Słońce jest najbliższą dla Ziemi gwiazdą odległą o „zaledwie” 150 milionów kilometrów. Pomimo, że czujesz jego ciepło na skórze i że wielkość tarczy wydaje się być tak samo duża jak księżyca w pełni, Słońce ciągle pozostaje wielką zagadką. Jedno z wielu pytań ma już swoją odpowiedź: częstotliwość rotacji jądra Słońca.

Schemat przedstawiający budowę Słońca.

Międzynarodowa grupa astronomów, korzystając z instrumentu GOLF (Global Oscillations at Low Frequencies) znajdującego się na satelicie SOHO (Solar and Heliospheric Observatory), po raz pierwszy zmierzyła prędkość z jaką obraca się jądro Słońca. Okres obrotu wynosi jeden tydzień. Wyniki uzyskane dzięki opracowaniu nowatorskiej metody pomiaru prędkości obrotu wewnętrznej warstwy Słońca zostały opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics.

Zdjęcie Słońca wykonane przez SOHO w 2013 roku. Po 20 latach badań udało się zmierzyć okres rotacji jądra.

Satelita SOHO bada Słońce już od ponad dwóch dekad. Instrument GOLF rejestruje oscylacje, które są falopodobnymi zmianami w gazach słonecznej atmosfery, które zdradzają informacje o jego wewnętrznej strukturze. GOLF zapisuje zmiany na poziomie powierzchni Słońca co 10 sekund. Astronomowie badający Słońce wyciągają z tak zebranych w długim okresie danych szczegóły dotyczące aktywności głębszych warstw gwiazdy. Jest to metoda podobna do badania struktury naszej planety na podstawie propagacji fal podczas trzęsień ziemi. Aby zbadać jądro Słońca, zespół przebadał te oscylacje widoczne na powierzchni Słońca, które odzwierciedlają czas potrzebny do pokonania drogi do samego środka Słońca (ponad milion kilometrów). Odkryli, że warstwa, w której zachodzą reakcje termojądrowe obraca się raz na tydzień, to jest cztery razy szybciej niż środkowych i zewnętrznych warstw gwiazdy.

Korzystając z tych nowych informacji, astronomowie będą mogli zweryfikować stworzone wcześniej modele zachowania Słońca oraz określić bardziej precyzyjnie skład i strukturę jego warstw i pola magnetycznego.

Autor

Avatar photo
Monika Goszcz

Członkini Klubu Astronomicznego Almukantarat, związana z Klubem od 2010 roku. Inżynier specjalizująca się w nanostrukturach i materiałach 2D. Studentka studiów magisterskich na Politechnice Warszawskiej na kierunku fizyka techniczna, a także Szkoły Głównej Handlowej na kierunku globalny biznes, finanse i zarządzanie. Działa jako wolontariusz również w Fundacji Wspierania Nanonauk i Nanotechnologii, gdzie koordynuje Śląski Klaster Nano. Jest laureatką stypendium Intela i Fundacji Perspektywy – Nowe Technologie dla Dziewczyn 2015, nagrody Next Generation Women Leaders 2017 od firmy McKinsey&Company oraz programu mentoringowego Lean in STEM.