Jednak tydzień zacznie się od spotkania Księżyca z Jowiszem. Naturalny satelita Ziemi będzie tej nocy w fazie 39% i wieczorem znajdzie się w odległości mniejszej niż 3° od największej planety w Układzie Słonecznym.
Planeta będzie przebywać już ponad 2° na północny wschód od gwiazdy ι Capricorni, a jej jasność zmniejszy się już do -2,3 magnitudo. Jednocześnie średnica kątowa spadnie do 38″.
W układzie księżyców galileuszowych z naszego kraju będzie można obserwować następujace zdarzenia:
- 23 XI godz. 17:34 – wyjście Io z cienia Jowisza,
- 23 XI godz. 18:29 – przejście Io za Europą (zaćmienie obrączkowe),
- 23 XI godz. 21:12 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
- 24 XI godz. 17:56 – wejście Ganimedesa w cień planety (początek zaćmienia),
- 24 XI godz. 21:30 – koniec zaćmienia Ganimedesa (tuż przed zachodem),
- 28 XI godz. 18:48 – częściowe zakrycie Europy przez Ganimedesa,
- 29 XI godz. 18:47 – wejście Io na tarczę planety,
- 29 XI godz. 20:03 – wejście cienia Io na tarczę planety,
- 29 XI godz. 21:04 – zejście Io z tarczy Jowisza.
Około 4° na północny wschód od Jowisza i jednocześnie 42' na wschód od gwiazdy 42 Capricorni znajduje się Neptun. Planeta oddala się od wspomnianej gwiazdy i zbliża się do μ Capricorni, niedaleko której znajdowała się na początku roku. Neptun świeci obecnie z jasnością +7,9 magnitudo.
Tego samego wieczora naturalny satelita Ziemi zakryje nie tak znowu ciemną gwiazdę z gwiazdozbioru Ryb. Będzie to 16 Psc – gwiazda o jasności +5,6 magnitudo (czyli nieco więcej od Urana), położona wewnątrz charakterystycznego wielokąta w Rybach, trochę ponad 1° na północny zachód od gwiazdy λ Psc (zaznaczona na mapce). Zakrycie będzie można zaobserwować przez lornetkę, ponieważ będzie zachodziło przy ciemnym brzegu Księżyca. Inaczej będzie podczas odkrycia: mocno świecący Księżyc bardzo utrudni obserwacje.
Oto dokładne momenty zakryć i odkryć dla niektórych miast w Polsce:
| miasto | zakrycie | odkrycie |
|---|---|---|
| Gdańsk | 20:27 | 20:55 |
| Kraków | 20:15 | 21:09 |
| Krosno | 20:15 | 21:11 |
| Łódź | 20:18 | 21:05 |
| Olsztyn | 20:24 | 21:01 |
| Poznań | 20:21 | 20:58 |
| Szczecin | 20:26 | 20:48 |
| Warszawa | 20:20 | 21:06 |
| Wroclaw | 20:17 | 21:01 |
| Żywiec | 20:14 | 21:09 |
Ostatniego dnia tygodnia Księżyc będzie przebywał na tle gwiazdozbioru Barana, przechodząc blisko najjaśniejszych gwiazd konstelacji. W momencie pokazanym na ilustracji od Hamala (α Ari, jasność +2 magnitudo) będzie go dzieliło niecałe 7°, od Sheratan (β Ari, jasność 2,6 magnitudo) – nieco więcej niż 4°, od Mesarthim (γ Ari, jasność 4,7 magnitudo) – mniej niż 3°. Ostatnia z wymienionych gwiazd jest gwiazdą podwójną i w teleskopach o powiększeniu ponad 50 razy rozpada się na dwie gwiazdy o jasności około 4,7 magnitudo odległe od siebie o 8″.
Mapka pokazuje położenie Marsa na tle gwiazd w czwartym tygodniu listopada 2009.
Rysunek wykonano na podstawie programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Około godziny 21:00 nad horyzontem pojawia się Mars. Czerwona Planeta przebywa na granicy gwiazdozbiorów Raka i Lwa. Jednak do Lwa Mars wejdzie na płytko i tylko na chwilę. Już niedługo planeta zacznie poruszać się ruchem wstecznym i wróci do gwiazdozbioru Raka.
Obecnie Mars świeci z jasnością 0 magnitudo, jego tarcza już ma średnicę 10″, a faza wynosi 91%. W grudniu faza zacznie rosnąć i w drugiej połowie stycznia przyszłego roku osiągnie 100% (Mars będzie w pełni).
Mapka pokazuje położenie Saturna na tle gwiazd w czwartym tygodniu listopada 2009.
Rysunek wykonano na podstawie programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Wenus praktycznie jest już niewidoczna. W momencie wschodu Słońca przebywa zaledwie około 7° nad wschodnim horyzontem. Niestety ułożenie Wenus i Ziemi na orbitach wokółsłonecznych przez najbliższe miesiące będzie takie, że na poprawę warunków widoczności będzie trzeba poczekać do połowy marca przyszłego roku.
Za to coraz lepiej widoczny jest Saturn, który wschodzi już około 1:15 i na dwie godziny przed świtem znajduje się ponad 30° nad widnokręgiem. Jasność planety wynosi +1 magnitudo, natomiast jej średnica 17″. Spłaszczenie pierścieni Saturna jest obecnie takie samo, jak w drugim kwartale tego roku.
W piątek 27 listopada Tytan osiągnie maksymalną elongację zachodnią.
Autor
Ariel Majcher
