Prawie do końca wakacji na wieczornym niebie widoczna będzie najjaśniejsza planeta na naszym niebie. W pierwszych dwóch dekadach kwietnia towarzyszył jej będzie Merkury, natomiast w sierpniu (niestety nie z naszego kraju) będzie można obserwować serię bliskich spotkań Wenus, SaturnaMarsa, którym z niezbyt dużej odległości będzie się przyglądała planeta boga kupców i złodziei.

Wenus jest już widoczna od połowy marca, ale wtedy jeszcze nie była łątwym celem. Obecnie nietrudno ją dostrzec kierując wzrok ok. godziny po zachodzie Słońca na zachodni horyzont, a dokładniej kilkanaście stopni nad nim.

Ponieważ Wenus odbija bardzo dużo słonecznego światła (ma największe albedo spośród wszystkich planet), dlatego świeci bardzo jasno i jest trzecim co do jasności obiektem na naszym niebie po Słońcu i Księżycu. Stąd na jasnym jeszcze niebie oprócz niej widać będzie tylko Merkurego w pierwszej połowie kwietnia i Księżyc. Dlatego nie można jej pomylić z niczym innym.

Niestety w tym roku warunki widoczności drugiej planety od Słońca nie będą tak korzystne, jak na przełomie lat 2008 i 2009, kiedy to mogliśmy obserwować tę planetę praktycznie do samej koniunkcji dolnej, a także od razu po niej. Wenus przez cały okres widoczności będzie się trzymać raczej blisko horyzontu, nie oddalając się od niego bardziej niż na nieco ponad 15°.

Dodatkowo latem nachylenie ekliptyki do widnokręgu zmieni się na niekorzystne i zanim planeta zbliży się do Ziemi, to z obszarów naszego kraju już w sierpniu przestanie być widoczna (czyli na długo przed koniunkcją dolną ze Słońcem 29 października br.). W rezultacie, aby zobaczyć Wenus w fazie cienkiego sierpa, trzeba będzie przeprowadzać obserwacje w dzień, a to jest dużo trudniejsze do wykonania i niebezpieczne, ponieważ istnieje groźba spojrzenia na Słońce przez teleskop. Dlatego trzeba przy tym bardzo uważać.

W tym roku maksymalna elongacja wschodnia drugiej planety od Słońca (46°) wypada 20 sierpnia, czyli w momencie, gdy Wenus przestaje być widoczna na naszym niebie. Ta sytuacja jasno pokazuje, co oznacza niekorzystne nachylenie ekliptyki do horyzontu: Wenus jest daleko od Słońca, a jednocześnie zachodzi o tej samej porze, co Słońce, albo nawet przed nim.

Zamieszczona niżej animacja pokazuje położenie Wenus nad zachodnim horyzontem odo połowy marca do końca sierpnia 2010 r. widoczne z Łodzi 45 minut po zachodzie Słońca w odstępach tygodniowych. Co prawda na każdym obrazku są zaznaczone gwiazdy, ale w praktyce nie będzie ich widać (no, może poza tymi najjaśniejszymi, jak Syriusz, Betelgeuse, czy Rigel).

Animacja pokazuje położenie Wenus od połowy marca do końca sierpnia 2010 r., kiedy będzie widoczna wieczorem nisko nad zachodnim horyzontem.

Pokazane jest położenie Wenus w każdy poniedziałek 45 minut po zmierzchu. Niestety tym razem warunki widoczności nie będą zbyt korzystne i planeta będzie maksymalnie 15° nad horyzontem.

A zanim się zbliży do Ziemi stanie się niewidoczna ze względu na niekorzystne nachylenie ekliptyki do horyzontu wieczorami na przełomie lata i jesieni.

W opisywanym okresie dojdzie do kilku ciekawych zbliżeń planety z Merkurym (w kwietniu), Księżycem i jasnymi gwiazdami. Pod koniec sierpnia (niestety równocześnie pod koniec okresu widoczności) Wenus spotka się z Saturnem i Marsem. Jednak z północnych szerokości geograficznych to spotkanie nie będzie widoczne. Szczęście do możliwości obserwowania koniukcji trzecb planet będą mieli mieszkańcy tropików i półkuli południowej.

I tak:

  • przez pierwsze dwie dekady kwietnia Wenus będzie blisko Merkurego (najbliżej – 3 i 4 kwietnia około 3°),
  • 15, 16 kwietnia – Księżyc przechodzi blisko Merkurego i Wenus,
  • 24 i 25 kwietnia Wenus przejdzie około 3,5 stopnia na południe od Plejad,
  • 3 maja – Wenus 6,5 stopnia na północ od Aldebarana (α Tau),
  • 14 maja – Wenus 4° na południe od El Nath (β Tau),
  • 16 maja – wieczorem Wenus 4,5 stopnia od Księżyca, wcześniej w południowej Azji, północnej Afryce i południowo-wschodniej Europie zakrycie Wenus przez Księżyc,
  • 7 czerwca – Wenus 8,5 stopnia na południe od Kastora (α Gem),
  • 9 czerwca – Wenus niecałe 5° na południe od Polluksa (β Gem),
  • 14, 15 czerwca – Księżyc przechodzi obok Wenus,
  • 20 czerwca – Wenus 46' na północ od M44,
  • 10 lipca – Wenus 1° na północ od Regulusa (α Leo),
  • 14 lipca – ponowne przejście Księżyca w sąsiedztwie planety,
  • 7 sierpnia – Wenus (jasność -4,3 mag) 2,8 stopnia na południowy zachód od Saturna (jasność +1,1 magnitudo) i jednocześnie 4,8 stopnia na zachód od Marsa (jasność +1,5 magnitudo),
  • 13 sierpnia – bliska koniunkcja Księżyca, Wenus, Marsa i Saturna (niestety z Polski niewidoczna); kilkanaście stopni na zachód – Merkury,
  • 19 sierpnia – Wenus niecałe 2° na południe od Marsa.

Poniższa tabela zawiera szczegółowe dane na temat jasności, wielkości i fazy Wenus dla całego opisywanego okresu widoczności:

Szczegóły widoczności Wenus 45 minut po zmierzchu w roku 2010
DataGodzinaWysokość

[°]

JasnośćFaza [%]Średnica

kątowa [″]

uwagi
15 marca18:315,0-3,99710 
22 marca18:436,6-3,99610 
29 marca19:558,2-3,99510Merkury 4,°2

od Wenus

5 kwietnia20:079,7-3,99411Merkury 3,°1

od Wenus

12 kwietnia20:1911,0-3,99311Merkury 4,°8

od Wenus

19 kwietnia20:3112,3-3,99111Merkury 11,°2

od Wenus

26 kwietnia20:4313,4-3,99011 
3 maja20:5414,3-3,98812 
10 maja21:0614,9-3,98712 
17 maja21:1615,3-3,98512 
24 maja21:2615,3-4,08313 
31 maja21:3514,9-4,08113 
7 czerwca21:4314,4-4,07913 
14 czerwca21:4713,6-4,07714Wenus 7°

od Księżyca

21 czerwca21:5012,5-4,07415 
28 czerwca21:5011,4-4,07215 
5 lipca21:4710,2-4,16916 
12 lipca21:428,9-4,16617 
19 lipca21:357,7-4,16318 
26 lipca21:266,5-4,26019 
2 sierpnia21:155,4-4,25720 
9 sierpnia21:024,3-4,25422 
16 sierpnia20:493,2-4,35023 
23 sierpnia20:342,2-4,34725 
30 sierpnia20:191,1-4,44328 

Bardzo dobrze z niej niestety wynika, że Wenus przestanie być u nas widoczna jeszcze zanim osiągnie swoją maksymalną jasność i w momencie, gdy jej faza będzie daleka od sierpa, a rozmiary kątowe będą jeszcze małe.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher