  • Wrocław (17° 2′ E, 51° 7′ N), początek zakrycia: 02:32:28UT, koniec zakrycia: 03:14:06UT
Źródła:

Autor

Avatar photo
Agata Rożek

Jako astronomka obecnie pracuję na University of Kent w Wielkiej Brytanii. Przygodę z astronomią zaczęłam od nauki obsługi Uniwersałów na obozach Almukantaratu. Obecnie obserwuję planetoidy zbliżające się do Ziemi, przy pomocy teleskopów ESO i radaru Arecibo.