Hideki Ogawa urodził się w 1907 roku w stolicy Imperialnej Japonii, Tokio. Mało brakowało, a zamiast na Uniwersytet w Kyoto trafiłby na uczelnię techniczną, ponieważ jego ojciec uznał, że młody Hideki jest mniej wybitny od swoich starszych braci. Za karierą naukową młodzieńca postawił się sam dyrektor szkoły średniej, który widząc jego wyjątkowe zdolności matematyczne, zaproponował ojcu adopcję nastolatka, by ten mógł kontynuować drogę naukową. Ojciec, widząc to, pozwolił synowi pójść na uniwersytet.

Na studiach Hideki Ogawa zrezygnował z kariery matematycznej, a także kariery w kierunku fizyki doświadczalnej, za sprawą oblania egzaminu z dmuchania szkła, wymaganego do eksperymentów spektroskopowych. Japończyk zainteresował się fizyką teoretyczną, a dokładniej cząstkami elementarnymi. W roku 1932 poślubił Sumi Yukawa, a ze względu na prawo panujące w Imperialnej Japonii, ponieważ jego ojciec miał wielu synów, a teść żadnego, Hideki przyjął nazwisko swojej żony.

Hideki z rodziną w 1949 roku.

W 1935 roku Hideki dokonał kolosalnego odkrycia. Był to okres, w którym zastanawiano się nad tym, dlaczego jądro atomu, składające się z dodatnio naładowanych protonów, nie rozpada się pod wpływem dobrze znanych sił elektromagnetycznych. Yukawa, zapoznawszy się z zasadą nieoznaczoności Heisenberga i świeżo powstałą mechaniką kwantową, zaproponował istnienie siły jądrowej, która powstawałaby za sprawą wirtualnych, masywnych mezonów. Ponieważ mechanizm cząstek wirtualnych zakłada, że im masywniejsza jest cząstka wirtualna, tym mniej czasu może istnieć i w konsekwencji mniejszą odległość może pokonać, określenie zasięgu sił jądrowych jako rozmiar jądra atomowego pozwala policzyć masę cząstki, która miałaby te oddziaływanie przenosić. Tym sposobem nasz wybitny teoretyk przewidział istnienie bezspinowego mezonu o energii rzędu 130 – 140 MeV. Po wojnie, w 1947 roku, brytyjski fizyk Cecil Powell odkrył doświadczalnie mezon π0, cząstkę o energii 135 MeV i zerowym spinie, którą dwanaście lat wcześniej przewidział Hideki Yukawa wyłącznie za pomocą obliczeń. Dwa lata później obaj panowie otrzymali nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, w wyniku czego Hideki Yukawa został pierwszym japońskim noblistą z tej dziedziny. Ogromny sukces wyjaśnienia nowego oddziaływania za pomocą mechanizmu cząstek wirtualnych rozpoczął historię Kwantowej Teorii Pola. Więcej szczegółów na temat tej historii można znaleźć w artykule Historia Kwantowej Teorii Pola – część pierwsza.

W 1955 roku został jednym z sygnatariuszy Manifestu Russella-Einsteina, dotyczącego rozbrojenia nuklearnego i ograniczenia wyścigu zbrojeń, który z czasem przerodził się w umowy międzynarodowe. Zmarł w 1981 w Kioto w wieku 74 lat.

Źródła:

Autor

Avatar photo
Szymon Ryszkowski

Redaktor Naczelny Portalu Astronomicznego AstroNET (2021-2022), Prezes Klubu Astronomicznego Almukantarat. Autor gry planszowej Solar System Voyager.