Pierwszy tydzień sierpnia będzie zdominowany przez Księżyc bliski pełni. Jednak najciekawszym zjawiskiem będzie zakrycie gwiazdy 45 Capricorni przez Jowisza. Będzie to najjaśniejsza z gwiazd zakrywanych przez Jowisza w XXI wieku.

W ciągu najbliższych siedmiu dni Księżyc odwiedzi gwiazdozbiory Strzelca, Koziorożca, Wodnika i Ryb. Na początku tygodnia naturalnego satelitę Ziemi odnajdziemy w sąsiedztwie Nunki – najjaśniejszej gwiazdy konstelacji Strzelca. W nocy z niedzieli na poniedziałek Księżyc będzie około 5,5 stopnia od Nunki. Noc później – około 6,5 stopnia.

Jak widać na rysunku podczas tej pełni (6 sierpnia) Księżyc będzie przecinał płaszczyznę ekliptyki (będzie wtedy w tzw. węźle wstępującym, ponieważ będzie przechodził z ekliptycznej półkuli południowej na północną), co oznacza, że nastąpi zaćmienie Księżyca. Jednak tym razem zjawisko będzie mało efektowne, ponieważ niecałe pół średnicy Księżyca (dokładnie 0.4276 średnicy, za T. Ściężor „Almanach Astronomiczny na rok 2009”) wejdzie jedynie w półcień naszej planety. Obserwator będący wtedy na tej części Księżyca, która wejdzie w półcień zobaczyłby częściowe zaćmienie Słońca.

Ze względu na małą fazę zaćmienia zjawisko będzie praktycznie niewidoczne dla naszego oka. Będzie można je zarejestrować jedynie robiąc zdjęcia przed, w trakcie oraz po zaćmieniu albo robiąc precyzyjne pomiary natężenia światła odbijanego od Księżyca. Dokładne momenty wystąpienia zjawiska: początek 1:01, maksimum 2:39, koniec 4:17 czasu urzędowego w Polsce.

Noc później naturalny satelita Ziemi przejdzie w pobliżu Jowisza i Neptuna. W chwili pokazanej na rysunku Księżyc będzie okoł 3° na północ oraz 2° na zachód odpowiednio od Jowisza i Neptuna. Bliska obecność Księżyca nie będzie przeszkadzać Jowiszowi (a nawet będzie korzystna, bo osłabi trochę blask planety), natomiast będzie bardzo przeszkadzać Neptunowi, który przez to będzie praktycznie niewidoczny przez małe instrumenty optyczne.

Jowisz jeszcze trochę zwiększy swój blask (już ponad -2,8 magnitudo), zaś średnica kątowa jego tarczy będzie wynosić 49″, przez co już w lornetkach lub teleskopach o powiększeniu ponad 20x będzie można dostrzec pasy na jego tarczy. Jasnosć Neptuna będzie wynosić +7,8 magnitudo.

Na początku następnego tygodnia Księżyc będzie przechodzić blisko Urana. Tu jego wpływ na widoczność planety będzie mniejszy (gdyż Uran ma jasność +5,8 magnitudo, a Księżyc już będzie 3 – 4 dni po pełni). Ale i tak obecność Księżyca nie będzie ułatwiać prób odnalezienia planety. W niedzielę 9 sierpnia odległość Księżyca od Urana będzie wynosić ponad 8°.

Grafika przedstawia symulację zakrycia gwiazdy 45 Capricorni przez Jowisza 4 sierpnia 2009. Jest to najjaśniejsza z zakrywanych w tym stuleciu przez Jowisza gwiazd.     Rysunek wykonano na podstawie programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Prawdziwym hitem tego tygodnia będzie zakrycie gwiazdy 45 Capricorni przez Jowisza. Gwiazda ma jasność +6 magnitudo, czyli gołym okiem jest widoczna dopiero na bardzo ciemnym niebie. W poświęconemu temu zjawisku wątku na Astro-forum.org jest podane, że zakrycie nastąpi 4 sierpnia o godzinie 0:58 (czyli w nocy z 3 na 4 sierpnia!), zaś odkrycie około 2:49. Program „Starry Night” (który służy mi za źródło obrazków ilustrujących zjawiska na niebie) podaje, że zakrycie nastąpi około 0:54, natomiast odkrycie – około 2:45.

Jeśli tylko światło Jowisza i gwiazdy będzie mogło dotrzeć do naszych oczu – zjawisko powinno być dobrze widoczne, gdyż podczas niego Jowisz będzie blisko górowania, czyli zajmowania najwyższej pozycji nad horyzontem w ciągu doby. Na pewno obserwacji nie będzie ułatwiał niezbyt odległy Ksieżyc dwa dni przed pełnią.

Mapka pokazuje położenie Wenus i Marsa w pierszym tygodniu sierpnia 2009.     Rysunek wykonano na podstawie programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

W tym tygodniu Czerwona Planeta będzie przechodzić prawie w połowie drogi między Aldebaranem a El Nath, czyli dwiema najjaśniejszymi gwiazdami konstelacji Byka. W nocy pokazanej na ilustracji do Aldebarana Mars będzie miał niecałe 9°. Do El Nath – stopień mniej.

Jasność i średnica kątowa pozostanie praktycznie taka sama, jak tydzień temu i będzie wynosić odpowiednio +1,1 magnitudo oraz 5,5 sekundy kątowej. To oznacza, że dostrzeżenie szczegółów na marsjańskiej tarczy będzie bardzo trudne.

Około 20° na wschód od Marsa będzie świecić Wenus, która w tym tygodniu będzie widoczna na tle gwiazdozbioru Bliźniąt, świecąc z janością -4 magnitudo i zwracając ku nam tarczę o średnicy 14″ i fazie 75%.

W tym tygodniu najjaśniejsza planeta na naszymniebie przejdzie w małej odległości od pary dość podobnych do siebie gwiazd η i μ Gem. Pierwsza z gwiazd nosi nazwę Propus lub Tejat Prior i ma jasność +3,3 magnitudo. 4 sierpnia Wenus minie ją w odległości 36'. Druga z gwiazd nazywa się Tejat Posterior, a Wenus dwa dni później przejdzie w odległości mniejszej niż 40' od niej.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher