Co jest lodowate, ma „chwiejne” podobne do ziemniaka księżyce i jest niewątpliwie ulubioną planetą karłowatą na Ziemi? Odpowiedź to Pluton, a sonda „New Horizons” pod kierownictwem NASA spieszy w kierunku krawędzi Układu Słonecznego, na wyznaczone na 14 lipca spotkanie. Nie będzie dokonywać obserwacji samotnie. Cała flota obserwatoriów NASA będzie zajęta gromadzeniem danych, aby poskładać je w całość. Obecna wiedza i nowo zdobyte przez sondę informacje mogą odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących Plutona.

NASA zamierza skupić na Plutonie uwagę kilku najpotężniejszych kosmicznych obserwatoriów. Dzięki połączeniu ich unikalnych możliwości z danymi pochodzącymi z „New Horizons” będziemy w stanie stworzyć obraz Plutona na wielu płaszczyznach badawczych.

W momencie największego zbliżenia „New Horizons” do powierzchni Plutona, „Cassini” zrobi zdjęcie planety karłowatej ze swojego stanowiska na orbicie wokół Saturna. Chociaż sonda „Cassini” jest najbliższym sąsiadem „New Horizons”, obraz Plutona będzie tylko słabym punktem na polu gwiazd. Mimo to, obraz zapewni pomiary naukowe Plutona z innego punktu widzenia i uzupełni dane zebrane przez „New Horizons”.

Nawet po przelocie „New Horizons” obok Plutona obserwacje się nie zakończą. 23 lipca Teleskop Kosmiczny Spitzera rozpocznie siedmiodniową serię obserwacji, zbierając dane w 18 różnych zakresach podczerwieni. Analiza tych danych pokaże możliwe zmiany na lodowej powierzchni Plutona. „Spitzer” znajduje się około 4,87 miliarda kilometrów od Plutona. Sonda to skuteczne narzędzie do badań lodu na powierzchni i szukania innych materiałów, które nie zostały jeszcze zidentyfikowane.

Począwszy od października przez prawie trzy miesiące Teleskop Kosmiczny „Kepler” w swojej nowej misji K2 będzie obserwować Plutona. Podobnie do tego jak „Kepler” odkrywał odległe planety przez pomiar zmian jasności gwiazdy macierzystej, podczas K2 będzie rejestrował zmiany w świetle odbitym przez Plutona i jego najbliższy i największy księżyc, Charona. Naukowcy będą mogli dowiedzieć się więcej o zjawiskach w atmosferze i na powierzchni Plutona wynikłych ze znacznego mimośrodu okołosłonecznej orbity planety karłowatej i jej spłaszczonego kształtu. Dane te mogą również ujawnić sezonowe zmiany na tym zimnym świecie.

Działanie K2 wydłuży czas obserwacji przelotu „New Horizons” obok Plutona dzięki monitorowaniu układu planety karłowatej i jego księżyca Charona co 30 minut. Uwaga „Keplera łowcy planet” zostanie zwrócona na odległy obiekt Układu Słonecznego w celu zapewnienia dodatkowego naukowego spojrzenia na ten daleki, tajemniczy świat, przypominający miniaturowy Układ Słoneczny złożony z pięciu księżyców orbitujących wokół Plutona.

28 czerwca, kilka dni przed przelotem „New Horizons”, SOFIA (Stratosferyczne Obserwatorium Astronomii Podczerwonej) zainstalowane w Boeingu 747, wzniosło się na doskonałą pozycję nad Oceanem Południowym i znalazło w jednej linii z Plutonem i odległą gwiazdą. Karzeł i jego atmosfera były podświetlane od tyłu przez gwiazdę, więc „zakrycie” spowodowało powstanie słabego cienia Plutona, poruszającego się po powierzchni Ziemi z prędkością ponad 85000 km/h. Była to dobra okazja dla instrumentów mobilnych obserwatorium do wykonywania analiz naukowych, w celu poznania gęstości i struktury atmosfery Plutona.

Obserwacje Plutona przez „New Horizons” i SOFIA zapewniają bazowe pomiary, które pomogą śledzić zmieniającą się atmosferę Plutona w nadchodzących latach. To wyjątkowa okazja, aby połączyć SOFIA, czyli obserwacje prowadzone z Ziemi, z tymi z „New Horizons”. Pozwoli to na ukierunkowanie przyszłych badań Plutona.

Od czasu swojego uruchomienia w 1990 roku Teleskop Kosmiczny Hubble’a dostarczył z orbity Ziemi najwyraźniejsze teleskopowe zdjęcia Plutona i Charona, mapę powierzchni tej planety karłowatej i odkrył jej cztery nowe księżyce. Podczas monitorowania Plutona w ramach przygotowań do przelotu „New Horizons” Teleskop odkrył malutkie księżyce Nix i Hydra. Kerberos i Styx zostały odkryte odpowiednio w 2011 i 2012 r. Po przeanalizowaniu kilku lat obserwacji pochodzących z Hubble’a astronomowie ogłosili w tym roku, że księżyce Nix i Hydra spadają na siebie chaotycznie wzdłuż orbit ze względu na dynamicznie zmieniające się pole grawitacyjne. Spowodowane jest to przez dwa ciała centralne systemu, Plutona i Charona. Księżyce te mają kształt piłki do rugby, co przyczynia się do ich chaotycznego obrotu. Hubble kontynuuje monitorowanie Plutona, aby pomagać podczas przelotu „New Horizons”.

Autor

Avatar photo
Mateusz Kierepka