Czytelnik może się zastanowić dlaczego „Książę Matematyki” jest dzisiejszym bohaterem „Ludzi kosmosu”. W końcu to, z czym się nam kojarzy jego nazwisko to krzywa Gaussa, charakteryzująca chyba najczęściej stosowany rozkład prawdopodobieństwa, prawo Gaussa, które opisuje zależność pomiędzy polem elektrycznym, a jego źródłem w postaci ładunku elektrycznego czy nawet działo Gaussa, którego on sam nigdy nie widział, gdyż umarł prawie pół wieku wcześniej. Jak przystało na wielkiego uczonego, Carl Gauss zajmował się także astronomią.

Gauss początkowo zajął się astronomią teoretyczną. Jednym z jego największych osiągnięć było obliczenie orbity odkrytej przez Giuseppe Piazziego Ceres. Było to trudne zadanie, ponieważ kiedy Piazzi dokonał odkrycia, mógł tylko przez krótki okres obserwować ten obiekt, zanim zniknął on w blasku Słońca. Według jego notatek Ceres przesunęła się zaledwie o 9o kątowych. Astronomowie stanęli przed problemem, gdzie poszukiwać Ceres, kiedy znowu będzie widoczna. Jak się później okazało, planeta karłowata została ponownie odkryta w tym miejscu, które przewidział Gauss na podstawie swoich obliczeń.

Szkic orbity Ceres wykonany przez Gaussa.

Kolejną wielką pracą Gaussa w dziedzinie astronomii był artykuł tłumaczący wpływ Jowisza na perturbacje orbity Pallas. Po osiągnięciu sukcesów na polu astronomii teoretycznej Gauss postanowił prowadzić własne obserwacje astronomiczne, które mogłyby stanowić fundament pod jego dalsze prace teoretyczne. Pierwsza próba wybudowania własnego obserwatorium zakończyła się niepowodzeniem, a sam Gauss był do tego zniechęcany przez von Zacha. Nie poddał jednak pomysłu i dekadę później prowadził badania m.in. za pomocą teleskopu zbudowanego przez Williama Herschela. Jednym z zagadnień, nad którym się skupił było zniwelowanie błędu w wyznaczaniu szerokości geograficznej na podstawie gwiazdy polarnej. Uczony zauważył rozbieżności w wykonanych przez niego pomiarach w ciągu kilku lat. Niestety, Gauss nie zdołał rozwiązać tego problemu. Dopiero półtora wieku później okazało się, że jest to spowodowane zjawiskami geofizycznymi i meteorologicznymi.

Autor

Avatar photo
Anna Wizerkaniuk

Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Elektronika na Politechnice Wrocławskiej, członek Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat, miłośniczka astronomii i książek