Ostatni tydzień należący w całości do kwietnia będzie interesujący dla miłośników astronomii mimo pełni Księżyca, ponieważ tym razem w czasie tej fazy mały kawałek Srebrnego Globu schowa się w cień Ziemi. Dodatkowo bardzo blisko zaćmionego Księżyca będzie znajdował się Saturn, ponieważ w niedzielę 28 kwietnia planeta znajdzie się w opozycji. Wieczorem wciąż jeszcze można obserwować Jowisza, natomiast przez całą noc jest widoczna kometa C/2011 L4 (PanSTARRS) oraz meteory z roju Lirydów.

Zaćmienie Księżyca będzie miało miejsce w nocy z czwartku 25 na piątek 26 kwietnia, ale zanim do niego dojdzie również wcześniej warto przyjrzeć się Księżycowi, zwłaszcza, że na pewno będzie zwracał uwagę swoim blaskiem, ponieważ jest blisko pełni i będzie przeszkadzał w obserwacji innych obiektów (zwłaszcza komety).

We wtorek 23 kwietnia wieczorem naturalny satelita Ziemi będzie już miał fazę 95% i będzie świecił na tle gwiazdozbioru Panny. Ponad 7° na północ od niego znajdowała się będzie Porrima – jedna z jaśniejszy gwiazd goszczącego Księżyc gwiazdozbioru. Na mapach jest oznaczana grecką literą γ i świeci blaskiem około +3,4 magnitudo.

Ale 15° na wschód od niego będzie świecić jaśniejsza o 2,5 magnitudo Spika, którą dobę później Księżyc minie w o wiele bliższej odległości. W nocy ze środy na czwartek tarcza Księżyca będzie miała fazę 99%, gdyż do pełni zostanie wtedy niecała doba. Obserwatorzy z krajów afrykańskich położonych na południe od równika oraz północno-wschodniej części Ameryki Południowej będą mogli zobaczyć zakrycie Spiki przez Księżyc, natomiast w Polsce będzie można obserwować jedynie zbliżenie się obu ciał niebiańskich na odległość niecałego stopnia.

W nocy z czwartku 25 kwietnia na piątek 26 kwietnia Księżyc przejdzie przez pełnię. Stanie się to dokładnie 25 kwietnia o godzinie 21:57 naszego czasu, zaś kilkanaście minut później nastąpi maksymalna faza Lekkie muśnięcie cienia Ziemi (obok Saturna w opozycji)„>częściowego zaćmienia Księżyca. Jednak faza tego zaćmienia będzie wynosić zaledwie 1,5 procent, dlatego trzeba będzie się dobrze przyjrzeć, aby dostrzec leciutkie wyszczerbienie Srebrnego Globu.

W większej części Polski będzie widoczne całe zaćmienie, natomiast na Pomorzu i w Wielkopolsce Księżyc wzejdzie już po rozpoczęciu się zaćmienia półcieniowego. Poniższa animacja pokazuje przebieg zaćmienia widocznego w Jaśle, które będzie jednym z lepszych miejsc w naszym kraju do obserwacji tego zjawiska:

Animacja pokazuje przebieg częściowego zaćmienia Księżyca 25 i 26 kwietnia 2013 roku, tak jak będzie widoczne w Sanoku.

Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodatkową atrakcją zaćmienia będzie bliskość Saturna. Planeta z pierścieniami w niedzielę 28 kwietnia znajdzie się w opozycji do Słońca, co oznacza, że będzie miała maksymalną jasność i rozmiary kątowe w tym sezonie obserwacyjnym. Podczas maksymalnej fazy zaćmienia 3 dni wcześniej Księżyc będzie się znajdował w odległości niecałych 5° od Saturna. Obecnie jasność planety wynosi +0,1 magnitudo, a średnica jej tarczy – 19″. Również 25 kwietnia maksymalną elongację (zachodnią) osiągnie Tytan, który w czasie opozycji ma jasność +8,4 magnitudo.

Kolejne ciekawe spotkanie Księżyca z gwiazdami będzie miało miejsce w niedzielę 28 kwietnia. Tej nocy faza Srebrnego Globu zmniejszy się już do 93% i dotrze on już na granicę gwiazdozbiorów Skorpiona i Wężownika. O godzinie podanej na mapce Księżyc będzie się znajdował około 6° na północ od Antaresa oraz odpowiednio 4° i 5,5 stopnia na wschód od gwiazd Graffias oraz Dschubba.

Mapka pokazuje położenie Jowisza w czwartym tygodniu kwietnia 2013 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Wraz z końcem kwietnia zaczną się bardzo pogarszać warunki widoczności Jowisza, który już jest całkiem blisko Słońca. Pod koniec kwietnia i w maju z tygodnia na tydzień widoczne będzie coraz krótsze przebywanie Jowisza nad horyzontem, oraz coraz niższe położenie na niebie o tej samej porze po zmierzchu. W tym tygodniu około godziny 21:00 (czyli godzinę po zachodzie Słońca) Jowisz znajdował się będzie na wysokości około 20° nad zachodnim horyzontem, natomiast o godzinie 22:00 – niewiele ponad 10°. To sprawi, że planeta staje się już mało atrakcyjnym celem do obserwacji. Jowisz świeci obecnie z jasnością -2 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 34″.

Jowisz znajduje się teraz prawie na linii między Aldebaranem a El Nath, niecałe 9° od Aldebarana i 8° od drugiej z wymienionych gwiazd. W układzie księżyców galileuszowych można będzie dostrzec następujące zjawiska:

  • 22 kwietnia, godz. 23:14 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 24 kwietnia, godz. 21:38 – wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
  • 24 kwietnia, godz. 22:38 – wejście Ganimedesa w cień Jowisza (początek zaćmienia),
  • 28 kwietnia, godz. 20:58 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 28 kwietnia, godz. 21:48 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 28 kwietnia, godz. 23:12 – zejście Io z tarczy Jowisza.

Animacja pokazuje położenie komety C/2011 L4 w czwartym tygodniu kwietnia 2013 roku.

Animację wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Teraz przejdę do opisu obiektów, które są widoczne całą noc, ale blask Księżyca będzie bardzo przeszkadzał w ich obserwacjach mimo tego, że tarcza Księżyca będzie daleko od nich. Zacznę od komety C/2011 L4, która przez cały czas pnie się w górę, w kierunku północnego bieguna niebiańskiego. W tym tygodniu kometa przejdzie między gwiazdami β oraz κ Kasjopei, opuszczając powoli rejon Drogi Mlecznej. Nie porusza się ona już tak szybko, jak jeszcze miesiąc – dwa temu, dlatego gdy się ją odnajdzie, jest duże prawdopodobieństwo tego, że przy następnej obserwacji będzie się ona mieściła w tym samym polu widzenia lornetki.

Mapka pokazuje położenie radiantu Lirydów na początku trzeciej dekady kwietnia 2012 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Na koniec napiszę parę słów o Lirydach, o których pisałem już tydzień temu. W poniedziałek 22 kwietnia Lirydy miały maksimum aktywności, natomiast promieniują one do mniej więcej 26 kwietnia. Mamy więc jeszcze kilka dni na ich obserwację, choć nie będzie to łatwe, ponieważ bardzo będzie w tym przeszkadzał bliski pełni Księżyc.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher