Grupa astrofizyków z Europejskiej Agencji Kosmicznej dokonała odkrycia w zakresie badań Nowych. Odkryli nową klasę obiektów, cechuje się ona okresowym generowaniem promieniowania Rentgena.

Obserwowane Nowe znajdują się w galaktyce Andromedy (M31; NGC 244), w konstelacji o takiej samej nazwie, około 2.5 mln lat świetlnych od Ziemi. Wolfgang Pietsch, lider zespołu, pracujący na XMM Newton i kosmicznym teleskopie Chandra (NASA), poszukiwał informacji, kiedy obiekty wysyłają promienie X. Badania tego typu są bardzo ważne, ponieważ pozwalają uzyskać cenne dane dotyczące atmosfer białych karłów.

Kiedy materia opada na karła, ogrzewa się, a gdy zostanie przekroczona graniczna wartość jej gęstości, następuje wybuch jądrowy. Powoduje on, iż obiekt od kilku do nawet stu dni świeci w zakresie promieniowania widzialnego. Wybuchy te, choć są obdarzone ogromną energią, nie są wystarczające do rozerwania karła. Proces ten następuje cyklicznie. Gdy odrzucona materia ma wystarczającą energię, świeci również w zakresie promieni X. I właśnie tutaj zaczyna się praca zespołu Pietscha.

Naukowcy obserwowali trzydzieści cztery Nowe, które wybuchły w przeciągu ostatnich lat, w tym jedenaście emitujących promienie Rentgena. Wyróżnili te, które w dekadę po wybuchu wciąż emitują promieniowanie X oraz te, których zdolność emisyjna dawno wygasła. Związane to jest, jak się okazało, z masą białego karła. Im jest większa, tym czas emisji promieniowania jest krótszy.

W listopadzie tego roku Pietsch wraz z zespołem otrzyma dodatkowy czas obserwacyjny na XMM Newton oraz teleskopie Chandra. Planują ciąg obserwacji w dziesięciodniowych odstępach czasu przez okres kilku miesięcy. Być może pozwoli to na głębsze zrozumienie problemu wybuchów Nowych.

Autor

Maciej Sznajder