Zdjęcie w tle: ESA/Hubble & NASA; Acknowledgment: Gilles Chapdelaine

O obiekcie:

M92 to gromada kulista należąca do gwiazdozbioru Herkulesa. Jest oddalona od nas o 26 700 lat świetlnych i ma pozorną jasność 6,3m. Rozmiar kątowy obiektu to 14′ na 14′, co odpowiada rzeczywistej średnicy około 109 lat świetlnych. Masę M92 szacuje się na około 330 000 mas Słońca. Obiekt oddala się od nas z szybkością 112 km/s. To jedna z najstarszych gromad kulistych, znalezionych w naszej galaktyce, jej szacowany wiek to 14,2 mld lat. Mimo to cechuje się niską zawartością pierwiastków innych niż wodór i hel – jej metaliczność to tylko 0,5 metaliczności Słońca.

Z 28 potencjalnych gwiazd zmiennych gromady M92, do tej pory potwierdzono istnienie 20. Z tego siedemnaście to gwiazdy zmienne typu RR Lyrae, pulsujące olbrzymy o typie widmowym A do F, okresach pulsacji około 0,2-1,2 doby i zmianach jasności rzędu 0,2-1,5 wielkości gwiazdowej. Wewnątrz M92 wykryto też 10 źródeł promieniowania rentgenowskiego. Prawdopodobnie połowa z nich to układy kataklizmiczne, bliskie układy podwójne olbrzyma i białego karła.

Zdjęcie gromady kulistej M92.

Podstawowe informacje:

  • Typ obiektu: gromada kulista
  • Numer w katalogu NGC: NGC 6341
  • Jasność: +6,3<m
  • Gwiazdozbiór: Herkules
  • Deklinacja: +43°08’09,4”
  • Rektascensja: 17h 17m 07,39s
  • Rozmiar kątowy: 14′ x 14′

Jak obserwować:

Gromada znajduje się na północ od asteryzmu Zwornika (ang. Keystone) utworzonego przez gwiazdy Herkulesa: ε Her, ζ Her, η Her i π Her. Można ją łatwo zlokalizować prowadząc prostą między dwiema gwiazdami Herkulesa: η Her i ι Her. Szukany obiekt znajduje się w połowie odległości między nimi.

Przy dobrych warunkach obserwacyjnych M92 można zobaczyć gołym okiem. W lornetkach 10 na 50 gromada przypomina rozmytą gwiazdę z jasnym środkiem, a dzięki małym i średnim teleskopom można dostrzec najjaśniejsze gwiazdy tej gromady. Instrumenty 6-calowe i 8-calowe pozwalają odróżnić jasny rdzeń otoczony gwiazdowym halo, a 12-calowe ukazują dziesiątki pojedynczych gwiazd M92. Najlepszą porą na obserwacje obiektu jest wiosna i lato, kiedy gwiazdozbiór Herkulesa jest wysoko nad horyzontem.

Autor

Avatar photo
Krystyna Syty

Studiuję chemię i fizykę w kolegium MISMaP na Uniwersytecie Warszawskim. Naukowo szczególnie ciekawi mnie elektrochemia i ziemskie pole magnetyczne. Interesuję się uczeniem i popularyzacją nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży. W redakcji swoją przygodę zaczęłam od serii Śladami Messiera i Przygotowania do Olimpiady Astronomicznej. Byłam Zastępcą Redaktora Naczelnego w latach 2021-2022, od tego roku jestem Członkiem Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat.