W lutym Słońce pnie się wyraźnie w górę i dni stają się coraz dłuższe. Obecnie dzień trwa ponad 9,5 godziny, czyli półtora godziny dłużej, niż miało to miejsce w grudniu i styczniu. Po zmroku niebo będzie rozświetlał zbliżający się do pełni Księżyc, który spotka się z Marsem i Saturnem. Natomiast wieczorem można obserwować zbliżającą się do Jowisza Wenus, która po drodze minie Urana.

Dwie najjaśniejsze planety na ziemskim niebie są prawdziwą ozdobą wieczornego nieba. Wenus w dalszym ciągu zbliża się do Jowisza i w trakcie tygodnia odległość między tymi planetami zmniejszy się od nieco ponad 35° w poniedziałek 6 lutego, do mniej niż 29° w niedzielę 12 lutego.

Wenus z każdym tygodniem staje się atrakcyjniejsza dla posiadaczy lornetek i teleskopów, gdyż planeta zbliża się do Ziemi i w związku z tym rosną rozmiary kątowe jej tarczy oraz maleje faza. Jej jasność też powoli wzrasta. W tym tygodniu planeta świeci blaskiem -4,1 magnitudo, a jej tarcza ma średnicę prawie 16,5 sekundy kątowej i fazę 70%.

W tym tygodniu Wenus przejdzie bardzo blisko Urana. Siódma planeta Układu Słonecznego świeci dużo słabiej od Wenus, bo z jasnością +5,9 magnitudo (około 10000 razy słabiej) i do jej dostrzeżenia trzeba poczekać do zapadnięcia ciemności (co najmniej do godziny 18:00), a przy obserwacjach warto wspomóc się lornetką. Planety zbliżą się do siebie na minimalną odległość 18' w piątek 10 lutego około godziny 3:30 naszego czasu, ale wtedy obie planety będą znajdowały się pod horyzontem. W momentach pokazanych we wstawkach Wenus od Urana będą dzieliły odległości: 8 lutego – 91', 9 lutego – 28', 10 lutego – 50'.

Warunki obserwacyjne Jowisza stale się pogarszają. Planeta chowa się pod horyzont już około godziny 23:30 i wciąż zmniejsza swoje rozmiary kątowe oraz jasność. Pod koniec tygodnia Jowisz będzie świecił blaskiem -2,3 wielkości gwiazdowej, zaś jego tarcza będzie miała średnicę 38″.

Warto zwrócić uwagę na zbliżenie Jowisza do gwiazdy o numerze katalogowym TYC 633-535-1. Świeci ona z jasnością obserwowaną +9,7 magnitudo, czyli do jej dostrzeżenia potrzebna jest co najmniej spora lornetka. A wspominam o niej dlatego, że 8 lutego około godziny 2:26 naszego czasu zakryje ją Jowisz. Niestety oba ciała niebiańskie będą już wtedy pod horyzontem. To, co będzie można zaobserwować z Polski, to zbliżenie się do tej gwiazdy jowiszowego księżyca Europy na odległość niecałych 2″! Europa świeci blaskiem +5,7 magnitudo i to zbliżenie jest dużo łatwiejsze do obserwacji (pomijając fakt, że zakrycie przez Jowisza będzie niemożliwe do zaobserwowania z naszego kraju), ze względu na mniejszą różnicę jasności między gwiazdą a księżycem.

A oto szczegóły zjawisk w układzie księżyców galileuszowych:

• 6 lutego, godz. 21:44 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 6 lutego, godz. 23:18 – Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 7 lutego, godz. 19:00 – wejście Io na tarczę Jowisza,
• 7 lutego, godz. 20:19 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 7 lutego, godz. 21:11 – zejście Io z tarczy Jowisza,
• 7 lutego, godz. 22:27 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 7 lutego, godz. 18:44 – Europa przechodzi 1,8 sekundy kątowej na południe od gwiazdy TYC 633-535-1, którą około 2:26 zakryje Jowisz,
• 7 lutego tuż przed zachodem Jowisza Kalisto przechodzi około 4″ na północ od tarczy Jowisza,
• 8 lutego, godz. 17:52 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 8 lutego, godz. 19:42 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
• 8 lutego, godz. 20:23 – zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 8 lutego, godz. 20:28 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 8 lutego, godz. 22:01 – wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 8 lutego, godz. 22:51 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 9 lutego, godz. 16:57 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 12 lutego, godz. 17:20 – wejście Ganimedesa w cień Jowisza (początek zaćmienia),
• 12 lutego, godz. 19:04 – wyjście Ganimedesa z cienia Jowisza (koniec zaćmienia).

StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca pod koniec pierwszej dekady lutego 2012 roku.     Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Kilka najbliższych nocy (a szczególnie pierwsza część tego tygodnia) będzie bardzo silnie rozświetlanych przez Księżyc, ponieważ Srebrny Glob we wtorek 7 lutego o godzinie 22:54 przejdzie przez pełnię. Dlatego obserwatorzy obiektów mgławicowych oraz słabo świecących planet i gwiazd będą musieli poczekać, aż Księżyc przesunie się nieco po swojej orbicie i zmniejszy blask. Światło Księżyca utrudni też obserwacje zbliżenia gwiazdy TYC 633-535-1 z Europą, ale na szczęście tego wieczora naturalnego satelitę Ziemi będzie dzieliło od Jowisza (i jego księżyców) ponad 100° i to trochę osłabi wpływ księżycowego tła.

Ale wcześniej, bo w poniedziałek 6 lutego, Księżyc odwiedzi gwiazdozbiór Raka i przejdzie około 7° od znanej gromady otwartej gwiazd M44. Niestety Księżyc będzie wtedy w fazie 99%, a to spowoduje, że dostrzeżenie gwiazd tej gromady będzie bardzo trudne nawet przez mały teleskop.

Dwa dni później, w środę 8 lutego Księżyc zawędruje do gwiazdozbioru Sekstantu. Wieczorem będzie wtedy już prawie dobę po pełni i faza Srebrnego Globu zmniejszy się do 99%. O godzinie podanej na mapce Księżyc będzie znajdował się około 6° na południe od Regulusa – najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Lwa.

W nocy z 9 na 10 lutego Księżyc przejdzie w bliskim sąsiedztwie Marsa, ale o tym więcej pod następną mapką.

StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca, Marsa i Saturna w końcu drugiego tygodnia lutego 2012 roku.     Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Drugą część tygodnia naturalny satelita Ziemi spędzi w gwiazdozbiorach Lwa oraz Panny. I będzie to atrakcyjny czas dla amatorów obserwacji zbliżeń Księżyca z planetami Układu Słonecznego: już w piątek 10 lutego Srebrny Glob spotka się z Marsem. Do tego dnia faza Księżyca spadnie do 94% i będzie on świecił już wyraźnie słabiej, niż podczas pełni. O godzinie podanej na mapce Księżyc od Czerwonej Planety będzie dzieliło około 10°.

Sam Mars jest teraz atrakcyjnym celem obserwacji dla posiadaczy teleskopów. Jego jasność dość szybko wzrasta, rośnie też jego średnica kątowa. Do końca tego tygodnia blask Marsa zwiększy się do -0,9 wielkości gwiazdowej, zaś tarcza będzie miała prawie 13″ średnicy.

Noc z piątku 10 lutego na sobotę 11 lutego Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Panny. Jego faza zmniejszy się już do 88%, a najbliższym dość jasnym sąsiadem Księżyca będzie Porrima – jedna z jaśniejszych gwiazd Panny, która świeci blaskiem +2,7 magnitudo. O godzinie podanej na mapce oba ciała niebiańskie będzie dzieliła odległość około 11°.

Dobę później Księżyc przesunie się w głąb gwiazdozbioru Panny i zbliży się do najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji – Spiki, a tym samym też do Saturna. Faza Srebrnego Globu spadnie do 80%, a  w momencie pokazanym na mapce do Spiki będzie mu brakowało około 7°. Kolejne 7° dalej będzie świecił Saturn, który z każdym dniem jest również dalej od Marsa. W tym tygodniu odległość między planetami zwiększy się do prawie 40°.

Szósta planeta Układu Słonecznego powoli zwiększa swoją jasność i rozmiary kątowe. Obecnie Saturn świeci blaskiem +0,5 wielkości gwiazdowej, natomiast średnica jego tarczy zwiększy się do 18″. Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) przypada w tym tygodniu w sobotę 11 lutego.