Księżyc powoli będzie zmniejszał swoją jasność, jednocześnie wschodząc coraz później. Jednak za sprawą korzystnego nachylenia
W ciągu najbliższych dni naturalny satelita Ziemi odwiedzi gwiazdozbiory Byka, Bliźniąt, Raka, Lwa i Sekstantu. Ten ostatni gwiazdozbiór składa się ze słabych gwiazd (najjaśniejsza z nich – α Sextantis – ma jasność obserwowaną 4,5 magnitudo) i położony jest na wschód od linii Alphard – Regulus. Do niedzieli faza Księżyca zmniejszy się o 60% (od 79 do 19% z III kwadrą w czwartek 20 października o godzinie 5:30).
Poniedziałkowy poranek zastanie Księżyc w gwiazdozbiorze Byka. Księżyc będzie świecił bardzo jasno, ponieważ jego faza będzie miała prawie 80%. Ponad 7,5 stopnia na północny wschód od niego świecić będzie druga co do jasności gwiazda tej konstelacji El Nath.
Dobę później Srebrny Glob zawita do gwiazdozbioru Bliźniąt. Nad ranem znajdzie się w północno-zachodniej części tego gwiazdozbioru, prezentując tarczę o fazie 70%. Prawie 3,5 stopnia na północ od niego znajdować się będzie jasna gromada otwarta gwiazd M35, ale blask Księżyca nie będzie ułatwiał jej odnalezienia. Jednocześnie w odległości 7,5 stopnia na południowy wschód od niego widoczny będzie radiant Orionidów, o czym więcej za chwilę.
Kolejne ciekawe spotkanie Księżyca z innym ciałem niebiańskim wystąpi dopiero w piątek 21 października. Tego ranka Księżyc będzie już w gwiazdozbiorze Raka i przejdzie on bardzo blisko jednej ze starszych gromad gwiazd na naszym niebie M67 (jej wiek jest porównywalny z wiekiem Układu Słonecznego). O godzinie podanej na mapce Księżyc będzie miał fazę 40% i będzie się znajdował niecałe 3° na zachód od niej. Potem się zbliży jeszcze bardziej, ale do zakrycia nie dojdzie, ponieważ minimalna odległość Księżyca od M67 (około 9:30) wyniesie 41 minut kątowych.
Tego samego poranka blisko Srebrnego Globu będzie dużo jaśniejsza i przez to łatwiejsza do odnalezienia gromada gwiazd M44. Jednak do niej Księżyc będzie dzielił dystans ponad 6°.
Sobota 22 października będzie najatrakcyjniejszym dniem pod względem spotkań Księżyca z innymi ciałami niebiańskimi. Tego dnia Srebrny Glob na chwilę zawita do gwiazdozbioru Lwa (powróci do niego w następny poniedziałek), a jego faza zmaleje już wtedy do 30%.
Osoby, które wstają bardzo wcześnie będą mogły zobaczyć sierp Księżyca w sąsiedztwie Marsa i Regulusa – najjaśniejszej gwiazdy konstelacji Lwa. Mars świeci w tym tygodniu jaśniej niż +1,2 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza ma średnicę około 5,5 sekundy kątowej. O godzinie podanej na mapce od Księżyca będzie dzieliło go ponad 7,5 stopnia. Półtora stopnia dalej będzie znajdował się Regulus, który świeci blaskiem +1,3 magnitudo.
Mapka pokazuje położenie Jowisza w trzecim tygodniu października 2011 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Dużo wcześniej od Księżyca z Marsem (bo kilkadziesiąt minut po zachodzie Słońca) nad horyzontem pojawiać się będzie Jowisz. Największa planeta Układu Słonecznego w dalszym ciągu znajduje się w gwiazdozbiorze Barana, blisko granicy z gwiazdozbiorem Wieloryba. 29 października, czyli za niecałe 2 tygodnie Jowisz znajdzie się w opozycji do Słońca, dlatego najbliższe tygodnie będą najlepszym w ciągu roku okresem do obserwacji tej planety. Przebywa ona nad horyzontem praktycznie całą noc, górując około północy prawdziwej, czyli około 1 w nocy, ze względu na wciąż jeszcze obowiązujący czas letni. Ale to też się niedługo zmieni.
Jasność Jowisza wynosi obecnie -2,9 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza ma średnicę 50″. Dzięki tak dużej średnicy kątowej pasy górnych warstw atmosfery planety są widoczne nawet już przez niezbyt duże lornetki.
W układzie księżyców galileuszowych z terenu Polski w najbliższych dniach będzie można zaobserwować następujące zjawiska:
- 18 października, godz. 3:52 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
- 18 października, godz. 4:30 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
- 18 października, godz. 6:21 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
- 18 października, godz. 6:51 – zejście Europy z tarczy Jowisza,
- 19 października, godz. 22:02 – wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
- 20 października, godz. 0:57 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 20 października, godz. 6:19 – wejście Io w cień planety (początek zaćmienia),
- 21 października, godz. 1:46 – wejście Ganimedesa w cień planety (początek zaćmienia),
- 21 października, godz. 3:25 – wejście cienia Io na tarczę planety,
- 21 października, godz. 3:40 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 21 października, godz. 4:19 – wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 21 października, godz. 5:37 – zejście cienia Io z tarczy planety,
- 21 października, godz. 5:48 – zejście Io z tarczy planety,
- 21 października, od wschodu Jowisza (ok. 17:55) – Europa i jej cień na tarczy planety,
- 21 października, godz. 19:38 – zejście cienia Europy z tarczy planety,
- 21 października, godz. 19:58 – zejście Europy z tarczy Jowisza,
- 22 października, godz. 0:47 – wejście Io w cień Jowisza (początek zaćmienia),
- 22 października, godz. 3:07 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 22 października, godz. 17:50 – przejście Kalisto na południe od tarczy Jowisza,
- 22 października, godz. 21:55 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
- 22 października, godz. 22:06 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 23 października, godz. 0:06 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 23 października, godz. 0:14 – zejście Io z tarczy planety,
- 23 października, godz. 19:15 – wejście Io cień planety (początek zaćmienia),
- 23 października, godz. 21:33 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).
Mapka pokazuje położenie radiantu Orionidów w trzecim tygodniu października 2011 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Ostatnim akcentem trzeciego tygodnia października, jak co roku, są meteory z roju Orionidów. Są to meteory związane ze słynną kometą Halleya, która powraca w okolice Słońca co mniej więcej 76 lat. Orionidy są podobne do chętnie obserwowanych Perseidów, gdyż również są bardzo szybkie (prędkość zderzenia z atmosferą Ziemi wynosi 66 km/s) i zostawiają smugi. Jest ich jednak mniej niż Perseidów, na ogół mniej niż 30 na godzinę. Ale zdarzają się też wybuchy aktywności do ponad 70 meteorów na godzinę. Warto więc je obserwować. W tym roku w obserwacjach tego roju będzie trochę przeszkadzał Księżyc, który o godzinie podanej na mapce będzie miał fazę 39% i znajdował się będzie około 35° na wschód od radiantu.
Więcej o Orionidach można poczytać na stronach
