21 marca około 20:00 Merkury znajdzie się w złączeniu dolnym ze Słońcem. 24 marca około 19:00 złączenie górne osiągnie Uran. Obie planety są niewidoczne.

Zakończył się czas dobrej wieczornej widoczności pierwszej planety Układu Słonecznego i zniknęła ona w blasku Słońca.

Dzisiaj zbliży się do niego na niebie na minimalny kąt (3 stopnie). Nie znajdzie się więc „przed” Słońcem, ale bardzo blisko jego tarczy.

Czy Merkury może znaleźć się na tle Słońca? Przejść przed nim i być wtedy widocznym jako czarna tarczka, zasłaniająca część Gwiazdy Dziennej? Tak, może. Zdarza się to jednak dość rzadko. Na najbliższe takie przejście (zwane tranzytem) poczekamy do 9 maja 2016 roku. Wcześniej jednak zdarzy się dużo rzadsze zjawisko: 6 czerwca 2012 roku na tle Słońca przejdzie Wenus.

W związku ze złączeniem ze Słońcem, odległość Merkurego od Ziemi przyjmuje minimalną wartość. Wynosi ona około 91 milionów kilometrów.

18 kwietnia Merkury znajdzie się w maksymalnej zachodniej elongacji. Złe ułożenie ekliptyki względem horyzontu uczyni jednak jego znalezienie na porannym niebie bardzo trudnym lub wręcz niemożliwym.

Konfiguracje planet górnych

Schemat przedstawia wzajemne konfiguracje Ziemi i planet górnych (Marsa, Jowisza, Saturna, itd). Jest to spojrzenie „sponad” płaszczyzny Systemu Słonecznego i z układu w którym Ziemia nie porusza się, a planeta górna krąży zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Punkt Z oznacza Ziemię, S – Słońce. G to górne złączenie planety ze Słońcem (znajduje się wtedy ona za Słońcem, w maksymalnej odległości od Ziemi), O – opozycja (planeta odległa kątowo od Słońca o 180 stopni, odległość od Ziemi przyjmuje wartość minimalną), E i W to kwadratury, wschodnia i zachodnia (planeta jest wtedy na niebie odległa od Słońca o kąt 90 stopni, czyli kąty SZE i SZW są proste). Odpowiednie odcinki mają długości (przy założeniu kolistości orbit): SZ = 1 AU (jednostka astronomiczna), SG = SO = SE = SW = 1,524 AU dla Marsa, 5,203 AU dla Jowisza i 9,539 AU dla Saturna.

Druga z planet (Uran) nie może znaleźć się w złączeniu dolnym. Nie może też przejść na tle tarczy słonecznej, gdyż krąży dalej od Słońca niż Ziemia.

W czasie nadchodzącej koniunkcji środki tarcz Urana i Słońca rozdzieli rozdzieli na niebie kąt około 40 minut (Uran nie przejdzie więc „za” Słońcem). Odległość Ziemia-Uran wyniesie 3152 miliony kilometrów.

29 września 2012 Uran znajdzie się w opozycji względem Słońca. Pod koniec lata warunki do jego obserwacji będą najlepsze.

Autor

Michał Matraszek