W trakcie najbliższych trzech tygodni wieczorem, nisko nad zachodnim horyzontem będzie można obserwować Merkurego i będzie to najlepsza widoczność tej planety w tegorocznym sezonie zimowo-letnim. Następnym razem korzystna elongacja Merkurego będzie miała miejsce w maju, ale wtedy
Mars powoli zbliża się do Słońca i jest widoczny coraz gorzej: godzinę po zmierzchu Czerwona Planeta znajduje się już mniej niż 3° nad zachodnim horyzontem i jest coraz trudniejsza do odnalezienia. Jasność Marsa wciąż wynosi +1,2 magnitudo i do jego dostrzeżenia potrzebna będzie lornetka. Gołym okiem raczej nie da się jej zlokalizować.
W drugiej połowie tygodnia do Marsa dołączy Merkury. Pierwsza planeta od Słońca świeci dużo jaśniej do Marsa, bo z jasnością około -1 wielkości gwiazdowej. Początkowo trudno ją będzie zauważyć, ale pod koniec tego i przez 2 następne tygodnie nie powinno być kłopotów z jej odnalezieniem nisko nad zachodnim widnokręgiem niedługo po zachodzie Słońca. 8 lutego Merkury minie Marsa w odległości około 20 minut kątowych, czyli jakieś 2/3 średnicy kątowej Słońca, czy Księżyca. O ile pozwoli pogoda, warto wykorzystać ten czas na obserwacje Merkurego, ponieważ to będzie najkorzystniejszy okres widoczności tej planety w sezonie zimowo-wiosennym.
Szczegóły widoczności Merkurego w tym tygodniu przedstawia poniższa tabela:
| Merkury w końcu pierwszej dekady lutego 2013 r. | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Data | Jasność [mag] | Średnica kątowa [„] | Faza [%] | Wysokość [°] | Odległość od Marsa [°] |
| 4 II | -1,1 | 5,4 | 90 | -0,0 | 3,7 |
| 5 II | -1,1 | 5,5 | 88 | 0,7 | 2,7 |
| 6 II | -1,1 | 5,6 | 86 | 1,4 | 1,8 |
| 7 II | -1,0 | 5,7 | 84 | 2,0 | 0,9 |
| 8 II | -1,0 | 5,8 | 81 | 2,7 | 0,3 |
| 9 II | -1,0 | 5,9 | 78 | 3,3 | 0,9 |
| 10 II | -0,9 | 6,1 | 75 | 3,9 | 1,7 |
Mapka pokazuje położenie Jowisza w końcu pierwszej dekady lutego 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Największa planeta Układu Słonecznego na początku lutego góruje około godziny 19:00, a zachodzi przed godziną 3:00. Mamy więc coraz mniej czasu na jej obserwacje. Jowisz zaczął już poruszać się ponownie ruchem prostym, czyli z zachodu na wschód i powoli będzie schodził z linii łączącej Aldebarana z Plejadami. Obecnie Jowisz znajduje się prawie w połowie drogi między tymi ciałami niebiańskimi, 6° od Aldebarana i ponad 7° od Plejad.
Jowisz świeci coraz słabiej i staje się już to widoczne. Pod koniec tego tygodnia jasność planety będzie wynosić -2,5 wielkości gwiazdowej, a jej średnica – 42″. Wciąż jest to na tyle dużo, że nawet przez małe lornetki można próbować dostrzec pasy na tarczy planety. Również takie instrumenty optyczne wystarczą do obserwowania czterech najjaśniejszych księżyców Jowisza, tzw. księżyców galileuszowych. Ciekawe konfiguracje tych księżyców, które można będzie dojrzeć z naszego kraju wymienione są w poniższej liście:
- 4 lutego, godz. 17:09 – zejście Io z tarczy Jowisza,
- 4 lutego, godz. 18:24 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 4 lutego, godz. 20:34 – Ganimedes chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 4 lutego, godz. 22:48 – wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 5 lutego, godz. 1:30 – wejście Ganimedesa w cień Jowisza (początek zaćmienia),
- 5 lutego, godz. 3:58 – wyjście Ganimedesa z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 5 lutego, godz. 7:02 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
- 7 lutego, godz. 1:20 – Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 7 lutego, godz. 3:50 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 7 lutego, godz. 3:52 – wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
- 7 lutego, godz. 6:28 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 7 lutego, godz. 6:42 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 8 lutego, godz. 3:50 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 8 lutego, godz. 5:06 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
- 8 lutego, godz. 6:02 – zejście Io z tarczy Jowisza,
- 8 lutego, godz. 18:04 – zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
- 8 lutego, godz. 20:18 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
- 8 lutego, godz. 22:46 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
- 8 lutego, godz. 22:48 – zejście Europy z tarczy Jowisza,
- 9 lutego, godz. 1:10 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 9 lutego, godz. 1:22 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
- 9 lutego, godz. 4:38 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 9 lutego, godz. 22:18 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 9 lutego, godz. 23:36 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
- 10 lutego, godz. 0:30 – zejście Io z tarczy Jowisza,
- 10 lutego, godz. 1:50 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 10 lutego, godz. 16:10 – Kalisto przechodzi 5″ na północ od brzegu tarczy Jowisza,
- 10 lutego, godz. 17:08 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
- 10 lutego, godz. 17:10 – wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
- 10 lutego, godz. 19:38 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
- 10 lutego, godz. 19:48 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 10 lutego, godz. 23:08 – wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia).
Mapka pokazuje położenie Saturna i Księżyca w końcu pierwszej dekady lutego 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Od zeszłego tygodnia warunki widoczności Saturna praktycznie się nie zmieniły: najwyżej nad widnokręgiem planeta znajduje się około godziny 5 rano, świecąc z jasnością +0,5 wielkości gwiazdowej i zdecydowanie wyróżniając się spośród okolicznych gwiazd. Tarcza Saturna ma średnicę 17″, a już przez lunetki z powiększeniem kilkudziesięciu razy da się dostrzec, że wokół tarczy znajdują się pierścienie. Oczywiście im większa średnica obiektywu i powiększenie (do pewnego stopnia), tym te pierścienie widoczne są lepiej.
Saturn zajmuje pozycję około 4,5 stopnia na północny zachód od drugiej co do jasności gwiazdy Wagi, czyli Zuben Elgenubi. W pierwszej części tygodnia można obserwować oddalający się od Saturna Księżyc. W poniedziałek 4 lutego Księżyc w fazie 43% znajdował się ponad 12° na południowy wschód od planety, natomiast dobę później – ponad 25°. Maksymalna elongacja Tytana (tym razem zachodnia) przypada we wtorek 5 lutego.
Mapka pokazuje położenie Księżyca w końcu pierwszej dekady lutego 2013 roku.
Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).
Nów Księżyca przypada w tym tygodniu w niedzielę 10 lutego o godzinie 8:20 naszego czasu. Dlatego w pierwszej części tego tygodnia będzie można obserwować coraz węższy sierp Srebrnego Globu przemierzający gwiazdozbiory Wagi, Skorpiona, Wężownika oraz Strzelca. Księżyc będzie wchodził niewiele przed Słońcem i wędrował będzie tuż nad widnokręgiem. Dlatego nie będzie to łatwy obiekt do obserwacji, zwłaszcza w drugiej części tygodnia. Natomiast już od przyszłego poniedziałku Księżyc będzie dostępny do obserwacji na niebie wieczornym, ale o tym więcej w następnej notce.
Rankiem, w poniedziałek 4 lutego Księżyc miał fazę 43%, przebywał na tle gwiazdozbioru Wagi i – jak już wspomniałem – znajdował się ponad 12° od Saturna (który niestety nie zmieścił się na mapce). Jednocześnie Srebrny Glob znajdował się niedaleko jasnych gwiazd z sąsiedniej konstelacji Skorpiona: ponad 9° od Dschubby, 10° od gwiazdy Graffias oraz prawie 17° od Antaresa.
Dobę później sierp Księżyca będzie miał fazę 32% i dotrze do wnętrza konstelacji Skorpiona. Nad ranem świecił będzie już na wschód od Dschubby i Graffias (w odległości odpowiednio: 6 oraz 5 stopni), ale za to zbliży się do Antaresa. Z naszego kraju będzie można obserwować maksymalne zbliżenie się tych ciał niebiańskich na odległość nieco ponad 5°.
Naturalnego satelitę Ziemi będzie można próbować dostrzec również w środę 6 lutego, czwartek 7 lutego oraz piątek 8 lutego. Bardzo ładnie powinno być widoczne światło popielate Księżyca. Jednak, aby je dojrzeć trzeba będzie wstać wcześnie rano, ponieważ w środę Księżyc wzejdzie około godziny 4:00, zaś w piątek – mniej więcej o 6:30. Faza Księżyca zmieniać się będzie od 21% w środę do 6% w piątek. I zwłaszcza 8 lutego do obserwacji Srebrnego Globu przyda się lornetka. Natomiast w czwartek 7 lutego 8° pod Księżycem znajdować się będzie Nunki – najjaśniejsza gwiazda Strzelca.
