Maj jest kolejnym miesiącem bardzo dobrej wieczornej widoczności Księżyca, o czym będzie można się przekonać w najbliższych dniach. W czerwcu też warunki obserwacji Księżyca będą dobre, ale to już nie będzie to. W dalszym ciągu dobrze widoczny jest Saturn (niestety nie widać od nas pozostałych planet), ale czas, w którym można na niego skierować teleskop wyraźnie się skróci. Pod koniec tygodnia maksimum aktywności osiągnie coroczny, niezbyt dobrze widoczny z Polski rój meteorów η-Akwarydów.

We wtorek 3 maja o godzinie 8:51 Księżyc znajdzie się w nowiu. Już następnego wieczoru, półtora dnia po przejściu między Ziemią a Słońcem, będzie można podjąć próbę zaobserwowania go nisko nad zachodnim horyzontem. Jednak nie będzie to proste, gdyż o godzinie podanej na mapce Srebrny Glob będzie zaledwie nieco ponad 5° nad horyzontem, a jego faza wyniesie 2%. W poszukiwaniach warto posiłkować się np. lornetką, wtedy szansa na odnalezienie Księżyca znacznie wzrośnie.

Dodatkową atrakcją w poszukiwaniach naturalnego satelity Ziemi będzie bliskość Plejad, które w katalogu Messiera zajmuje pozycję 45. Będzie to jedna z ostatnich okazji na obserwacje tej znanej gromady otwartej gwiazd. Około 20 maja na południe od nich przejdzie Słońce, a na poranne niebo Plejady wrócą w drugiej połowie lipca. 4 maja wieczorem Księżyc przejdzie około 2,5 stopnia na południe do M45.

Kolejne dwa dni Księżyc wciąż będzie przebywał w gwiazdozbiorze Byka. W czwartek 5 maja faza Srebrnego Globu urośnie do 6%, a zajdzie on godzinę później, niż poprzedniego dnia. O godzinie podanej na mapce 6,5 stopnia na południowy zachód od Księżyca będzie znajdował się Aldebaran.

W piątek 6 maja Księżyc dotrze już do granicy między gwiazdozbiorami Byka i Bliźniąt. Jego faza zwiększy się do 12%, będzie przebywał nad horyzontem kolejną godzinę dłużej, a w momencie pokazanym na mapce na niebie będzie zajmował pozycję 1,5 stopnia na północ od trzeciej co do jasności gwiazdy Byka ζ Tau.

Weekend Księżyc zarezerwował sobie na odwiedziny gwiazdozbioru Bliźniąt. W tych dniach Księżyc będzie przebywał na horyzontem bardzo długo, zachodząc po północy. Sobotni wieczór zastanie naturalnego satelitę Ziemi niecałe 5° na północ od Alheny – trzeciej najjaśniejszej gwiazdy Bliźniąt. Natomiast w niedzielę Księżyc przejdzie na południe od Kastora i Polluksa, czyli najjaśniejszych gwiazd tej konstelacji. Przed północą Księżyc będzie odległy od Kastora o ponad 13,5 stopnia, zaś od Polluksa – o 10°.

Mapka pokazuje położenie Saturna w pierwszym tygodniu maja 2011.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Szósta planeta Układu Słonecznego wciąż jest widoczna dobrze, jednak jej warunki obserwacyjne powoli się pogarszają. Nakładają się tutaj na siebie 2 efekty: zmniejsza się odległość kątowa Słońca od Saturna (w tym tygodniu 150°) i coraz później zapadający zmierzch. Saturn kontynuuje poruszanie się ruchem wstecznym i zbliża się do Porrimy (5. co do jasności gwiazdy w Pannie, mimo oznaczenia grecką literą γ). W tym tygodniu odległość ta będzie wynosić 1° 20′. Maksymalna elongacja Tytana wypada w sobotę 7 maja.

Mapka pokazuje położenie radiantu roju meteorów η-Akwarydów na początku maja.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Nad samym ranem jest szansa na obserwacje meteorów z roju η-Akwarydów. Swoją nazwę wzięły one od gwiazdy, w pobliżu której jest ich radiant (na mapce jest to gwiazda na wschód od najjaśniejszej gwiazdy w szarym okręgu). Są to efektowne meteory, ponieważ, podobnie jak Perseidy, zostawiają smugi i są bardzo szybkie, szybsze od Perseidów. Ich prędkość zderzenia z naszą atmosferą wynosi 66 km/s.

Niestety położenie radiantu bardzo blisko ekliptyki oznacza, że z północnej półkuli Ziemi meteory widoczne są słabo (za to znakomicie na półkuli południowej, można powiedzieć, że to są takie południowe Perseidy). W naszych szerokościach geograficznych radiant wschodzi dopiero po godzinie 2 w nocy, a o świcie znajduje się zaledwie na wysokości około 25° nad horyzontem. Dlatego można je obserwować bardzo krótko danej nocy.

Zaletą tego roju jest to, że jego okres aktywności jest bardzo długi, bo trwa ponad miesiąc (od 19 kwietnia do 28 maja), a maksimum przypada co roku około 6 maja. Można wtedy liczyć na ponad 70 meteorów na godzinę (oczywiście na tych obszarach Ziemi, nad którymi radiant znajduje się wysoko). W tym roku warunki obserwacji roju są bardzo dobre, ponieważ Księżyc będzie kilka dni po nowiu i nad ranem będzie pod horyzontem. Niestety maksimum prognozowane jest na mniej więcej godzinie 15 naszego czasu, czyli podczas dnia, ale i tak warto podjąć próby ich obserwacji.

Więcej o tegorocznej aktywności η-Akwarydów można przeczytać na stronie International Meteor Organization (po angielsku).

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher