Zdjęcia wykonane przez należący do ESO instrument SPHERE-VLT (ang. Spectro-Polarimetric High-Contrast Exoplanet Research-Very Large Telescope) pokazują pyłowo-gazowe dyski otaczające młode gwiazdy dokładniej niż kiedykolwiek wcześniej.

Przedstawiają one niesamowitą różnorodność kształtów, rozmiarów i struktur oraz ukazują obszary, w których prawdopodobnie obecnie trwa proces formowania się nowych gwiazd. Wszystkie te dyski znacząco różnią się od siebie wyglądem. Niektóre zawierają jasne pierścienie, inne ciemne pierścieni, a niektóre wręcz przywodzą na myśl hamburgery. Różni je również ułożenie w przestrzeni względem Ziemi – na obrazach znajdują się zarówno te zwrócone przodem do nas, jak i te widoczne jedynie z boku.

Wiele z gwiazd znajdujących się na wykonanych niedawno zdjęciach to obiekty typu T Tauri. Są to bardzo młode gwiazdy zmienne, a w otaczających je dyskach znaleźć można planetozymale – zalążki przyszłych planet i całych układów planetarnych.

Pomimo tego, że wybrane obiekty znajdują się stosunkowo niedaleko Ziemi, bardzo trudno jest zaobserwować słabe światło odbite przez otaczające je dyski, gdyż przyćmiewane jest przez blask gwiazd centralnych. Instrument SPHERE-VLT pozwala jednak astronomom przysłonić światło gwiazdy, co czyni go jednym z najlepszych przyrządów do obserwacji zarówno wielkich egzoplanet okrążających pobliskie gwiazdy, jak i dysków wokół ich młodszych kolegów.

Nowe obserwacje wykonane przez SPHERE pozwoliły naukowcom zobaczyć między innymi dysk wokół gwiazdy GSC 07396-00759. Jest ona częścią układu wielokrotnego, jednak jej dysk wydaje się znajdować już w późniejszym stadium ewolucji niż dysk jej towarzysza, mimo że ich wiek jest taki sam. Ta zagadka jest tylko jednym z wielu powodów, dlaczego astronomowie zamierzają w przyszłości jeszcze dokładniej przyjrzeć się młodym gwiazdom i otaczającym je dyskom.

Artykuł napisała Emilia Rzepka.

Źródła:

Autor

Avatar photo
Emilia Rzepka