Nadchodzące dni będą bardzo atrakcyjne dla amatorów zbliżeń Księżyca z planetami: w drugiej części tygodnia Srebrny Glob w fazie cienkiego sierpa spotka się kolejno z Merkurym, Wenus i Jowiszem. W drugiej części nocy bardzo dobrze widoczne są Mars z Saturnem.

Ostatni tydzień lutego zacznie się z dobrze widocznymi czterema planetami Układu Słonecznego, które są dobrze widoczne już od dłuższego czasu: Wenus, Jowiszem, Marsem oraz Saturnem. Ale już od środka tygodnia zacznie się okres bardzo dobrej wieczornej widoczności Merkurego, który potrwa do połowy marca. W sąsiedztwie planet wieczornych przejdzie Księżyc.

Nów Księżyca wypada w tym tygodniu we wtorek 21 lutego o godzinie 23:35 i już w środę wieczorem można próbować wypatrzyć go na wieczornym niebie. Jednak nie będzie to proste, bo 45 minut po zmierzchu (około godziny 17:50) faza Księżyca będzie wynosiła około 1% i znajdował się on będzie zaledwie 2° nad zachodnim horyzontem. Do jego zaobserwowania trzeba dysponować odsłoniętym widnokręgiem i na pewno przyda się lornetka.

Pewnym ułatwieniem do odnalezienia Księżyca będzie Merkury, który właśnie wchodzi w okres bardzo dobrej widoczności wieczornej. Pierwsza planeta od Słońca w środę 22 lutego będzie łatwiejsza do zauważenia, ponieważ jest dla nas źródłem punktowym, czyli jej światło nie rozkłada się na dużą powierzchnię, tak jak to jest w przypadku Srebrnego Globu. W środę wieczorem Merkury będzie świecił z jasnością -1,2 wielkości gwiazdowej, a znajdował się będzie około 7° na lewo od Księżyca, również na wysokości mniej więcej 2°.

W środę Merkury będzie jeszcze widoczny słabo, ale w ciągu najbliższych dni jego warunki obserwacji będą się wyraźnie poprawiać, gdyż 5 marca Merkury osiągnie maksymalną elongacją zachodnią (około 18°) i będzie to najlepszy okres wieczornej widoczności tej planety w tym roku. Będzie to dobra okazja do dostrzeżenia Merkurego dla tych, którym się to jeszcze nie udało. Jak podczas każdej widoczności wieczornej planeta zbliża się do Ziemi, zmniejszając przy tym swoją fazę i jasność oraz zwiększając rozmiary tarczy. Prawie tak samo jest dla Wenus, tylko druga planeta od Słońca na początku swoją jasność zwiększa.

Szczegóły widoczności Merkurego w tym tygodniu przedstawia poniższa tabela:

Merkury w czwartym tygodniu lutego 2012 r.
DataJasność

[mag]

Średnica

kątowa

[„]

Faza

[%]

Wysokość

[°]

22 II-1,25,5882,7
23 II-1,25,6863,5
24 II-1,15,7834,3
25 II-1,15,8815,0
26 II-1,06,0785,7

W czwartek wieczorem Księżyc będzie znacznie łatwiejszy do odnalezienia. Tego dnia faza naturalnego satelity Ziemi wzrośnie do 3%, a 45 minut po zmierzchu będzie on na wysokości ponad 11° nad horyzontem i jednocześnie około 10° na północny wschód od Merkurego. Bardzo ładnie powinno być widoczne światło popielate Księżyca.

Dwie najjaśniejsze planety w kontynuują zbliżanie się do siebie. W tych dniach stanie się to już bardzo zauważalne, ponieważ każdej kolejnej doby Wenus z Jowiszem będą bliżej siebie o znaczny procent poprzedniej odległości. I procent ten każdej kolejnej doby będzie coraz większy. W poniedziałek 20 lutego odległość między planetami będzie wynosić około 21°, natomiast w niedzielę 26 lutego – niewiele ponad 15°.

Wieczorem, w piątek 24 lutego z dostrzeżeniem Księżyca nie powinno być już kłopotu. O tej samej porze znajdował się on będzie mniej więcej w połowie drogi między Merkurym a Wenus (która przez cały tydzień będzie wynosiła około 30°), na wysokości ponad 20° nad horyzontem. Faza Księżyca urośnie do 7%, a od Merkurego będzie dzieliło go nieco ponad 17°, zaś od Wenus – niecałe 13°.

Jednak najbardziej atrakcyjnymi dniami pod względem spotkań Księżyca z planetami będzie weekend. W sobotę 25 lutego faza Księżyca urośnie już do 13%, a wieczorem przejdzie on około 3° od Wenus, tworząc ładną parę ciał niebiańskich, którą warto uwiecznić na fotografii. W niedzielę 26 lutego faza Księżyca zwiększy się do 20%, a wieczorem odnaleźć go będzie można mniej więcej w połowie drogi między Wenus a Jowiszem. O godzinie podanej na animacji od Wenus będzie dzieliło go około 10°, natomiast od Jowisza – 7.

Wenus jest widoczna coraz lepiej: jej jasność wzrośnie do -4,2 magnitudo, tarcza urośnie do ponad 18″, natomiast faza zmniejszy się do 65%. Planeta zachodzi już po godzinie 21:00 (pod koniec tygodnia nawet po 21:30), czyli jest widoczna do 4,5 godziny po zmierzchu. Natomiast Jowisz jest widoczny coraz słabiej: chowa się pod horyzont już przed 23:00, zaś jego jasność zmniejszy się do -2,2 magnitudo, a tarcza – do 36″. W układzie księżyców galileuszowych Jowisza będzie można zaobserwować dużo mniej zjawisk, niż do niedawna. Szczegóły w poniższej liście:

  • 22 lutego, godz. 20:10 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 23 lutego, godz. 17:28 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 23 lutego, godz. 18:40 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 23 lutego, godz. 19:40 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 23 lutego, godz. 20:52 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
  • 24 lutego, godz. 18:02 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 24 lutego, godz. 18:10 – Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 24 lutego, godz. 19:40 – Kalisto 4″ na północ od brzegu tarczy Jowisza,
  • 26 lutego, godz. 17:24 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
  • 26 lutego, godz. 20:24 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
  • 26 lutego, godz. 22:32 – wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).

Mapka pokazuje położenie Marsa w czwartym tygodniu lutego 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Mars pojawia się nad wschodnim horyzontem już mniej więcej godzinę po zachodzie Słońca, a pod koniec tygodnia nawet około pół godziny po zmierzchu. Planeta już jest tylko 2 tygodnie od opozycji (która wypada 3 marca, czyli 2 dni przed maksymalną elongacją Merkurego) i porusza się ruchem wstecznym z prawie maksymalną prędkością około 23' na dobę. Do końca jasność Czerwonej Planety wzrośnie do -1,2 wielkości gwiazdowej (a więc podobnie do Merkurego, od którego będzie się wyraźnie różnił barwą światła), a średnica jej tarczy zwiększy się do prawie 14″. W związku z bliskością opozycji faza planety będzie wynosić 100%. Najbliższy miesiąc będzie najlepszym okresem widoczności Marsa aż do następnej opozycji, która przypada 8 kwietnia 2014 roku.

Mapka pokazuje położenie Saturna i Marsa w czwartym tygodniu lutego 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapki z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Saturn porusza się również ruchem wstecznym, ale ponad 10 razy wolniej od Marsa – niecałe 2' na dobę. Planeta przebywa około 7° na północny wschód od Spiki i jednocześnie ponad 40° na południowy wschód od Czerwonej Planety. Jasność Saturna również jest coraz większa, ale poprawia się dużo wolniej niż w przypadku Marsa. W tym tygodniu Saturn świeci z jasnością +0,2 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza będzie miała średnicę około 18,5 sekundy kątowej. W tym tygodniu nie będzie maksymalnej elongacji Tytana, ale najlepiej obserwować go pod koniec tygodnia.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher