Zdjęcie w tle: ESO/Igor Chekalin
O obiekcie:
Pod siedemdziesiątym ósmym numerem katalogu Messiera kryje się jedna z najjaśniejszych mgławic refleksyjnych nocnego nieba. Oddalona o 1600 lat świetlnych od nas, znajduje się w zatłoczonym przez inne mgławice rejonie, zwanym Obłokiem Molekularnym Oriona lub Kompleksem Oriona. Oprócz niej znajdują się tam również inne obiekty z katalogu – M42 (Wielka Mgławica w Orionie) i M43 (Mgławica de Mairana).
M78 jest mgławicą refleksyjną, co oznacza, że zawiera bardzo mało zjonizowanego gazu – nie świeci, a jedynie odbija światło pobliskich gwiazd. Wewnątrz mgławicy znajdują się dwie młode gwiazdy typu B i to właśnie one są odpowiedzialne za rozświetlający obłoki pyłu blask. Obserwacje w podczerwieni pozwoliły stwierdzić, że w M78 powstały przynajmniej 192 gwiazdy. Wśród nich jest około czterdziestu pięciu gwiazd zmiennych typu T Tauri. Oprócz gwiazd, mgławica mieści w sobie 17 obiektów Herbiga-Haro (HH), niewielkich, mgławicopodobnych obszarów, często obecnych w regionach gwiazdotwórczych. Obiekty te powstają z wyrzucanych przez młode gwiazdy dżetów, zderzających się z dużymi prędkościami z gazem i pyłem. Zazwyczaj znikają po zaledwie kilku tysiącach lat.
M78 została odkryta przez znajomego Charlesa Messiera, francuskiego astronoma nazwiskiem Pierre Méchain, na początku roku 1780. Do katalogu, pod numerem siedemdziesiątym ósmym, została dodana 17 grudnia tego samego roku. Messier opisał ją jako gromadę gwiazd, otoczoną przez mgławicę. Trzynaście lat i dwa dni później M78 zaobserwował William Herschel, rozróżniając już w jej wnętrzu poszczególne gwiazdy. Natomiast tym, kto jako pierwszy określił ów obiekt mgławicą refleksyjną, był Amerykanin, Vesto B. Slipher, który dokonał tego w roku 1919.
Mgławica refleksyjna M78, bardzo jasna mgławica położona w Pasie Oriona.
Podstawowe informacje:
- Typ obiektu: Mgławica refleksyjna
- Numer w katalogu NGC: NGC 2068
- Jasność: 8,3
- Gwiazdozbiór: Orion
- Rektascensja: 5h 46,7min
- Deklinacja: +0º 3ʹ
- Rozmiar kątowy: 8ʹ x 6ʹ
Jak i kiedy obserwować:
M78 to obiekt bardzo łatwy do odnalezienia na nocnym niebie, choć by ją zobaczyć, potrzebne są bardzo ciemne niebo i dobre warunki pogodowe. Należy zacząć od Pasa Oriona i gwiazdy Alnitak (ζ Ori), najbardziej wysuniętej na wschód z trzech należących do asteryzmu. Poszukiwana mgławica będzie 1,5 stopnia na wschód i 2 stopnie na północ od niej. M78 można obserwować już za pomocą dużej lornetki, ale widoczna będzie jedynie mglista plamka. Dopiero większe teleskopy pozwolą zobaczyć otaczający mgławicę blask. Najlepszym czasem na obserwacje są miesiące zimowe, kiedy Orion jest wysoko na niebie.
Położenie mgławicy refleksyjnej M78 na nocnym niebie.
