Otto Stern, niemiecki fizyk, któremu poświęcony jest dzisiejszy artykuł, urodził się 17 lutego 1888 roku w Żorach, w Cesarstwie Niemieckim. Stern posiadał częściowo żydowskie korzenie, ponieważ dziadek przyszłego naukowca był bogatym kupcem żydowskiego pochodzenia, a zarazem posiadaczem żorskiego młyna. W 1982 Sternowie przenieśli się do Wrocławia, gdzie Otto rozpoczął naukę w Johannes-Gymnasium. W roku 1912 uzyskał tytuł doktora chemii fizycznej na Uniwersytecie Wrocławskim. Następnie, podążając za Albertem Einsteinem, udał się na Uniwersytet Karola w Pradze, a rok później na Politechnikę w Zurychu. W Szwajcarii zawarł znajomość z takimi wybitnymi fizykami jak Paul Ehrenfest i Max von Laue. W roku 1913 otrzymał w Wyższej Szkole Technicznej w Zurychu prawo do prowadzenia własnych odczytów.
Otto Stern w laboratorium w Hamburgu.
Rok 1914 przyniósł Europie „Wielką Wojnę”, w której Otto Stern uczestniczył od sierpnia tegoż roku aż do końca walk. Początkowo służył w jednostkach technicznych armii pruskiej, jednakże z czasem został podoficerem. Po klęsce Cesarstwa Niemieckiego przeniósł się do Frankfurtu. W 1919 nawiązał współpracę z Maxem Bornem. W 1921 roku rozpoczął dosyć krótką przygodę z Uniwersytetem w Rostocku, gdyż już dwa lata później objął stanowisko dyrektora Instytutu Chemii Fizycznej Uniwersytetu w Hamburgu. Mimo tylko dwuletniego pobytu w Rostocku, w 1922 roku wraz z Walterem Gerlachem przeprowadził eksperyment zwany „doświadczeniem Sterna-Gerlacha”, dzięki któremu – 5 lat przed równaniem Pauliego oraz 6 lat przed równaniem Diraca – doświadczalnie udowodnili kwantowanie momentu pędu, dokładając swoje „dwa grosze” do rozpędzającej się, młodej fizyki kwantowej. Prosta symulacja doświadczenia Sterna-Gerlacha znajduje się w tutaj (wymagana wtyczka Adobe Flash Player).
Graficzne, uproszczone, przedstawienie doświadczenia Sterna-Gerlacha.
Po dojściu do władzy Adolfa Hitlera w 1933 roku, ze względu na częściowe korzenie żydowskie, Stern wyemigrował do USA. Do końca II wojny światowej był profesorem Carnegie Institute of Technology w Pittsburghu, gdzie rozpoczął budowę laboratorium molekularnego. Nowa pracownia niestety nigdy nie osiągnęła stanu tej pozostawionej w Hamburgu. W 1943 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za uznanie jego wkładu w rozwój metody wiązki molekularnej i odkrycie momentu magnetycznego protonu. Następnie osiadł na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, gdzie unikał publicznych wystąpień. Całe życie pozostał kawalerem, zmarł 17 sierpnia 1969 roku w Berkeley.
Tablica upamiętniająca Otto Sterna w rodzimej miejscowości – Żorach.
18 września 1997 roku w Żorach (śląskie) Herbert A. Hauptman (Nagroda Nobla z chemii w 1985 roku) i Rudolf Mössbauer (Nagroda Nobla z fizyki w 1961 roku), a także polski fizyk prof. Jerzy Warczewski oraz przedstawiciele miasta Żory – Zygmunt Łukaszczyk i Ryszard Ostrowski – uroczyście odsłonili tablicę upamiętniającą wybitnego Otto Sterna. Tablica odlana z mosiądzu znajduje się na żorskim rynku, na ścianie budynku urzędu miasta. Tego typu obiekty upamiętniające Otto Sterna znajdują się również między innymi w Hamburgu oraz Frankfurcie nad Menem.
